Giáo án Bài 17 Lịch sử 7 Chân trời sáng tạo (2024): Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông -Nguyên

TUẦN: TIẾT:
BÀI 17. BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN
Thời gian thực hiện: ( tiết)
I. MỤC TIÊU (Học xong bài học, học sinh sẽ đạt được) 1. Về kiến thức:
- Vẽ, lập được lược đồ diễn biến chính ba lần kháng chiến của nhà Trần chống quân xâm lược Mông - Nguyên.
- Phân tích được nguyên nhân thắng lợi, nêu được ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến
chống quân xâm lược Mông – Nguyên.
- Nhận thức được sâu sắc tinh thần đoàn kết và quyết tâm chống giặc ngoại xâm của quân dân Đại Việt.
- Đánh giá được vai trò của một số nhân vật lịch sử tiêu biểu thời Trần: Trần Thủ Độ,
Trần Quốc Tuấn, Trần Nhân Tông,...
2. Về năng lực:
- Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử đơn giản dưới sự hướng
dẫn của giáo viên trong các bài học lịch sử.
- Vận dụng được kiến thức lịch sử để phân tích và đánh giá tác động của một sự kiện, nhân
vật, vấn đề lịch sử đối với cuộc sống hiện tại, đồng thời giải thích các vấn đề thời sự đang
diễn ra ở trong nước và thế giới.
3. Về phẩm chất:
- Tự hào về truyền thống lịch sử dân tộc, có ý thức trách nhiệm với cộng đồng.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - SGK, SGV.
- Một số video, tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học. - Máy chiếu, máy tính
- Giấy A1 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm. - Phiếu học tập.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ
a) Mục tiêu: Giúp HS
- Tạo tâm thế thoải mái, tự tin cho học sinh trước khi tìm hiểu nội dung bài học.
- Xác định được vấn đề chính của nội dung bài học.
b) Nội dung: Xem video và trả lời câu hỏi
1. Video vừa xem nói về sự kiện nào? Diễn ra vào thời kì/ triều đại nào?
2. Em trình bày một vài thông tin mà em biết về sự kiện ấy? c) Sản phẩm:
Câu trả lời của học sinh.
d) Tổ chức thực hiện:
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
B2: Thực hiện nhiệm vụ
GV: Hướng dẫn HS quan sát, phân tích hình ảnh và trả lời câu hỏi.
HS: Quan sát, phân tích hình ảnh và ghi kết quả thảo luận ra phiếu học tập.

B3: Báo cáo thảo luận GV:
- Yêu cầu đại diện của một vài nhóm lên trình bày sản phẩm.
- Hướng dẫn HS báo cáo (nếu các em còn gặp khó khăn). HS:
- Đại diện báo cáo sản phẩm nhóm
- HS còn lại theo dõi, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).
B4: Kết luận, nhận định (GV)
- Nhận xét (hoạt động nhóm của HS và sản phẩm), chốt kiến thức, chuyển dẫn vào
hoạt động hình thành kiến thức mới.
- Viết tên bài, nêu mục tiêu chung của bài và dẫn vào HĐ tiếp theo.
HĐ 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
1. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258
a) Mục tiêu: Giúp HS nêu được
- Vẽ, lập được lược đồ diễn biến lần thứ nhất kháng chiến của nhà Trần chống quân xâm lược Mông Cổ.
- Nhận thức được sâu sắc tinh thần đoàn kết và quyết tâm chống giặc ngoại xâm của quân dân Đại Việt.
b) Nội dung: GV đặt câu hỏi, HS trả lời câu hỏi của GV.
c) Sản phẩm: Câu trả lời đúng của HS.
d) Tổ chức thực hiện
HĐ của thầy và trò
Sản phẩm dự kiến
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) -Tháng 1/1257, quân
Dựa vào sơ đồ 17.1 và lược đồ 17.2, hãy trình bày diễn Mông Cổ do Ngột Lương
biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ Hợp Thai chỉ huy tiến năm 1258 đánh Đại Việt.
-Vua Trần trực tiếp chỉ
huy cuộc kháng chiến, đến vùng Bình Lệ Nguyên
quân giặc bị chặn lại.
-Để bảo toàn lực lượng,
nhà Trần thực hiện kế sách “Vườn không, nhà trống”  Giặc vào Thăng Long gặp nhiều khó khăn -Ngày 29/1/1258, nhà Trần mở cuộc phản công ở Đông Bộ Đầu Cuộc kháng chiến thắng lợi.


B2: Thực hiện nhiệm vụ
GV hướng dẫn HS trả lời HS:
- Quan sát ngữ liệu trong SGK để trả lời câu hỏi.
- Suy nghĩ cá nhân để lấy ví dụ minh hoạ.
B3: Báo cáo, thảo luận
GV yêu cầu HS trả lời.
HS trả lời câu hỏi của GV.
B4: Kết luận, nhận định (GV)
Nhóm Hs đánh giá nhóm bạn
GV đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của các nhóm HS, chuẩn xác kiến thức.
2. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên năm 1285 a) Mục tiêu: Giúp HS
- Vẽ, lập được lược đồ diễn biến lần thứ 2 kháng chiến của nhà Trần chống quân xâm lược Nguyên.
- Nhận thức được sâu sắc tinh thần đoàn kết và quyết tâm chống giặc ngoại xâm của quân dân Đại Việt. b) Nội dung:
- GV sử dụng KT khăn phủ bàn để tổ chức cho HS khai thác đơn vị kiến thức.
- HS suy nghĩ cá nhân, làm việc nhóm và hoàn thiện nhiệm vụ.
c) Sản phẩm: Phiếu học tập đã hoàn thành của HS. 1.

2.
- Đặc điểm chung về tinh thần chống giặc ngoại xâm của vua quan và nhân dân thời Trần:
+ Cả nước đồng lòng, chung sức chống giặc.
+ Tất cả các lớp lớp nhân dân, già trẻ gái trai đều tham gia vào công cuộc chống giặc.
d) Tổ chức thực hiện
HĐ của thầy và trò
Sản phẩm dự kiến
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
- Chia nhóm và giao nhiệm vụ:
1.Khai thác thông tin trong bài và lược đồ 17.5, em hãy -Năm 1279, sau khi thôn
vẽ sơ đồ tư duy diễn biến chính của cuộc kháng chiến tính toàn bộ Trung Quốc, chống quân Nguyên 1258.
nhà Nguyên ráo riết chuẩn
bị xâm lược Đại Việt. -Vua Trần triêu tập hội
nghị Bình Than, hội nghị
Diên Hồng để bàn kế đánh
giặc. Trần Hưng Đạo được
cử làm tổng chỉ huy các lực lượng kháng chiến. -Tháng 1/1285, Thoát Hoan dẫn 50 vạn quân, toa
đô dẫn 10 vạn quân tấn công Đại Việt.  Thế giặc mạnh, nhà
Trần thực hiện kế sách
“vườn không nhà trống” -Tháng 5/1285, nhà Trần