Giáo án Bài 21 Địa lí 6 Cánh diều (2024): Lớp đất trên Trái Đất

CHƯƠNG 6: ĐẤT VÀ SINH VẬT TRÊN TRÁI ĐẤT
BÀI 21: LỚP ĐẤT TRÊN TRÁI ĐẤT
(Thời gian thực hiện: 2 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Học xong bài này, học sinh sẽ:
- Liệt kê, mô tả được các tầng đất và các thành phần chính của đất.
- Trình bày được một số nhân tố hình thành đất.
- Kể được tên và xác định được trên bản đồ, lược đồ một số nhóm đất điển hình ở
vùng nhiệt đới hoặc vùng ôn đới. 2. Về năng lực ⮚
Năng lực đặc thù của môn Địa lí:
- Nhận thức khoa học địa lí: Mô tả được các tầng đất, thành phần chính của đất và
các nhân tố hình thành đất. Sử dụng lược đồ để mô tả sử phân hóa của các nhóm đất
điển hình ở vùng nhiệt đới hoặc vùng ôn đới.
- Tìm hiểu địa lí: Sử dụng các công cụ địa lí học thông qua việc khai thác từ tranh
ảnh, bản đồ, văn bản, các phần mềm công nghệ.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải
thích được ý nghĩa của việc sử dụng đất cần đi đôi với bảo vệ và cải tạo tài nguyên đất. ⮚
Năng lực chung : tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và
sáng tạo thông qua việc HS độc lập khai thác thông tin, làm việc với tư liệu học tập và
thảo luận nhóm để giải quyết các nhiệm vụ học tập, các tình huống có vấn đề đặt ra trong bài học. 3. Về phẩm chất


Bài học góp phần hình thành cho học sinh các phẩm chất như: chăm chỉ, trung thực và
trách nhiệm khi thực hiện các nhiệm vụ học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Thiết bị: Máy tính, máy chiếu, bảng phụ.
- Học liệu: SGK, Lược đồ các nhóm đất chính, phiếu học tập, tranh ảnh địa lí.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động mở đầu
a. Mục tiêu: Tạo tình huống học tập có vấn đề để gây hứng thú và động cơ học tập cho học sinh.
b. Nội dung: HS giải quyết tình huống và vẽ cấu tạo tầng đất theo hiểu biết của mình.
c. Sản phẩm: Kết quả thực hiện thử thách.
d. Tổ chức thực hiện
- Bước 1: GV đặt tình huống: Các em đã trồng cây bao giờ chưa? Cùng nghe câu
chuyện của DDoorremon và Nobita nhé:


- Bước 2: HS nghe câu chuyện, thực hiện theo yêu cầu của Doremon
- Bước 3: GV gọi HS đưa ra ý kiến của mình và tiếp tục câu chuyện của Doremon
- Bước 4: GV tổng hợp những đề xuất của HS
lên bảng và tiếp nối câu chuyện
(Bài học này GV sẽ dạy học theo phương
pháp “bàn tay nặn bột” để HS tìm hiểu bài mới)
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động 1: Tìm hiểu lớp đất trên Trái Đất
a. Mục tiêu: Nêu được các tầng đất và thành phần
chính của đất. Trình bày được một số nhân tố hình thành đất.
b. Nội dung: Các nhóm HS lựa chọn phương án tìm hiểu mình đưa ra ở trên (VD dựa
vào nội dung SGK, dựa vào hình ảnh, dựa vào mạng Internet…) để đi tìm hiểu kiến thức mới.
c. Sản phẩm: Bản báo cáo của từng nhóm.
d. Tổ chức thực hiện
- Bước 1: GV chia lớp thành các nhóm cho HS lựa chọn phương án để đi tìm hiểu kiến thức.
Yêu cầu: Trong thời gian 15 phút các nhóm HS hãy thu thập thông tin để vẽ lại các
tầng đất theo mặt cắt thẳng đứng, chú thích đặc điểm từng tầng. Hai bên hình vẽ lát
cắt triển khai thành các nhánh sơ đồ về những thành phần của đất và các nhân tố hình
thành đất. Phần kết luận dưới bài vẽ là khái niệm lớp đất.


- Bước 2: Các nhóm HS thực hiện.
- Bước 3: GV cho các nhóm treo sản phẩm, chọn 1 nhóm lên báo cáo, các nhóm khác
nhận xét đánh giá chéo sản phẩm.
- Bước 4: GV nhận xét, chiếu đáp án cho tự đối chiếu đánh giá lại sản phẩm và khắc sâu những kiến thức. NỘI DUNG HỌC TẬP
I. Lớp đất trên Trái Đất
1. Khái niệm đất: Là một lớp vật chất mỏng, trên cùng của vỏ Trái Đất, được đặc trưng bởi độ phì. 2. Thành phần của đất
- Khoáng vật: chiếm tỉ lệ lớn, gồm những hợp chất tự nhiên có kích thước khác nhau.
- Chất hữu cơ trong đất - Nước trong đất. - Không khí trong đất.
3. Các nhân tố hình thành đất
- Đá mẹ: Cung cấp các khoáng vật trong đất.
- Sinh vật: Cung cấp chất hữu cơ cho đất.
- Khí hậu: Có ảnh hưởng lớn tới quá trình hình thành đất.
Hoạt động 2: Tìm hiểu một số nhóm đất chính
a. Mục tiêu: Kể được tên và xác định được trên bản đồ, lược đồ một số nhóm đất điển
hình ở vùng nhiệt đới hoặc ôn đới.
b. Nội dung: Học sinh thảo luận hoàn thành phiếu học tập số 1 (Phụ lục 1) và tham gia trò chơi.
c. Sản phẩm: HS thực hiện nhiệm vụ
d. Tổ chức thực hiện: ⮚ Nhiệm vụ 1:
- Bước 1: GV cho HS quan sát Hình 21.3: Lược đồ các nhóm đất chính trên Trái Đất,
nhận xét số lượng màu sắc có trên bản đồ? GV giao nhiệt vụ: