Giáo án Bài 21 KHTN 6 Kết nối tri thức (2024): Thực hành: Quan sát và phân biệt một số loại tế bào

Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI 21:
THỰC HÀNH: QUAN SÁT VÀ PHÂN BIỆT MỘT SỐ LOẠI TẾ BÀO I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức Sau bài học, HS sẽ:
- Quan sát được tế bào lớn hơn bằng mắt thường và tế bào nhỏ hơn bằng kính hiển vi
- Làm được tiêu bản tế bào biểu bì thực vật
- Quan sát và nhận biết được các thành phần cơ bản trong tế bào
- Vẽ hình và so sánh được sự khác nhau giữa các tế bào quan sát được 2. Năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy
sáng tạo, năng lực tự quản lý, năng lực hợp tác, - Năng lực riêng:
+ Năng lực nghiên cứu khoa học
+ Năng lực phương pháp thực nghiệm.
+ Năng lực trao đổi thông tin.
+ Năng lực cá nhân của HS.
3. Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: thiết bị, dụng cụ và mẫu vật ( SGK)
2 - HS : Vở ghi, sgk, dụng cụ học tập
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
b. Nội dung: GV đặt câu hỏi khởi động trong SGK để HS dự đoán câu trả lời
c. Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện: GV dẫn dắt:


Ở tiết học trước chúng ta đã tìm hiểu về tế bào và ý nghĩa của sự lớn lên, sinh sản
của tế bào qua tranh ảnh và video. Tiết học ngày hôm nay chúng ta sẽ thực hành
trực tiếp quan sát tế bào lớn bằng mắt thường và tế bào nhỏ bằng kính hiển vi,
kiểm chứng lại một cách trực quan các nội dung lý thuyết đã được học để các em
dễ dàng so sánh các điểm giống và khác nhau giữa chúng.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm tiêu bản quan sát và phân tích mẫu vật
a. Mục tiêu: HS tìm hiểu về sự lớn lên của tế bào
b. Nội dung: HS đọc và quan sát hình ảnh để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c. Sản phẩm:
HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra
d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG GV HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: I. Chuẩn bị
+ GV chia lớp thành các nhóm nhỏ, số 1. Thiết bị, dụng cụ
lượng HS/ nhóm phụ thuộc vào số lượng Kính hiển vi có vật chất 40x và kính lúp
dụng cụ, thiết bị và mẫu vật GV chuẩn bị ( xem bài 4 - chương I)
được (nên đảm bảo mỗi nhóm không quá 5 HS)
Nước cất đựng trong cốc thủy tinh
+ GV đưa ra nhiệm vụ cụ thể cho từng Đĩa petri
nội dung thực hành như: thời gian, yêu Các dụng cụ trong hình 21.1
cầu cần đạt được. GV có thể khuyến
khích các nhóm bằng điểm thưởng đối 2. Mẫu vật
với nhóm làm nhanh có tiêu bản đẹp. - Củ hành tây
+ GV tổ chức để HS lần lượt tiến hành - Trứng cá
các nội dung thực hành ( quan sát ngay
sau khi làm tiêu bản). GV có thể làm II. Cách tiến hành
mẫu một số thao tác khó và giải đáp các
thắc mắc của HS ( nếu có)
1. Làm tiêu bản, quan sát và vẽ tế bào biểu bì hành tây
Nội dung Thời gian Yêu cầu

thực hành đề xuất cần đạt
+ Bước 1: Dùng dao mổ tách lấy một được
vảy hành, sau đó tạo một vết cắt hinh
vuông nhỏ kích thước 7 - 8 mm ở mặt Làm tiêu 10-15 phút - Lớp biểu
trong của vảy hành. Sử dụng panh/kim bản, quan bì được lột
mũi mác lột nhẹ lớp tế bảo trên cùng của sát tế bào
vết cắt (lớp tế bào biểu bi). biểu bì hành tây
+ Bước 2: Đặt lớp tế bào này lên lam
kinh đã nhỏ sẵn một giọt nước cất rồi Quan sát tế 5-7 phút - Quan sát
đậy lamen lại bằng cách trượt lamen từ bào trứng được hình
một cạnh. Sử dụng giấy thấm để thấm cá dạng từng phân nước thừa. tế bé trứng cá bằng
+ Bước 3: Đặt lam kinh lên bản kinh của mắt thường
kính hiển vi và quan sát ở vật kính 10x hoặc kính
rồi chuyển sang vật kinh 40x. (Quan sát lúp
tiêu bản bằng kính hiển vi theo - Xác định
các bước đã học ở bài 4 — chương l). được thành
2. Quan sát và vẽ tế bào trứng cá phần quan sát được là
+ Bước 1. Dùng thìa lấy một ít trứng cá cấu trúc cho vào đĩa petri. nào của tế
+ Bước 2. Nhỏ một ít nước vào đĩa. bào
+ Bước 3. Dùng kim mũi mác khoáng
+ GV quan sát và hỗ trợ HS, đồng thời nhẹ để trứng cá tách rời nhau.
nhắc nhở HS đảm bảo về mặt thời gian
để hoàn thành toàn bộ nội dung bài thực + Bước 4. Quan sát tế bào trứng cá bằng hành.
mắt thường hoặc bằng kính lúp.
+ GV có thể củng cố kiến thức về thành + Bước 5. Vẽ hình tế bào em quan sát
phần tế bào dựa trên việc trình chiếu và được.
phân tích ảnh chụp một tiêu bản quan sát
bằng kính hiển vi của một nhóm HS hoặc


tiêu bản chuẩn do GV chuẩn bị trước.
+ GV cần lưu ý HS cần thận khi sử dụng
các dụng cụ như dao mổ, kim mũi mác.
+ GV nên hướng dẫn kĩ và làm mẫu một
số thao tác như: dùng kim mũi mác lột biểu bì hành tây.
+ GV cũng nên chuẩn bị sẵn tiêu bản tế
bào biểu bì hành tây và hình ảnh của các
tiêu bản khi quan sát bằng kính hiển vi
để hỗ trợ phần củng cố kiến thức và làm
mẫu cho nhóm làm tiêu bản chưa đẹp.
+ Trong quá trình HS thực hành, GV cần
bao quát lớp để hỗ trợ các nhóm hoàn
thành nội dung bài học, đồng thời đánh
giá được kỹ năng và thái độ của HS.
+ GV nên sử dụng điểm thực hành như
phần điểm thưởng để khuyến khích HS.
+ GV nên hướng dẫn kĩ và làm mẫu một
số thao tác như: dùng kim mũi mác lột biểu bì hành tây.
+ GV cũng nên chuẩn bị sẵn tiêu bản tế
bào biểu bì hành tây và hình ảnh của các
tiêu bản khi quan sát bằng kính hiển vi
để hỗ trợ phần củng cố kiến thức và làm
mẫu cho nhóm làm tiêu bản chưa đẹp.
+ Trong quá trình HS thực hành, GV cần
bao quát lớp để hỗ trợ các nhóm hoàn
thành nội dung bài học, đồng thời đánh