Giáo án Bài 27 Địa lí 10 Chân trời sáng tạo (2024): Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp, vấn đề và định hướng phát triển nông nghiệp

Ngày soạn: …. /…. /….
BÀI 27 (2 tiết). TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP,
VẤN ĐỀ VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức:
- Trình bày được quan niệm, vai trò của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp; phân biệt
được vai trò, đặc điểm của một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
- Nêu được một số vấn đề phát triển nền nông nghiệp hiện đại trên thế giới; những
định hướng phát triển nông nghiệp trong tương lai. 2. Năng lực: * Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học:
+ Sẵn sàng giúp đỡ được các bạn khác vươn lên, tự lực trong học tập.
+ Biết khẳng định và bảo vệ quan điểm, nhu cầu tự học, tự tìm hiểu của bản thân.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Xác định mục đích, nội dung, phương tiện và thái
độ giao tiếp: biết lựa chọn nội dung giao tiếp phù hợp với hình thức hoạt động cá nhân/cặp/nhóm.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết xác định và làm rõ thông tin từ
nguồn thông tin SGK, Atlat, bản đồ…
* Năng lực đặc thù:
- Nhận thức khoa học địa lí:
+ Nhận thức thế giới theo quan điểm không gian: Xác định và lí giải được một số
hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp chủ yếu.
+ Giải thích các hiện tượng và quá trình địa lí: Phát hiện và giải thích được sự phát
triển và phân bố nông nghiệp giữa các khu vực/châu lục trên thế giới có sự khác nhau
do các điều kiện phát triển nông nghiệp khác nhau. Hình thành các hình thức tổ chức
lãnh thổ nông nghiệp khác nhau. - Tìm hiểu địa lí:
+ Sử dụng các công cụ địa lí:
> Biết tìm kiếm, chọn lọc và khai thác thông tin văn bản, tranh ảnh, bản đồ, Atlat…
> Biết đọc và sử dụng bản đồ.
> Sử dụng mô hình, tranh ảnh…
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
+ Cập nhật thông tin và liên hệ thực tế: Tìm kiếm được các thông tin và nguồn số
liệu tin cậy về một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp chủ yếu.
+ Vận dụng tri thức địa lí giải quyết một số vấn đề thực tiễn: Vận dụng được các
kiến thức, kỹ năng để giải quyết một số vấn đề thực tiễn liên quan đến một số hình
thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp chủ yếu trên thế giới và Việt Nam. 3. Phẩm chất:
- Yêu nước: Yêu đất nước, tự hào về truyền thống xây dựng và bảo vệ đất nước
cũng như quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
- Nhân ái: Tôn trọng sự lựa chọn nghề nghiệp cũng như tôn trọng các nghề nghiệp.


- Chăm chỉ: Có ý chí vượt qua khó khăn để hoàn thành các nhiệm vụ học tập.
- Trung thực trong học tập.
- Trách nhiệm: Có trách nhiệm trong việc tìm hiểu, nghiên cứu và tham gia các
hoạt động sản xuất phù hợp với bản thân. Hiểu và có trách nhiệm đối với sự phát triển
nền nông nghiệp trong tương lai.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Thiết bị: Máy tính, máy chiếu.
2. Học liệu: SGK, Atlat, bản đồ, biểu đồ, tranh ảnh, video.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định: Ngày dạy Lớp Sĩ số Ghi chú
2. Kiểm tra bài cũ:
* Câu hỏi: Trình bày vai trò và đặc điểm của ngành thủy sản? Gợi ý: * Vai trò
- Thủy sản (bao gồm thủy sản nước ngọt, nước lợ và nước mặn) là nguồn cung cấp
thực phẩm cho con người.
- Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp thực phẩm, dược phẩm và là mặt hàng xuất khẩu có giá trị.
- Giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân.
- Góp phần khai thác tốt các tiềm năng về tự nhiên, kinh tế-xã hội và bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia. * Đặc điểm
- Ngành thủy sản bao gồm nuôi trồng, đánh bắt, chế biến và dịch vụ thủy sản.
- Diện tích mặt nước và chất lượng nguồn nước là tư liệu sản xuất quan trọng
không thể thay thế được.
- Sản xuất thủy sản có tính hỗn hợp và tính liên ngành cao.
- Công nghệ nuôi trồng và khai thác thủy sản ngày càng hiện đại góp phần làm
tăng hiệu quả sản xuất, đồng thời bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
3. Hoạt động học tập:
HOẠT ĐỘNG 1: HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU (KHỞI ĐỘNG)
a) Mục tiêu: HS liên hệ thực tiễn, nêu những hiểu biết về hình thức chăn nuôi trang trại.
b) Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK, hoạt động cá nhân: Xem ảnh và
nhận diện các hình thức chăn nuôi trong thực tế.
* Câu hỏi: Em biết gì về hình thức chăn nuôi này?
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV cho HS xem video (hình ảnh) một số trang
trại chăn nuôi, yêu cầu HS trả lời câu hỏi.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 03 phút.


- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn
dắt HS vào bài học mới.
Để sử dụng hiệu quả các nguồn lực phát triển nông nghiệp cần phải tiến hành tổ
chức lãnh thổ nông nghiệp hợp lí. Vậy, hiện nay, những hình thức tổ chức lãnh thổ
nào đang phổ biến? Những vấn đề nào cần chú ý trong phát triển nông nghiệp hiện
đại? Tương lai nông nghiệp thế giới định hướng ra sao?
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 2.1. Tìm hiểu tổ chức lãnh thổ nông nghiệp
(Mục I.1: Quan niệm và vai trò)
a) Mục tiêu: HS trình bày được quan niệm, vai trò của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
b) Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK, hoạt động theo cặp để tìm hiểu tổ
chức lãnh thổ nông nghiệp.
* Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài và những hiểu biết của bản thân, em hãy:
+ Trình bày quan niệm về tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
+ Nêu vai trò của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
c) Sản phẩm: HS hoàn thành tìm hiểu kiến thức:
I. TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP
1. Quan niệm và vai trò của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp a. Quan niệm
- Là hệ thống liên kết không gian của các ngành, các cơ sở sản xuất nông nghiệp và các
lãnh thổ dựa trên các cơ sở quy trình kĩ thuật mới nhất, chuyên môn hóa, tập trung hóa,
liên hợp hóa và hợp tác sản xuất; cho phép sử dụng hiệu quả nhất sự khác nhau theo lãnh
thổ về các điều kiện tự nhiên, kinh tế, lao động và đảm bảo năng suất lao động xã hội cao nhất. b. Vai trò
- Tạo ra những tiền đề cần thiết để sử dụng hợp lí các nguồn lực tự nhiên, kinh tế-xã hội
của các vùng lãnh thổ, các nước trên thế giới.
- Góp phần đẩy mạnh chuyên môn hóa sản xuất nông nghiệp và nâng cao năng suất lao động xã hội.
- Tạo các điều kiện liên kết, hợp tác giữa các hình thức tính chất lãnh thổ nông nghiệp và
các ngành kinh tế khác nhau.
d) Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV hướng dẫn HS tìm hiểu SGK, kết hợp với
hiểu biết của bản thân và trao đổi với bạn bên cạnh để trả lời câu hỏi.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ Các cặp nghiên cứu nội dung SGK, tài liệu hoàn thành câu hỏi trong 05 phút.
+ GV: quan sát và trợ giúp các cặp.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
+ Các cặp trao đổi chéo kết quả và bổ sung cho nhau
+ Đại diện một số cặp trình bày, các cặp khác bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm
việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức.
Hoạt động 2.1. Tìm hiểu tổ chức lãnh thổ nông nghiệp
(Mục I.2: Quan niệm và vai trò)


a) Mục tiêu: HS phân biệt được vai trò, đặc điểm của một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
b) Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK, hoạt động theo nhóm để tìm hiểu
một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
* Câu hỏi: Dựa vào bảng 27, hãy phân biệt vai trò, đặc điểm của một trong những
hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp qua hoàn thành phiếu học tập sau: PHIẾU HỌC TẬP Nhóm Hình thức Vai trò Đặc điểm 1, 4 Trang trại 2, 5
Thể tổng hợp nông nghiệp 3, 6 Vùng nông nghiệp
c) Sản phẩm: HS hoàn thành tìm hiểu kiến thức:
2) Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp
Bảng 27. Vai trò và đặc điểm của một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp Hình thức tổ chức lãnh thổ Vai trò Đặc điểm nông nghiệp
- Mục đích chủ yếu của trang
- Là hình thức sản xuất cơ sở, có trại là sản xuất nông nghiệp
vai trò to lớn trong sản xuất nông hàng hóa.
nghiệp (cả về kinh tế, xã hội và - Quy mô sản xuất (đất đai, vốn, Trang trại môi trường). …) tương đối lớn.
- Góp phần khai thác hiệu quả các - Cách thức tổ chức và quản lí
lợi thế về vị trí địa lí, tự nhiên, sản xuất tiến bộ. dân cư, xã hội,…
- Có thuê lao động để phục vụ sản xuất.
- Là vùng sản xuất nông nghiệp
tập trung được hình thành dựa
- Là hình thức tổ chức lãnh thổ trên thế mạnh về vị trí địa lí,
nông nghiệp ở mức độ cao nhằm điều kiện tự nhiên và kinh tế-xã
tạo điều kiện thúc đẩy liên kết hội để sản xuất ra các nông sản Thể tổng hợp
trong sản xuất nông nghiệp. có thế mạnh. nông nghiệp
- Góp phần khai thác hiệu quả các - Có mối liên kết chặt chẽ giữa
thế mạnh theo lãnh thổ, đẩy các cơ sở sản xuất nông nghiệp
mạnh công nghiệp hóa-hiện đại với công nghiệp chế biến biến và hóa nông nghiệp. dịch vụ nông nghiệp.
- Mức độ sản xuất tập trung cao,
sản xuất chuyên môn hóa để đạt
năng suất lao động cao nhất.
Vùng nông nghiệp - Là hình thức cao nhất của tổ - Có lãnh thổ rộng lớn và ranh
chức lãnh thổ nông nghiệp nhằm giới xác định, được hình thành
góp phần sử dụng hiệu quả các dựa trên sự tương đồng về điều
tiềm năng và thế mạnh của vùng. kiện sinh thái nông nghiệp, kinh
- Là cơ sở hình thành vùng tế-xã hội, trình độ thâm canh, cơ