Giáo án Bài 3 Địa lí 6 Cánh diều (2024): Lược đồ trí nhớ

BÀI 3: : LƯỢC ĐỒ TRÍ NHỚ
(Thời gian thực hiện: 1 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Học xong bài này, học sinh sẽ: Vẽ được lược đồ trí nhớ thể hiện các đối tượng địa lí
thân quen đối với cá nhân em. 2. Về năng lực ⮚
Năng lực đặc thù của môn Địa lí:
- Nhận thức khoa học địa lí: Diễn đạt nhận thức không gian bằng việc vẽ và sử dụng
lược đồ trí nhớ để mô tả về một không gian cụ thể.
- Năng lực tìm hiểu địa lí: Sử dụng các công cụ địa lí học thông qua việc khai thác từ
tranh ảnh, bản đồ, văn bản.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để
biết cách vẽ lược đồ trí nhớ cho một không gian cụ thể trong cuộc sống. ⮚
Năng lực chung : tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và
sáng tạo thông qua việc HS độc lập khai thác thông tin, làm việc với tư liệu học tập và
thảo luận nhóm để giải quyết các nhiệm vụ học tập, các tình huống có vấn đề đặt ra trong bài học. 3. Về phẩm chất
Bài học góp phần hình thành cho học sinh các phẩm chất như: yêu quê hương đất
nước, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm khi thực hiện các nhiệm vụ học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Thiết bị: Máy tính, máy chiếu, bảng phụ.
- Học liệu: SGK, quả địa cầu, phiếu học tập, tranh ảnh địa lí.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động mở đầu
a. Mục tiêu: Tạo tình huống học tập và kết nối những hiểu biết của HS đến nội dung bài học.
b. Nội dung: GV cho HS lựa chọn 1 trong 2 yêu cầu để thực hiện.


c. Sản phẩm: bài làm của HS.
d. Tổ chức thực hiện
- Bước 1: GV đưa ra hai yêu cầu (HS có thể chọn 1 trong hai yêu cầu để thực hiện)
+ Yêu cầu 1: Vẽ mô phỏng “đường vào lớp em”, chọn các đối tượng xuất hiện trên
quãng đường từ cổng trường vào đến lớp học mà em ghi nhớ được như như (nhà xe,
bồn hoa, cây, sân khấu, tòa nhà…)
+ Yêu cầu 2: Sử dụng lược đồ trống Việt Nam (phụ lục 1), hãy ghi “Nhật kí du lịch”
bằng cách đánh dấu những địa danh em đã được tham quan thuộc tỉnh nào và những
địa danh em dự định sẽ đi. Lưu ý: ở mỗi địa danh đã đến em ghi chú 3 đặc điểm mà
em ấn tượng nhất và 3 điều em muốn khám phá ở địa danh mà mình dự định sẽ đi.
- Bước 2: HS làm việc cá nhân.
- Bước 3: GV gọi một số HS giới thiệu về sản phẩm của mình
- Bước 4: GV nhận xét và kết nối hoạt động tiếp theo:
Để có thể không bị nhầm lớp sau lần đầu đến trường, thì trong trí nhớ chúng ta luôn
hình thành những hình ảnh về không gian đó. Tuy nhiên do mỗi người sẽ có những
khả năng quan sát và cách ghi nhớ riêng nên cùng một không gian nhưng khi phác
họa lại chúng ta sẽ có sản phẩm không gian khác nhau. Và sản phẩm mà các con vừa
thực hiện đó gọi là lược đồ trí nhớ. Trong quá trình định hướng không gian, việc xây
dựng lược đồ trí nhớ có ý nghĩa rất quan trọng. Vậy cách xây dựng lược đồ trí nhớ và
sử dụng nó như thế nào chúng ta sẽ vào bài học ngày hôm nay.
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
1. Hoạt động: Tìm hiểu về lược đồ trí nhớ
a. Mục tiêu: HS biết cách để vẽ và sử dụng lược đồ trí nhớ
b. Nội dung: HS tham gia hoạt động “Truy tìm hậu bối nhà bác học Edison”.
c. Sản phẩm: Bản báo cáo của từng nhóm.


d. Tổ chức thực hiện - Bước 1:
+ GV chia nhóm 6 HS / nhóm cho nhóm chọn đặt tên trong 30 giây
+ Giao nhiệm vụ: Yêu cầu để trở thành hậu bối: Phải có ý tưởng phát minh sơ đồ
sáng tạo thể hiện nội dung trong thử thách thể hiện quan điểm của nhóm về 3 vấn đề ●
Tại sao gọi là lược đồ trí nhớ? ●
Các bước để xây dưng lược đồ trí nhớ. ●
Hiệu quả sử dụng lược đồ trí nhớ trong cuộc sống và học tập hiệu quả là gì?
+ Gợi ý bảo bối để tìm câu trả lời: SGK + kinh nghiệm xây dưng lược đồ “đường vào lớp em.” + Thời gian: 10 phút
+ Hướng dẫn các nhóm làm việc: 2 phút đầu chia nhiệm vụ 2 hs nghiên cứu 1 vấn đề
⮚ 3 phút giữa nhóm trao đổi thống nhất ⮚ 5 phút sáng tạo sơ đồ thể hiện quan điểm
của nhóm về 3 vấn đề trong thử thách.
Lưu ý: Kết quả thảo luận nhóm nên trình bày thành một sơ đồ tư duy tùy theo sự sáng tạo của nhóm.
- Bước 2: Các nhóm thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn trong thời gian 10 phút.


- Bước 3: GV cho các nhóm trưng bày sản phẩm và gọi nhóm lên báo cáo. Các nhóm
khác nhận xét, đánh giá sản phẩm.
- Bước 4: GV nhận xét đánh giá về sản phẩm của các nhóm và chuẩn kiến thức khắc
sâu cách xây dựng từng dạng bản đồ trí nhớ theo không gian.
Lược đồ trí nhớ không
Lược đồ trí nhớ không
Lược đồ trí nhớ tìm xe bus gian hẹp gian rộng
Hoạt động 2: Thực hành xây dựng lược đồ trí nhớ
a. Mục tiêu: HS vận dụng được những kiến thức vừa tìm hiểu để vẽ lược đồ trí nhớ
thể hiện các đối tượng địa lí.
b. Nội dung: Hs vẽ lược đồ trí nhớ tham quan địa điểm danh thắng trong tình huống thực tiễn.
c. Sản phẩm: Bản vẽ lược đồ trí nhớ của từng học sinh.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Vận dụng các bước xây dựng lược đồ trí nhớ, xử lí tình huống sau
+ Tình huống: Giả sử cuối HK BPH dự định tổ chức cả lớp đi tham quan vườn quốc
gia Ba Vì. Để Để không bị lạc khi đi chơi, con hãy quan sát sơ đồ vườn quốc gia Ba
Vì để lựa chọ địa điểm danh thắng mà em muốn đến và tạo ra một lược đồ trí nhớ để
đi từ trụ sở Vườn quốc gia Ba Vì đến những địa danh đã chọn.