Giáo án Bài 49 KHTN 6 Kết nối tri thức (2024): Sự chuyển hóa năng lượng

Ngày soạn:.../..../.....
Ngày dạy: :.../..../.....
BÀI 48: SỰ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Sau khi học xong bài này HS
- Lấy ví dụ chứng tỏ được: Năng lượng có thể chuyển từ dạng này sang dạng khác,
từ vật này sang vật khác. Chỉ ra được sự chuyển hoá năng lượng trong một số hiện
tượng đơn giản (trong Sinh học, Vật lí, Hoá học).
- Nêu được định luật bảo toàn năng lượng và lấy được ví dụ minh hoạ. 2. Năng lực - Năng lực chung:
+ Năng lực tự chủ và tự học: đọc sách giáo khoa,nghiên cứu thông tin, hình ảnh để
phân tích được sự chuyển hóa năng lượng trong một số trường hợp cụ thể.
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: thảo luận nhóm, phân công công việc cho các
thành viên trong nhóm để thực hiện nhiệm vụ được giao.
+ Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: giải quyết các các vấn đề GV nêu ra,
GQ các tình huống xảy ra trong quá trình làm thí nghiệm. - Năng lực KHTN:
+ Nêu được các dạng năng lượng khi một thiết bị đang hoạt động như đèn pin, máy sấy tóc.
+ Trình bày được một số ví dụ chứng tỏ năng lượng có thể chuyển từ dạng này sang dạng khác.
+ Thực hiện được thí nghiệm nghiên cứu về sự chuyển hóa và bảo toàn năng lượng của con lắc đơn.
+ Phát biểu được định luật bảo toàn năng lượng.
Vận dụng định luật bảo toàn năng lượng để giải thích một số hiện tượng thực 3. Phẩm chất
Thông qua thực hiện bài học sẽ tạo điều kiện để học sinh:
+ Nhân ái: tôn trọng sự khác biệt về nhận thức của các bạn trong lớp, tổ, nhóm.
+ Chăm học: luôn nỗ lực vươn lên, tiến bộ trong học tập.
+ Có trách nhiệm quan tâm tới các thành viên trong nhóm để hoàn thành được nhiệm vụ chung.
+ Trung thực, cẩn thận trong quá trình làm thí nghiệm và báo cáo kết quả.


II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên: - Máy tính, máy chiếu
- Bộ thí nghiệm con lắc đơn để làm thí nghiệm về sự bảo toàn năng lượng: một
đoạn dây cao su, mấy que tăm, lõi chỉ, quả bóng tennis, thước dây - Phiếu học tập
2. Đối với học sinh : vở ghi, sgk, đồ dùng học tập và chuẩn bị từ trước
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: HS bước đầu hình dung được năng lượng có thể chuyển hóa từ dạng
năng lượng này sang dạng năng lượng khác
b. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
GV yêu cầu HS trả lời được 2 câu hỏi phần khởi động bằng cách vận dụng
những kiến thức thực tế:
- Khi trời lạnh, ta thường xoa hai bàn tay vào nhau và thấy tay nóng lên. Tại sao?
- Khi vỗ hai tay vào nhau, ta nghe được tiếng vỗ tay. Trong hoạt động này đã có
sự chuyển hóa năng lượng nào?
HS nghe và đưa ra câu trả lời:
- Vì khi xoa hai tay vào nhau có sự chuyển hóa năng lượng từ động năng sang
nhiệt năng, nhiệt năng này làm tay ta ấm lên.
- Khi vỗ hai tay vào nhau, ta nghe được tiếng vỗ tay, trong hoạt động này có sự
chuyển hóa năng lượng từ động năng sang năng lượng âm.
Vv đánh giá, nhận xét, dẫn dắt vào bài
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự chuyển hóa năng lượng a. Mục tiêu:
b. Nội dung: HS đọc SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c. Sản phẩm:
HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra
d. Tổ chức thực hiện:


Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: I. Chuyển hóa năng lượng
GV dựa vào kinh nghiệm thực tế và ? CH1:
những ví dụ về sự chuyển hoá năng Các dạng năng lượng xuất hiện khi đèn
lượng trong bài học để HS có thể được bật sáng: điện năng; quang năng
lấy được những ví dụ chứng tỏ:
năng lượng có thể chuyển hoá từ Sơ đồ chuyển hóa năng lượng:
dạng này sang dạng khác, từ vật này sang vật khác. Nhiệt năng
GV tổ chức để HS hoạt động nhóm Hóa năng Điện năng đối: Quang năng
+ Tìm hiểu sự chuyển hoá năng
lượng từ động năng sang thế năng ? CH2:
và ngược lại trong quá trình chuyển
động của quả bóng rổ khi được a) Tên ba dạng năng lượng là: nhiệt năng,
ném lên, cơ năng chuyển hóa thành động năng, năng lượng âm
năng lượng âm và nhiệt năng khi b) Các thiết bị biến đổi điện năng thành các
bóng chạm đất phát ra tiếng động dạng năng lượng khác: quạt; tivi; điện Hình 48.1. thoại; ..
+ Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3, 4 của ? CH3: mục này trong SGK.
Hóa năng có thể chuyển hóa thành: điện
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
năng, thế năng, nhiệt năng, năng lượng ánh
+ HS Hoạt động theo nhóm đôi, sáng, năng lượng âm, động năng. quan sát hình vẽ ? CH4:
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: Ta điền như sau:
+ GV mời HS trả lời và mời HS (1) - động năng khác nhận xét, bổ sung. (2) - nhiệt năng


- Bước 4: Kết luận, nhận định:
(3) - năng lượng ánh sáng
Gv nhận xét, bổ sung (nếu chưa (4) - động năng chính xác), (5) - điện năng (6) - thế năng
Hoạt động 3: Tìm hiểu định luật bảo toàn năng lượng
a. Mục tiêu: Nghiên cứu về sự chuyển hóa và bảo toàn năng lượng trong một chuyển động cơ học
b. Nội dung: HS đọc SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c. Sản phẩm:
HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: II. Định luật bảo toàn năng lượng GV tổ chức để HS: Định luật:
~ Làm thí nghiệm theo như phương Năng lượng không tự sinh ra hoặc tự
án được trình bày trong SGK để mất đi mà chỉ chuyển hóa từ dạng năng
thấy được: Khi kéo quả cầu (2) đến lượng này sang dạng khác hoặc truyền
điểm B (nằm trong mặt phẳng của từ vật này sang vật khác
tấm bìa) như Hình 48.5 rồi thả ra HĐ: Thí nghiệm:
thì quả cầu (2) chuyển động về vị
trí ban đầu va chạm vào quả cầu (1) Thí nghiệm chứng tỏ rằng năng lượng
lên đến vị trí A cùng độ cao với vị không tự sinh ra hoặc tự mất đi mà chỉ trí B
truyền từ vật này sang vật khác.
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi của CH em bé chơi xích đu: mục này trong SGK..
Muốn cho xích đu luôn lên tới độ cao
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
ban đầu, thỉnh thoảng người bố phải đẩy
vào xích đu vì trong quá trình chuyển