Giáo án Bài 5 Địa lí 6 Cánh diều (2024): Trái Đất trong hệ Mặt Trời. HÌnh dạng và kích thước của Trái Đất

CHƯƠNG 2. TRÁI ĐẤT – HÀNH TINH TRONG HỆ MẶT TRỜI
BÀI 5: TRÁI ĐẤT TRONG HỆ MẶT TRỜI.
HÌNH DẠNG VÀ KÍCH THƯỚC CỦA TRÁI ĐẤT
(Thời gian thực hiện: 1 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Học xong bài này, HS sẽ:
- Xác định được vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời.
- Mô tả được hình dạng, kích thước của Trái Đất. 2. Về năng lực ⮚
Năng lực đặc thù môn Địa lí
- Năng lực nhận thức khoa học địa lí: Nhận biết được vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt
Trời, hình dạng, kích thước của Trái Đất.
- Năng lực tìm hiểu Địa lí:
+ Đọc văn bản: Khai thác kiến thức từ phần kênh chữ trong SGK.
+ Quan sát video, hình ảnh để nhận biết được vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời.
+ Khai thác kiến thức từ mạng internet.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức về hình dạng của
Trái Đất để giải thích hiện tượng liên quan đến việc quan sát các vật thể trên bề mặt
Trái Đất trong không gian rộng lớn.
⮚ Năng lực chung : tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng
tạo thông qua việc HS độc lập khai thác thông tin, làm việc với tư liệu học tập và thảo
luận nhóm để giải quyết các nhiệm vụ học tập, các tình huống có vấn đề đặt ra trong bài học. 3. Về phẩm chất
Bài học góp phần hình thành cho học sinh các phẩm chất như: chăm chỉ, trung thực và
trách nhiệm khi thực hiện các nhiệm vụ học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- SGK Lịch sử và Địa lí 6 (Bộ sách Cánh Diều)


- Video về các hành tinh trong hệ Mặt Trời - Máy tính + máy chiếu
- Bảng phụ nhỏ + bút dạ
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động mở đầu
a. Mục tiêu: Tạo tình huống học tập dựa trên việc huy động kiến thức đã biết của bản
thân HS liên quan đến Trái Đất và hệ Mặt Trời để liên hệ kết nối, dẫn dắt vào bài học.
Từ đó tạo tâm thế học tập và hứng thú cho học sinh.
b. Nội dung: HS trả lời câu hỏi, thực hiện yêu cầu của GV nêu ra.
c. Sản phẩm: Hình vẽ về các hành tinh trong hệ Mặt Trời theo hiểu biết của mỗi cá nhân HS.
d. Tổ chức thực hiện * Nhiệm vụ 1:
- Bước 1: GV đặt câu hỏi: Cô đố các con Trái Đất nằm ở đâu trong vũ trụ?
- Bước 2: HS suy nghĩ, liên hệ hiểu biết của bản thân để trả lời câu hỏi.
- Bước 3: GV gọi một số học sinh phát biểu ý kiến.
- Bước 4: GV tổng hợp ý kiến và nêu: Vũ trụ là khoảng không gian vô cùng tận.
Trong vũ trụ bao la có vô số hệ Thiên Hà. Và Trái Đất của chúng ta cùng với 7 hành
tinh khác nằm trong hệ Thiên Hà chứa Mặt Trời còn gọi là hệ Mặt Trời. * Nhiệm vụ 2:
- Bước 1: GV yêu cầu HS: Bằng hiểu biết của mình, em hãy vẽ và chú thích tên, vị trí
của các hành tinh trong hệ Mặt Trời. (Lưu ý: HS không mở SGK, bức tranh thể hiện
được tên, vị trí của các hành tinh theo trí nhớ của HS – có thể không chính xác)
- Bước 2: HS vẽ tranh dựa trên hiểu biết của bản thân.
- Bước 3: GV gọi một số HS mô tả về bức tranh của mình.
- Bước 4: GV dẫn dắt vào bài.
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời
a. Mục tiêu: Xác định được vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời.


b. Nội dung: HS quan sát video, thảo luận theo cặp để hoàn thành nội dung học tập.
c. Sản phẩm: HS trình bày được vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời và ý nghĩa của
vị trí đó đối với sự sống trên Trái Đất.
d. Tổ chức thực hiện * Nhiệm vụ 1:
- Bước 1: GV yêu cầu HS quan sát video, chỉnh sửa tên và vị trí các hành tinh trong
bức tranh hệ Mặt Trời của mình sao cho chính xác.
- Bước 2: HS quan sát video, đối chiếu chỉnh sửa bức tranh đã vẽ cho chính xác, mô
tả vị trí của các hành tinh, ghi nhớ vị trí của Trái Đất.
- Bước 3: GV gọi HS mô tả, HS khác bổ sung.
- Bước 4: GV tổng kết ý kiến của HS và chính xác hoá nội dung học tập. * Nhiệm vụ 2:
- Bước 1: GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau: Điều gì sẽ xảy ra nếu Trái Đất nằm ở vị
trí của Thuỷ tinh hoặc Hải Vương Tinh? Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời có ý
nghĩa gì đối với sự sống trên Trái Đất?
- Bước 2: HS suy nghĩ trả lời câu hỏi ở nhiệm vụ 2.
- Bước 3: GV gọi HS trả lời, HS khác bổ sung.
- Bước 4: GV tổng kết ý kiến của HS và chính xác hoá nội dung học tập. GV yêu cầu
HS đọc phần em có biết đầu trang 120 SGK. NỘI DUNG HỌC TẬP
1. Trái Đất trong hệ Mặt Trời
- Hệ Mặt Trời bao gồm 8 hành tinh quay xung quanh Mặt Trời theo quĩ đạo hình elip.
- Trái Đất nằm ở vị trí thứ 3 theo thứ tự xa dần Mặt Trời.
- Hiện nay, Trái Đất là hành tinh duy nhất có sự sống trong Hệ Mặt Trời.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về hình dạng, kích thước của Trái Đất
a. Mục tiêu: HS mô tả được hình dạng, kích thước của Trái Đất.
b. Nội dung: HS liên hệ hình ảnh ngoài thực tế, đọc nội dung trong SGK để hoàn
thành nhiệm vụ học tập.
c. Sản phẩm: Trình bày được hình dạng, kích thước của Trái Đất.


d. Tổ chức thực hiện: * Nhiệm vụ 1:
- Bước 1: GV nêu và yêu cầu HS thảo luận theo cặp (sử dụng kĩ thuật hẹn hò để chia
cặp nhằm tạo hứng thú cho HS) để:
+ Thảo luận giải quyết tình huống ngoài thực tế: Hãy tưởng tượng con ngồi trong
một chiếc xe taxi (màu vàng) đang di chuyển đến chân cầu vượt, ở bên kia chân cầu
cũng có một chiếc xe màu đỏ di chuyển theo hướng ngược lại. Theo con hình ảnh
chiếc xe màu đỏ mà con nhìn thấy được khi nó ở vị trí A, B, C sẽ như thế nào?
+ Tìm mối liên hệ hình ảnh em nhìn thấy chiếc xe màu đỏ khi đi cầu vượt và hình ảnh
của chiếc thuyền buồm từ ngoài khơi vào bờ ở Hình 5.2 và boong tàu ở hình 5.3 có giống nhau không? Vì sao?
- Bước 2: HS hình dung, tưởng tượng ra hình ảnh thực tế, quan sát so sánh với hình
5.2, 5.3 cùng nhau thảo luận và đưa ra đáp án.
- Bước 3: GV gọi HS trả lời, các nhóm HS khác bổ sung.
- Bước 4: GV tổng hợp, đánh giá ý kiến của HS và kết luận về hình dạng của Trái Đất. * Nhiệm vụ 2:
- Bước 1: GV tổ chức HS thực hiện những yêu cầu sau:
+ HS sử dụng compa, quan sát hình 5.4 hãy vẽ mô phỏng hình ảnh Trái Đất và chú
thích bán kính của Trái Đất ở xích đạo và ở cực vào vở.
+ Đọc phần “Em có biết” số 2 trang 120 SGK, hãy giải thích vì sao bán kính Trái Đất
ở xích đạo và bán kính ở cực lại khác nhau?
+ Theo em, tại sao chúng ta cần phải biết kích thước của Trái Đất?