Giáo án Bài 54 KHTN 6 Kết nối tri thức (2024): Hệ mặt trời

Ngày soạn:.../..../.....
Ngày dạy: :.../..../.....
BÀI 54: HỆ MẶT TRỜI I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức:
GV tổ chức cho HS các loại hoạt động như hoạt động khởi động bước vào nghiên
cứu bài học, trò chơi, hoạt động trải nghiệm kiểm chứng lí thuyết để HS:
+ Mô tả được sơ lược cấu trúc của hệ Mặt Trời.
+ Nêu được các hành tinh cách Mặt Trời các khoảng cách khác nhau và có chu kì quay khác nhau.
+ Vận dụng được kiến thức vào đời sống thực tế (chế tạo dụng cụ quan sát vết đen trên Mặt Trời). 2. Năng lực - Năng lực chung:
+ Năng lực tự chủ và tự học: tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa, theo dõi
video để tìm hiểu về cấu trúc sơ lược của Hệ Mặt Trời, nêu được tám hành tinh
trong Hệ Mặt Trời theo thứ tự từ gần nhất đến xa Mặt Trời nhất.
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: thảo luận nhóm trong tìm hiểu chu kì tự quay,
chu kì quay quanh Mặt Trời và khoảng cách đến Mặt Trời của tám hành tinh, hợp
tác để đưa ra so sánh về khoảng cách từ các hành tinh đến Mặt Trời và sự liên hệ
giữa khoảng cách này với chu kì chuyển động quanh Mặt Trời của các hành tinh.
+ Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: GQVĐ trong vẽ sơ đồ biểu diễn sơ lược
hệ Mặt Trời theo một tỉ lệ cho trước và giải tích lí do từ Trái Đất, có thể nhìn thấy
các hành tinh trong Hệ Mặt Trời. - Năng lực KHTN:
+ Quan sát được tranh, ảnh, video để rút ra nhận xét về khoảng cách từ các hành tinh đến Mặt Trời.
+ So sánh, rút ra được sự liên hệ giữa khoảng cách từ các hành tinh đến Mặt Trời
và chu kì quay quanh Mặt Trời của các hành tinh đó.
+ Giải thích được lí do có thể nhìn thấy các hành tinh dù chúng không phải là nguồn sáng.
+ Vẽ được sơ đồ biểu diễn Hệ Mặt Trời theo đúng tỉ lệ cho trước. 3. Phẩm chất


Thông qua thực hiện bài học sẽ tạo điều kiện để học sinh:
- Chăm học, chịu khó tìm tòi tài liệu và thực hiện các nhiệm vụ cá nhân nhằm tìm hiểu về Hệ Mặt Trời.
- Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động nhận và thực hiện nhiệm vụ
nhóm trong xử lí kết quả nghiên cứu và rút ra nhận xét về Hệ Mặt Trời.
- Trung thực, cẩn thận trong xử lí kết quả được nhận, rút ra nhận xét và vẽ sơ đồ theo đúng tỉ lệ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên:
+ Các slide chiếu Hình 54.1; 54.2; 54.3; chiếu bảng số liệu về các hành tinh.
+ Các vật liệu: bìa các-tông, đỉnh ghim, giấy nến, băng dính đủ cho các nhóm chế
tạo dụng cụ quan sát vết đen trên Mặt Trời.
2. Đối với học sinh: Vở ghi, sgk, đồ dùng học tập và chuẩn bị từ trước.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a. Mục tiêu: HS nghiên cứu nội dung cơ bản của bài học: cấu trúc của hệ Mắt Trời
và đặc điểm của các hành tinh thuộc hệ Mặt Trời.
b. Nội dung: HS sử dụng kinh nghiệm thực tế để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
+ GV đặt câu hỏi gây sự chú ý của HS: “Em nào biết, ngoài Trái Đất, còn có
những thiên thể nào quay quanh Mặt Trời?”
+ Sau khi HS trả lời các thiên thể và đặt tiếp câu hỏi: “Trong các thiên thể quay
quanh Mặt Trời, thiên thể nào ở gần Mặt Trời nhất, thiên thể nào ở xa Mặt trời nhất?”
+ HS trả lời theo ý nghĩ của mình sau đó GV dẫn dắt vào bài học mới.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu trúc của hệ mặt trời
a. Mục tiêu: HS hiểu được kiến thức về hệ mặt trời
b. Nội dung: HS đọc hiểu, chơi trò chơi, thực hành để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c. Sản phẩm:


HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: I. Hệ mặt trời
GV tổ chức cho HS làm việc nhóm, yêu cầu quan Hệ Mặt Trời, còn gọi là Thái
sát Hình 54.1, ghỉ ra giấy trả lời các câu hỏi:
Dương hệ, gồm Mặt Trời và
các thiên thể chuyển động
+ Hệ Mặt Trời bao gồm những thiên thể nào? Vì xung quanh Mặt Trời.
sao các thiên thể quay quanh Mặt Trời gọi là các
“hành tinh” mà không gọi là “sao”?
Hệ Mặt Trời gồm Mặt Trời,
tám hành tình, hơn một trấm
+ Hành tinh nào gần Mặt Trời nhất, hành tinh nào vệ tinh, các sao chổi, các tiểu xa Mặt Trời nhất?
hành tinh, các thiên thạch
+ Dự đoán xem, thời gian quay quanh Mặt Trời khác và bụi vũ trụ
của các hành tỉnh có giống nhau không? Các hành tinh vừa chuyển
~ Cho HS làm việc cả lớp, GV chiếu Hình 54.1 và động quanh Mặt Trời vừa tự
yêu cầu trả lời lần lượt từng câu hỏi, đại diện các quay quanh trục của nó.
nhóm lần lượt trả lời. ? CH:
- Khi quan sát Hình 54.1, HS có thể thắc mắc sự Câu 1. Thủy tinh gần Mặt
khác lạ về hình dạng của các hành tinh vòng Trời nhất, Hải Vương tinh xa
ngoài, GV xem phần “Thông tin bổ sung” để giải Mặt Trời nhất.
thích cho HS, các vành khuyên bao quanh bốn
hành tinh vòng ngoài là biểu tượng các vệ tỉnh của Câu 2. Thời gian quay quanh hành tinh.
Mặt Trời của các hành tinh không giống nhau.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ HS làm việc cả lớp quan sát Hình 54.1 và trả lời
lần lượt từng câu hỏi
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
+ HS: xung phong đại diện các nhóm lần lượt trả


lời, nhóm còn lại nghe và nhận xét.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:
GV tổng kết, khắc sâu kiến thức cần ghi nhớ.
Hoạt động 2: Tìm hiểu các hành tinh của hệ mặt trời
a. Mục tiêu: HS nắm được một số đặc điểm của các hành tinh
b. Nội dung: HS làm việc nhóm để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c. Sản phẩm:
HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
II. Các hành tinh của hệ mặt trời
GV tổ chức cho HS làm việc nhóm, nhiệm vụ:
Xem 2 bảng số liệu về các hành tinh, trả lời 1. Các hành tinh của hệ
câu hỏi, ghi lại trên giấy: mặt trời
- Hành tinh quay quanh Mặt trời mất nhiều thời Trong bốn hành tinh vòng gian nhất?
trong của hệ Mặt Trời, một
ngày của hỏa tinh có thời
+ Tiếp tục cho HS làm việc nhóm tìm câu trả gian gần bằng một ngày của
lời cho các câu hỏi trong mục II, đại diện các Trái Đất.
nhóm trả lời trước lớp.
2. Các hành tinh vòng ngoài
+ Cho HS thực hành cá nhân: Vẽ sơ đồ biểu của hệ Mặt Trời
diễn khoảng cách từ Mặt Trời đến các hành * CH:
tỉnh theo tỉ lệ 1 em ứng với I AU, cho nhận xét
về khoảng cách giữa các hành tinh.
Câu 1. Người ta vẫn nói sao Hỏa, sao Kim, sao Thổ, ...
+ GV hướng dẫn HS về nhà chế tạo dụng cụ đều là các ngôi sao trong hệ
quan sát vết đen trên Mặt Trời, viết báo cáo mô Mặt Trời. Nói như thế là sai. tả kết quả quan sát. Vì chúng là các hành tinh