Giáo án Bài 6: Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Hóa học 10 Cánh diều

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
Trường: …………………….. Họ tên giáo viên dạy:
Tổ: ………………………….
………………………………
BÀI 6. CẤU TẠO CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC (01 tiết) I. MỤC TIÊU 1) Kiến thức
Học xong bài này, học sinh có thể:
- Nêu được lịch sử phát minh định luật tuần hoàn và bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
- Mô tả được cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và nêu được khái
niệm liên quan: ô, chu kì, nhóm.
- Nêu được nguyên tắc sắp xếp của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (dựa theo cấu hình electron).
- Phân loại được nguyên tố hóa học (dựa theo cấu hình electron: nguyên tố s, p, d, f;
dựa theo tính chất hoá học: kim loại, phi kim, khí hiếm). 2) Năng lực
a) Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: học sinh xác định đúng đắn động cơ, thái độ học tập, tự
đánh giá và điều chỉnh được kế hoạch học tập; tự nhận ra được những sai sót và khắc phục.
- Năng lực giao tiếp: tiếp thu kiến thức, trao đổi học hỏi bạn bè thông qua việc thực
hiện nhiệm vụ các hoạt động cặp đôi, nhóm; có thái độ tôn trọng, lắng nghe, có phản
ứng tích cực trong giao tiếp.
- Năng lực hợp tác: học sinh xác định được nhiệm vụ của tổ/ nhóm, trách nhiệm của
bản thân, đề xuất được những ý kiến đóng góp, góp phần hoàn thành nhiệm vụ học tập.
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85

b) Năng lực chuyên biệt
- Năng lực nhận thức hóa học:
+ Nêu được lịch sử phát minh định luật tuần hoàn và bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
+ Mô tả được cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và nêu được khái
niệm liên quan: ô, chu kì, nhóm.
+ Nêu được nguyên tắc sắp xếp của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (dựa theo cấu hình electron).
+ Phân loại được nguyên tố hóa học (dựa theo cấu hình electron: nguyên tố s, p, d, f;
dựa theo tính chất hoá học: kim loại, phi kim, khí hiếm).
- Năng lực tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ hóa học:
+ Phân tích vấn đề để nêu được các phán đoán khi thực hiện các phiếu học tập.
+ So sánh được kết quả thu được với bảng tuần hoàn, giải thích, rút ra được kết luận
và điều chỉnh khi cần thiết.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học:
+ Thu thập được thông tin về các nhà khoa học đóng góp vào việc xây dựng quy luật và bảng tuần hoàn.
+ Sưu tầm được hình ảnh các dạng bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học khác nhau. 3) Phẩm chất
- Yêu nước: nhận biết được vẻ đẹp của tự nhiên, của đất nước thông qua bộ môn Hóa học.
- Trách nhiệm: nghiêm túc thực hiện các nhiệm vụ học tập được giao đúng tiến độ.
- Trung thực: thành thật trong việc thu thập các tài liệu, viết báo cáo và các bài tập.
- Chăm chỉ: tích cực trong các hoạt động cá nhân, tập thể.
- Nhân ái: quan tâm, giúp đỡ, chia sẻ những khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Giáo viên: Chuẩn bị các phiếu học tập, thẻ về các nguyên tố, giấy Ao; bút dạ, nam
châm, video liên quan đến bài học (lịch sử phát minh bảng tuần hoàn …).
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85

- Học sinh: Huy động kiến thức về bảng tuần hoàn đã học ở THCS.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG a) Mục tiêu:
- Giúp tập trung sự chú ý, kích thích hứng thú tìm tòi, khám phá của học sinh.
- Góp phần hình thành và phát triển năng lực của học sinh.
b) Nội dung: HS làm việc theo nhóm: Tìm hiểu lịch sử phát minh ra định luật tuần
hoàn và bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS, trong đó câu số 5 giáo viên chỉ khuyến khích HS
trả lời, không nhận xét đúng sai. Ngoài ra, GV có thể sử dụng câu 5 này để kết nối vào bài mới.
d) Tổ chức thực hiện:
- GV tổ chức cho HS xem video về lịch sử ra đời của bảng tuần hoàn các nguyên tố
hoá học (video này GV có thể tham khảo trên youtube hoặc tự thiết kế), yêu cầu HS
trả lời các câu hỏi sau:
(1) Ai là cha đẻ của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học?
(2) Bảng tuần hoàn hoá học của Mendeleev được xây dựng dựa trên cơ sở nào?
(3) Mendeleev đã tiên đoán chi tiết về ba nguyên tố nào?
(4) Ngoài Mendeleev còn có những nhà khoa học nào cũng đóng góp vào việc xây dựng bảng tuần hoàn?
(5) Bảng tuần hoàn hoá học hiện nay được xây dựng trên những cơ sở nào?
- HS không sử dụng SGK, viết các câu trả lời lên bảng nhóm trong 5 phút.
- GV yêu cầu HS treo bảng và tổ chức thảo luận các nội dung trong bảng nhóm.
- GV sơ lược lại lịch sử phát minh ra định luật tuần hoàn, bảng tuần hoàn các nguyên
tố hoá học và vào bài mới.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Tìm hiểu về nguyên tắc sắp xếp của bảng tuần hoàn các nguyên tố
hoá học, cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học. a) Mục tiêu:
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85

- Nêu được nguyên tắc sắp xếp của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (dựa theo cấu hình electron).
- Mô tả được cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và nêu được khái
niệm liên quan: ô, chu kì, nhóm. b) Nội dung:
HS làm việc theo nhóm: Tìm hiểu về 3 nguyên tắc sắp xếp và cấu tạo của bảng tuần
hoàn các nguyên tố hoá học (ô, chu kì, nhóm).
c) Sản phẩm: Kết quả thảo luận của các nhóm được thể hiện trên giấy Ao.
d) Tổ chức thực hiện:
- GV tổ chức cho HS khám phá kiến thức thông qua kĩ thuật mảnh ghép:
GV hướng dẫn HS làm việc nhóm theo phiếu học tập số 1 và số 2.
+ Nhóm chuyên gia: tương ứng với 4 nhóm. Trong mỗi nhóm, mỗi thành viên nhận
cùng một mã số (nhóm 1, 3 thực hiện Phiếu học tập số 1; Nhóm 2, 4 thực hiện phiếu học tập số 2).
+ Nhóm mảnh ghép: Các thành viên ở các nhóm 1 đến 4 lập thành các nhóm mới sao
cho nhóm mới có đủ thành viên mang mã số từ 1 đến 4.
Mỗi HS chuyên gia sẽ lần lượt trình bày về nội dung đã tìm hiểu tại nhóm chuyên gia
cho các bạn còn lại tại nhóm mảnh ghép. Sau đó, các nhóm mảnh ghép tổng hợp ý
kiến và trình bày các kiến thức đã khám phá được dưới dạng sơ đồ tư duy trên giấy
A0 gồm các mạch nội dung chính: nguyên tắc sắp xếp, cấu tạo bảng tuần hoàn (ô, chu kì, nhóm).
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: Các nguyên tố được sắp xếp như thế nào?
Nghiên cứu các thông tin trong mỗi ô (gọi là ô nguyên tố) và sự sắp xếp các ô trong
hai hàng (gọi là chu kì) và 8 cột (gọi là nhóm) được cung cấp dưới đây:
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85