Giáo án Bài 7 Địa lí 6 Cánh diều (2024): Chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và các hệ quả địa lí

BÀI 7. CHUYỂN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI VÀ
CÁC HỆ QUẢ ĐỊA LÍ
(Thời lượng dạy 2 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Học xong bài này, HS sẽ:
- Mô tả được chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời.
- Trình bày được hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa. 2. Về năng lực
- Năng lực nhận thức khoa học địa lí:
+ Mô tả được đặc điểm chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời thông qua hình vẽ
+ Mô tả được hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa.
- Năng lực tìm hiểu Địa lí:
+ Đọc văn bản: Khai thác kiến thức từ phần kênh chữ trong SGK.
+ Quan sát hình ảnh để trình bày được chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và các hệ quả.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức để giải thích được
các hiện tượng sự phân chia mùa trên Trái Đất, hiện tượng ngày – đêm có độ dài khác
nhau thay đổi theo mùa, bản thân có sự thích ứng phù hợp với thời tiết, khí hậu từng mùa.
- Năng lực chung (tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng
tạo) thông qua việc HS độc lập khai thác thông tin, làm việc với tư liệu học tập và
thảo luận nhóm để giải quyết các nhiệm vụ học tập, các tình huống có vấn đề đặt ra trong bài học. 3. Về phẩm chất
Bài học góp phần hình thành cho học sinh các phẩm chất như: chăm chỉ, trung thực và
trách nhiệm khi thực hiện các nhiệm vụ học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- SGK Lịch sử và Địa lí 6 (Bộ sách Cánh Diều)
- Video/hình ảnh mô tả chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời.

- Máy tính + máy chiếu
- Tranh ảnh liên quan đến bài học
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động mở đầu
a. Mục tiêu: Tạo tình huống học tập dựa trên việc huy động kiến thức đã biết của bản
thân HS liên quan đến các vận động của Trái Đất, từ đó tạo tâm thế học tập và hứng thú cho học sinh.
b. Nội dung: HS dựa vào hiểu biết của bản thân, suy luận, trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện
- Bước 1: GV nêu vấn đề: Các con hãy tưởng tượng xem, điều gì sẽ xảy ra nếu như
Trái Đất chỉ tự quay quanh trục mà không quay xung quanh Mặt Trời?
- Bước 2: HS suy nghĩ trả lời câu hỏi.
- Bước 3: GV gọi HS trả lời, HS khác bổ sung.
- Bước 4: GV dẫn dắt vào bài: Như chúng ta đã biết, Mặt Trời là nguồn cung cấp ánh
sáng duy nhất trong Hệ Mặt Trời để tạo nên sự sống kì diệu và đa dạng trên Trái Đất.
Nhưng nếu giả sử, Trái Đất chỉ thực hiện một chuyển động quay quanh trục mà không
quay quanh Mặt Trời thì chắc chắn đặc điểm khí hậu, cảnh quan thiên nhiên và cả sự
phân bố dân cư, phát triển kinh tế của xã hội loài người trên Trái Đất sẽ không giống
như hiện nay. Vậy chuyển động quay quanh Mặt Trời có đặc điểm như thế nào? Nó
sinh ra hệ quả gì mà có tác động lớn đến khí hậu, cảnh quan thiên nhiên trên Trái Đất
thì chúng ta sẽ cùng làm rõ trong bài học hôm nay!
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
a. Mục tiêu: Mô tả được chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời.
b. Nội dung: HS quan sát hình, đọc SGK để hoàn thành nội dung học tập
c. Sản phẩm: Báo cáo nội dung thảo luận của HS
d. Tổ chức thực hiện


- Bước 1: GV yêu cầu HS quan sát video, đọc SGK và thảo luận theo cặp đôi (chia
cặp bằng kĩ thuật hẹn hò như đã tiến hành ở các tiết trước) mô tả về đặc điểm chuyển
động của Trái Đất quanh Mặt Trời theo định hướng sau: + Hướng chuyển động + Quĩ đạo
+ Đặc điểm của trục Trái Đất trong quá trình chuyển động
+ Thời gian chuyển động 1 vòng quanh Mặt Trời
- Bước 2: HS đọc SGK, quan sát video, thảo luận theo cặp, có thể ghi lại nội dung tìm hiểu ra giấy.
- Bước 3: GV gọi HS trả lời, HS khác bổ sung.
- Bước 4: GV tổng kết ý kiến, chính xác hoá nội dung học tập và cho điểm các cặp
làm việc hiệu quả.
* Mở rộng: GV có thể cho HS mở rộng thêm kiến thức về hiện tượng năm nhuận bằng
cách đọc nội dung em có biết và trả lời các câu hỏi: Tại sao cứ 4 năm lại có 1 năm
nhuận? Năm nhuận có đặc điểm gì? NỘI DUNG HỌC TẬP
1. Đặc điểm chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
- Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo 1 quĩ đạo có hình elip gần tròn
- Hướng quay: Tây – Đông
- Thời gian quay 1 vòng quanh Mặt Trời là 365 ngày 6 giờ.
- Khi chuyển động quanh Mặt Trời, trục Trái Đất nghiêng không đổi hướng 1 góc 660


33’ so với mặt phẳng quĩ đạo ? chuyển động tịnh tiến.
Hoạt động 2: Tìm hiểu hiện tượng các mùa trên Trái Đất
a. Mục tiêu: HS hiểu được nguyên nhân sinh ra mùa và sự phân chia mùa trên Trái Đất.
b. Nội dung: HS quan sát hình vẽ, đọc SGK để hoàn thành nội dung học tập.
c. Sản phẩm: Báo cáo nội dung thảo luận của HS.
d. Tổ chức thực hiện
- Bước 1: GV chia lớp thành các nhóm 4 HS, tổ chức HS giải quyết tình huống: Con
trai ông Nam đang sinh sống tại Ôxtrâylia, vào dịp hè, khi đang xếp những chiếc áo
ấm, áo giữ nhiệt chuẩn bị hành lí qua thăm con thì cô cháu gái học lớp 5 của ông
thắc mắc sao mùa hè mà ông lại chuẩn bị toàn áo mùa đông dày cộm, nhìn thôi đã
toát cả mồ hôi. Các em hãy dựa vào nội dung SGK trang 128, 129 và hình vẽ dưới
đây, hoàn thành nhiệm vụ số 1 và số 2 rồi giúp ông Nam có lời giải thích hợp lí cho cô cháu gái nhé.
+ Nhiệm vụ 1: Hoạt động cá nhân, mỗi HS tìm hiểu về 1 mùa theo các tiêu chí sau trong thời gian 3 phút: • Thời gian
• Nửa cầu ngả về phía Mặt Trời
• Nửa cầu nhận được lượng ánh sáng và nhiệt lớn hơn
+ Nhiệm vụ 2: Hoạt động nhóm, HS dựa vào nội dung vừa tìm hiểu được ở hoạt động
cá nhân ở trên, thảo luận nhóm 4 HS, thống nhất ý kiến để hoàn thiện phiếu học tập số 1 trong thời gian 5 phút