Giáo án Cảm ứng điện từ Vật Lí 12 Cánh diều

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 3: CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Định nghĩa được từ thông và đơn vị weber.
- Tiến hành các thí nghiệm đơn giản minh hoạ được hiện tượng cảm ứng điện từ.
- Vận dụng được định luật Faraday và định luật Lenz về cảm ứng điện tử.
- Giải thích được một số ứng dụng đơn giản của hiện tượng cảm ứng điện từ.
- Mô tả được mô hình sóng điện từ và ứng dụng để giải thích sự tạo thành và lan
truyền của các sóng điện từ trong thang sóng điện từ. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ học tập, phát
triển khả năng tư duy độc lập của HS.
- Năng lực giao tiếp hợp tác: Làm việc nhóm, tích cực tham gia thảo luận nhóm,
trao đổi và chia sẻ ý tưởng về nội dung học tập.
- Năng lực giải quyết vấn đề: Đề xuất vấn đề, nêu giả thuyết, lập kế hoạch, sáng tạo
nhiều cách để giải quyết các tình huống thực tế liên quan đến lực từ, cảm ứng từ.
Năng lực vật lí:
- Nhận thức vật lí:
+ Định nghĩa được từ thông và đơn vị weber.
+ Mô tả được mô hình sóng điện từ và ứng dụng để giải thích sự tạo thành và lan
truyền của các sóng điện từ trong thang sóng điện từ.
- Tìm hiểu tự nhiên: Tiến hành các thí nghiệm đơn giản mình hoạ được hiện tượng cảm ứng điện tử. 1
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
+ Vận dụng được định luật Faraday và định luật Lenz về cảm ứng điện từ.
+ Giải thích được một số ứng dụng đơn giản của hiện tượng cảm ứng điện tử. 3. Phẩm chất
- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập vật lí.
- Chủ động, tích cực tham gia các hoạt động học tập.
- Cẩn thận, chặt chẽ trong suy luận
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
1. Đối với giáo viên:
- SGK, SBT, SGV Vật lí 12, Kế hoạch bài dạy.
- Hình ảnh và bảng trong SGK: hình 3.1 đến 3.21 (SGK).
- Video liên quan đến lực từ, cảm ứng từ. - Phiếu học tập.
- Máy chiếu, máy tính (nếu có).
2. Đối với học sinh:
- SGK, SBT Vật lí 12.
- Dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.
- Dụng cụ thí nghiệm:
+ Điện kế, nam châm thẳng, ống dây.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Gợi nhu cầu học tập, tìm hiểu về dòng điện của từ trường.
b. Nội dung: GV cho HS thảo luận về câu hỏi, HS phát biểu ý kiến của bản thân về kiến
thức đã học kết hợp với kinh nghiệm thực tế, từ đó GV định hướng HS vào nội dung của bài học.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và nhu cầu tìm hiểu bài học.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV đặt câu hỏi: 2
Dòng điện tạo ra từ trường ở không gian xung quanh nó. Từ trường có gây ra dòng điện được không?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS thảo luận, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét chung và dẫn dắt vào bài học mới: Bài học hôm nay chúng ta cùng đi tìm
hiểu về hiện tượng cảm ứng điện từ, thực hiện các thí nghiệm minh họa hiện tược cảm
ứng điện từ, tìm hiểu các định luật về cảm ứng điện từ.– Bài 3: Cảm ứng điện từ.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu định nghĩa từ thông
a. Mục tiêu: HS định nghĩa được từ thông và đơn vị weber.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về từ thông.
c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu được
định nghĩa, công thức và đơn vị của từ thông.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập I. TỪ THÔNG
- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và đặt câu hỏi: 1. Định nghĩa
+ Đại lượng nào đặc trưng cho số đường sức từ - Xét một mặt có diện tích S
biến thiên qua tiết diện của cuộn dây dẫn kín?
(được coi là phẳng). Mặt S đó
- GV chiếu hình 3.1 và mô tả đường sức từ xuyên được đặt trong từ trường đều ⃗B. qua diện tích S.
Trên đường vuông góc với mặt
S, vẽ vecto pháp tuyến ⃗n của
mặt S. Chiều của ⃗n có thể chọn
tùy ý. Góc hợp bởi ⃗B và ⃗n được kí hiệu là α 3  = BScos.
- Theo quy ước, độ lớn của cảm
ứng từ B còn được gọi là mật độ từ thông.
2. Đơn vị đo từ thông
- GV thông báo biểu thức từ thông.
- Đơn vị đo từ thông: weber (kí
- GV đặt câu hỏi và yêu cầu HS trả lời: hiệu: Wb).
+ Em hãy nêu đơn vị của từ thông, ý nghĩa và đơn - Một weber (1 Wb) là từ thông vị đo từ thông.
đi qua diện tích 1 m2 vuông góc
+ Câu hỏi 1 (SGK – tr66): Một vòng dây dẫn với cảm ứng từ B, khi cảm ứng
phẳng có diện tích 0,1 m2 được đặt vuông góc với từ từ có độ lớn là 1 T.
trường có độ lớn cảm ứng từ là 2,0.10-3 T. Tính từ 1 Wb = 1 T. 1 m2
thông qua vòng dây này.
- Sau khi HS trả lời, GV kết luận về định nghĩa,
công thức và đơn vị của từ thông.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS đọc thông tin SGK, trao đổi, thảo luận trả lời
các câu hỏi mà GV đưa ra.
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận:
*Trả lời Câu hỏi 1 (SGK – tr66)
- Từ thông qua vòng dây là
ϕ=BScosα=2. 10−3 .0 ,1=2.10−4 Wb
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập 4