Giáo án chuyên đề Phòng chống và xử lí cháy nổ Hóa 10 Cánh diều

Trường THPT ………….
Họ và tên giáo viên
Tổ: ………………………
BÀI 7: HÓA HỌC VỀ PHẢN ỨNG CHÁY, NỔ Lớp: Ngày soạn: Thời gian thực hiện: I. MỤC TIÊU 1. Về năng lực 1.1. Năng lực chung
- Năng lực tự chủ tự học: HS chủ động tích cực tìm hiểu về các loại phản ứng cháy, nổ
và cách đánh giá về mức độ mãnh liệt của chúng. (1)
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Từ kiến thức đã học HS vận dụng giải quyết
các nhiệm vụ học tập và câu hỏi bài tập. (2)
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Biết chủ động giao tiếp khi có vấn đề thắc mắc, tự tin
thuyết trình trước đám đông và hợp tác làm việc nhóm có hiệu quả (3) 1.2. Năng lực Hóa học
- Năng lực nhận thức kiến thức hóa học:
+ Nêu được ý nghĩa của dấu và giá trị ∆ o
r H 298 trong phản ứng cháy, nổ (các phản ứng
cháy, nổ đều là phản ứng tỏa nhiệt và có ∆ o r H 298 < 0) (4)
+ Nêu được sự ảnh hưởng của nồng độ oxygen đến tốc độ phản ứng cháy và phản ứng “hô hấp’’. (5)
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: + Tính được ∆ o
r H 298 của một phản ứng hóa học để dự đoán được mức độ mãnh liệt của phản ứng cháy, nổ. (6)
+ Tính được sự thay đổi của tốc độ phản ứng cháy, “tốc độ phản ứng hô hấp” theo giả
định về sự phụ thuộc vào nồng độ O2. (7) 2. Về phẩm chất
- Trung thực: Thật thà, ngay thẳng trong kết quả làm việc nhóm. (8)
- Trách nhiệm: Có tinh thần trách nhiệm cao trong học tập. (9)
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: - Giáo viên:
+ Kế hoạch dạy học. + Bài giảng powerpoint. + Phiếu học tập. - Học sinh:

+ Sách giáo khoa.
+ Đọc trước bài ở nhà.
2. Học liệu: Tài liệu tham khảo về kiến thức về hóa học với phản ứng cháy nổ qua đường link:
https://tuhochoa.vn/hoa-hoc-va-phong-chong-chay-no/
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Phương
Phương pháp/Kỹ thuật Tiết Hoạt động pháp/Công dạy học cụ đánh giá - Đánh giá 1: Mở đầu (4’) - Đàm thoại gợi mở qua câu trả lời của HS 1
2: Hình thành kiến thức mới (41’)
2.1: Biến thiên enthalpy của phản - Đàm thoại gợi mở - Phiếu học ứng cháy nổ - Hoạt động nhóm tập
2.2: Sự thay đổi tốc độ phản ứng
theo nồng độ oxygen – Phản ứng cháy. - Đàm thoại gợi mở - Phiếu học 2
2.3: Sự thay đổi tốc độ phản ứng - Hoạt động nhóm tập
theo nồng độ oxygen – Phản ứng hô hấp. - Đàm thoại gợi mở - Phiếu học 3
2.4: Củng cố và luyện tập - Hoạt động nhóm tập
1. Hoạt động 1: Mở đầu/khởi động (thời gian 3 phút) a) Mục tiêu:
- Kích thích hứng thú, tạo tư thế sẵn sàng học tập và tiếp cận nội dung bài học. b) Nội dung:
- Nêu vấn đề và dẫn dắt vào nội dung bài học.
c) Sản phẩm: Tốc độ phản ứng nổ bom nguyên tử ở Hiroshima Nhật Bản lớn hơn tốc
độ nổ pháo hoa trên bầu trời, lớn lơn tốc độ của than củi đang cháy.
d) Tổ chức thực hiện:
- Chuyển giao nhiệm vụ: Đặt vấn đề: Các em hãy quan sát các hình ảnh sau về đốt
cháy than củi, đốt cháy pháo hoa, nổ bom nguyên tử ở Nhật Bản năm 1945. Từ việc
quan sát hình ảnh, hãy so sánh tốc độ của các phản ứng đó.


- Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát các hình ảnh một số phản ứng cháy, nổ do GV chiếu để trả lời.
- Báo cáo, thảo luận: HS trả lời theo cá nhân.
- Kết quả, nhận định: GV thông tin dẫn dắt vào bài: Các phản ứng trên đều tỏa nhiệt.
Vậy nhiệt của các phản ứng cháy, nổ được xác định thế nào và các yếu tố nào ảnh
hưởng đến mức độ mãnh liệt của phản ứng chúng ta sẽ nghiên cứu trong bài ngày hôm nay.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới/giải quyết vấn đề (thời gian 41 phút)
2.1: Biến thiên enthalpy của phản ứng cháy, nổ
a) Mục tiêu: - Tính được ∆ o o
r H 298 một số phản ứng cháy, nổ (theo ∆ f H 298 hoặc năng
lượng liên kết) để dự đoán mức độ mãnh liệt của phản ứng cháy, nổ
b) Nội dung: - Sử dụng phương pháp đàm thoại gợi mở, hoạt động cá nhân, hoạt động
nhóm để tính nhiệt của một số phản ứng, từ đó đánh giá được mức độ mãnh liệt của các phản ứng. PHIẾU HỌC TẬP 1 Cho các phản ứng sau:
Phản ứng đốt cháy carbon: C(s) + O2 (k) → CO2 (g) (1)
Phản ứng đốt cháy hydrogen: H2 (g) + O2 (k) → H2O (g) (2)
- Hãy tính biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng (1) theo enthalpy tạo thành của các chất.
- Hãy tính biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng (2) theo năng lượng liên kết.
- Từ kết quả thu được hãy so sánh nhiệt lượng tỏa ra theo kJ khi đốt cháy hoàn toàn
1 gam C và 1 gam H2.11Equation Section (Next)
Cho enthalpy tạo thành chuẩn và năng lượng liên kết của một số chất: fH298
(CO2)= -393,5 kJ ; Eb (H2)=436 kJ, Eb (O2)=498 kJ ; EO-H = 464 kJ . PHIẾU HỌC TẬP 2
Xét phản ứng cháy của một số nhiên liệu trong đời sống
Phản ứng đốt cháy ethanol: C2H5OH (l) + 3O2 (k) → 2CO2 (g) + 3H2O (g) (1)
Phản ứng cháy octane C8H18 (chất có trong xăng):
C8H18 (l) + 25/2O2 (k) → 8CO2 (g) + 9H2O (g) (2)
- Hãy tính biến thiên enthalpy chuẩn của khi đốt cháy 1 mol ethanol và 1 mol octane


C8H18. Dự đoán mức độ mãnh liệt của các phản ứng này.
- Vì sao không dùng nước để dập tắt các đám cháy do xăng, dầu. Kể tên một số chất
có thể dùng để khống chế đám cháy khi hỏa hoạn xảy ra ở trạm xăng, dầu.
Cho enthalpy tạo thành chuẩn của một số chất: fH298 (CO2)= -393,5 kJ ;fH298
(H2O)= -241,8 kJ; fH298 (C2H5OH)= -277,63 kJ; fH298 (C8H18)= -250 kJ PHIẾU HỌC TẬP 3
KClO3 là một chất oxi hóa mạnh dùng để chế tạo thuốc nổ, sản xuất pháo hoa….
Xét phản ứng nhiệt phân: KClO3 (s) KCl(s) + O2 (k) (1)
Phản ứng nhiệt phân khi có thêm Carbon: 2KClO3 (s) +3 C 2KCl(s) + 3CO2 (k) (2)
- Hãy tính biến thiên enthalpy chuẩn của các phản ứng (2) và (3), từ đó cho biết khi
thêm Carbon thì khả năng cháy, nổ của KClO3 tăng lên hay giảm đi? Liên hệ thực
tiễn khi tạo thuốc nổ đen.
- KClO3 có trong thành phần của đầu que diêm, hãy cho biết cơ sở hóa học của sự
tạo thành lửa trong diêm.
Cho enthalpy tạo thành chuẩn của một số chất: fH298 (KClO3)= -397,73 kJ ;fH298
(KCl)= -436 kJ; fH298 (CO2)= -393,5 kJ
c) Sản phẩm: Câu trả lời và các phiếu học tập
Tính biến thiên theo enthalpy phản ứng theo enthalpy tạo thành.
Giả sử có phản ứng tổng quát: aA + bB  mM + nN
Biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng này được tính theo công thức:
rH298 = fH298(M) + fH298(N) - afH298(A) - bfH298(B)
Kí hiệu A, B, M, N là các chất với số mol tương ứng là a, b, m, n.
- Tính biến thiên enthalpy phản ứng theo năng lượng liên kết
Giả sử có phản ứng tổng quát:
aA(g) + bB(g)  mM(g) + nN(g)
Biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng này được tính theo công thức:
rH298 = aEb(A) + bEb(B) - mEb(M) - nEn(N) PHIẾU HỌC TẬP 1
- Tính nhiệt của phản ứng:
Phản ứng đốt cháy carbon: C(s) + O2 (k) → CO2 (g) (1)
Phản ứng đốt cháy hydrogen: 2H2 (g) + O2 (k) → 2H2O (g) (2)