Giáo án Gene trội trong các thế hệ lai Toán 9 Kết nối tri thức

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH VÀ TRẢI NGHIỆM
GENE TRỘI TRONG CÁC THẾ HỆ LAI (1 tiết) I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
‐ Kiểm chứng lại các quy luật di truyền của Mendel về tỉ lệ kiểu gene, kiểu hình
trong các thế hệ lai, khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần
chủng tương phản bằng cách tính xác suất, mô phỏng. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
- Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học; mô hình hóa toán
học; giải quyết vấn đề toán học.
- Tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích dữ liệu, phân tích, lập luận để
giải thích khái niệm quy luật di truyền của Mendel.
- Mô hình hóa toán học: mô tả thí nghiệm lai và tính xác suất của con lai trong thí nghiệm.
- Giải quyết vấn đề toán học: giải quyết được các bài toán thực tiễn liên quan đến
tính xác suất kiểu hình của thế hệ con lai.
- Giao tiếp toán học: đọc, hiểu thông tin toán học.
- Sử dụng công cụ, phương tiện học toán: sử dụng máy tính cầm tay. 3. Phẩm chất
- Tích cực thực hiện nhiệm vụ khám phá, thực hành, vận dụng.
- Có tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. 1
- Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm mình và nhóm bạn.
- Tự tin trong việc tính toán; giải quyết bài tập chính xác.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: SGK, SGV, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, PBT (ghi đề bài cho các hoạt
động trên lớp), các hình ảnh liên quan đến nội dung bài học,... 2 - HS:
- SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU) a) Mục tiêu:
- Nhắc lại cho HS nhớ về các kết quả có thể xảy ra khi tung hai đồng xu cân đối, đồng chất. b) Nội dung:
- HS dự đoán các kết quả có thể xảy ra khi GV tung hai đồng xu cân đối, đồng chất (có hai mặt S và N) lên.
c) Sản phẩm: HS trả lời câu hỏi và hoàn thiện các bài tập được giao.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV chuẩn bị hai đồng xu, cân đối, đồng chất.
+ GV tung hai đồng xu cùng lúc và đặt câu hỏi cho HS: Hãy dự đoán các trường hợp
có thể xảy ra sau khi tung hai đồng xu này.
+ GV mời một số HS trình bày câu trả lời.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm và
thực hiện yêu cầu theo dẫn dắt của GV.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi đại diện một số thành viên nhóm HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung. 2 Gợi ý đáp án
Các kết quả có thể xảy ra: SS; NN; SN; NS
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV ghi nhận câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt
HS vào tìm hiểu bài học mới: “Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu bài học ứng
dụng của tính xác suất vào trong các môn Khoa học tự nhiên – môn Sinh học. Để hiểu
và hình thành được kiến thức chúng ta cùng đi vào vào học này”.
⇒ Gene trội trong các thế hệ lai
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Mô phỏng thí nghiệm lai của Mendel bằng hai đồng xu và Giải
thích kết luận của Mendel bằng xác suất a) Mục tiêu:
- HS kiểm chứng lại các quy luật di truyền của Mendel về tỉ lệ kiểu gene, kiểu hình
trong các thế hệ lai bằng cách tính xác suất, mô phỏng. b) Nội dung:
- HS sử dụng hai đồng xu để thực hiện phần Mô phỏng và Giải thích kết luận của
Mendel bằng xác suất trong SGK.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu
hỏi, HS báo cáo kết quả thu được.
d) Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
1. Mô phỏng thí nghiệm lai của Mendel
- GV yêu cầu HS trình bày lại phần bằng hai đồng xu
Thực hiện và tổ chức cho HS thực Thực hiện:
hiện phần Mô phỏng trong SGK.
Lai cây đậu Hà Lan hoa đỏ thuần chủng với
+ GV chia lớp thành các nhóm 5 cây đậu hoa trắng thuần chủng thu được các
người và phát cho mỗi nhóm Phiếu cây lai đời F1 đều có hoa đỏ. Cho các cây hoa
học tập gồm các bảng T.1, T.2, T.3 đỏ đời F1 tự thụ phấn, thế hệ lai đời F2 thu
được tỉ lệ phân li kiểu hình là 3 cây hoa đỏ : 1 3 trong SGK. cây hoa trắng.
+ GV yêu cầu các nhóm thực hiện Theo thuật ngữ của Mendel, màu hoa đỏ là
tung đồng xu (chia nhỏ số lần tung và tính trạng trội, màu hoa trắng là tính trạng lặn.
thống kê cho các thành viên của Quy ước allele A quy định màu hoa đỏ, allede
nhóm) và điền kết quả tung vào phiếu a quy định màu hoa trắng. Kết quả của phép học tập.
lai được mô phỏng trong Hình T.16.
Lưu ý: GV thiết kế phiếu học tập có
đủ dòng để HS điền kết quả thống kê.
+ GV yêu cầu hai nhóm đại diện trình
bày báo cáo kết quả mô phỏng của
nhóm mình, các nhóm khác lắng nghe
và so sánh với kết quả của nhóm. Mô phỏng
Ta sẽ mô phỏng việc lai “bố” và “mẹ” thuộc
đời lai F1 và xem xét gene, kiểu hình của đời
lai F2. Giả sử, đồng xu màu xanh kí hiệu cho
“bố”, đồng xu màu đỏ kí hiệu cho “mẹ”. Trên
mỗi đồng xu quy ước một mặt là A, mặt còn lại là a.
Bước 1. Tung mỗi đồng xu 100 lần và hoàn thiện bảng sau vào vở: STT Kết quả Kết quả Kiểu Kiểu 4