Giáo án Hình cầu Toán 9 Chân trời sáng tạo

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
BÀI 3. HÌNH CẦU (2 TIẾT) I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
- Mô tả tâm, bán kính của hình cầu, mặt cầu.
- Tạo lập hình cầu, mặt cầu. Nhận biết phần chung của mặt phẳng và hình cầu.
- Tính diện tích mặt cầu, thể tích hình cầu.
- Giải quyết một số vấn đề thực tiễn gắn với việc tính diện tích mặt cầu, thể tích hình cầu. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
- Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học; mô hình hóa toán
học; giải quyết vấn đề toán học.
- Tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích dữ liệu, phân tích, lập luận để
tạo lập được hình cầu, mặt cầu, nhận biết được phần chung của mặt phẳng và mặt cầu.
- Giải quyết vấn đề toán học: tính diện tích mặt cầu, thể tích hình cầu.
- Mô hình hóa toán học: Mô tả dữ kiện bài toán, giải quyết được một số vấn đề
thực tiễn gắn với việc tính diện tích mặt cầu, thể tích hình cầu.
- Giao tiếp toán học: đọc, hiểu thông tin toán học.
- Sử dụng công cụ, phương tiện học toán. 3. Phẩm chất
- Tích cực thực hiện nhiệm vụ khám phá, thực hành, vận dụng.
- Có tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
- Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm mình và nhóm bạn.
- Tự tin trong việc tính toán; giải quyết bài tập chính xác.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: SGK, SGV, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, PBT (ghi đề bài cho các hoạt
động trên lớp), các hình ảnh liên quan đến nội dung bài học,... 2 - HS:
- SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Gợi động cơ, tạo tình huống xuất hiện trong thực tế để HS tiếp cận với hình cầu.
b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, từ đó nảy sinh nhu cầu tìm hiểu về hình cầu.
c) Sản phẩm: HS nắm được các thông tin trong bài toán và dự đoán câu trả lời cho
câu hỏi mở đầu theo ý kiến cá nhân.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV chiếu Slide dẫn dắt và yêu cầu HS thảo luận và nêu dự đoán về câu hỏi mở đầu (chưa cần HS giải):
Các vật thể quen thuộc ở hình bên có đặc điểm gì chung? Kết tên một vài vật thể có dạng tương tự?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm và
thực hiện yêu cầu theo dẫn dắt của GV.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi đại diện một số thành viên nhóm HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV ghi nhận câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt
HS vào tìm hiểu bài học mới: “Đơn vị kiến thức cuối cùng trong chương này là hình
cầu. Diện tích xung quảnh và thể tích của hình cầu được tính như thế nào? Có gì khác
so với hình trụ và hình nón thì chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bài học hôm nay. ”. ⇒ HÌNH CẦU.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Hình cầu a) Mục tiêu:
- HS mô tả được tâm, bán kính của hình cầu, tạo lập được hình cầu, mặt cầu.
- HS nhận biết được phần chung của mặt phẳng và hình cầu. b) Nội dung:
- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu
hỏi, thực hiện HĐKP1, 2; Thực hành 1, 2; Vận dụng 1 và các Ví dụ.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu
hỏi, HS nắm được khái niệm tâm, bán kính của hình cầu, tạo lập được hình cầu, mặt
cầu, nhận biết được phần chung của mặt phẳng và hình cầu.
d) Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 1. Hình cầu HĐKP 1
- GV triển khai phần HĐKP1 cho HS
thực hiện theo nhóm đôi:
+ GV chuẩn bị một tấm bìa dạng nửa
hình tròn và một số đồ vật quen thuộc có dạng hình cầu.
+ Mỗi nhóm được phát một tấm bìa và
một số đồ vật quen thuộc.
Hình tạo ra giống với quả bóng, viên bi.
+ GV yêu cầu các nhóm thực hiện các bước sau:
 Quan sát và nhận xét hình dạng của tấm bìa.
 Quay tấm bìa một vòng quanh đường kính AB.
 So sánh hình tạo ra với các đồ vật quen thuộc.
+ Các nhóm trình bày kết quả.
+ GV nhận xét và đánh giá.
- Từ đó, GV giới thiệu định nghĩa hình Định nghĩa: cầu.
Khi quay nửa hình tròn tâm O, bán kính
R một vòng quanh đường kính AB cố
định ta được một hình cầu tâm O, bán kính R (Hình 2).
Khi đó, nửa đường tròn quét thành một
mặt cầu. Ta cũng gọi O và R lần lượt là