Giáo án Hình nón Toán 9 Cánh diều

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
CHƯƠNG X. HÌNH HỌC TRỰC QUAN
BÀI 2. HÌNH NÓN (2 TIẾT) I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
- Nhận biết được hình nón.
- Nhận biết được các yếu tố của hình nón: đường sinh, mặt xung quanh, mặt đáy, bán
kính đáy, chiều cao, đỉnh.
- Biết tạo lập hình nón từ hình tròn và hình quạt tròn (khi các kích thước của chúng phù hợp với nhau).
- Nhận biết được: Diện tích xung quanh của hình nón và biết cách tính diện tích xung quanh của hình nón.
- Biết cách tính diện tích toàn phần của hình nón.
- Nhận biết được: Thể tích của hình nón và biết cách tính thể tích của hình nón.
- Tính được diện tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích của một hình nón cụ thể. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
- Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học; mô hình hóa toán học;
giải quyết vấn đề toán học.
- Tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích dữ liệu, phân tích, lập luận để tạo lập hình nón.
- Giải quyết vấn đề toán học: tính diện tích xung quanh và thể tích của hình nón.
- Mô hình hóa toán học: Giải quyết một số vấn đề thực tiễn gắn với việc tính thể tích,
diện tích xung quanh của hình nón.
- Giao tiếp toán học: đọc, hiểu thông tin toán học.
- Sử dụng công cụ, phương tiện học toán. 3. Phẩm chất
- Tích cực thực hiện nhiệm vụ khám phá, thực hành, vận dụng.
- Có tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
- Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm mình và nhóm bạn.
- Tự tin trong việc tính toán; giải quyết bài tập chính xác.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: SGK, SGV, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, PBT (ghi đề bài cho các hoạt động
trên lớp), các hình ảnh liên quan đến nội dung bài học,... 2 - HS:
- SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Gợi động cơ, tạo tình huống xuất hiện trong thực tế để HS tiếp cận với hình nón.
b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, từ đó nảy sinh nhu cầu tìm hiểu về hình nón.
c) Sản phẩm: HS trả lời câu hỏi và hoàn thiện các bài tập được giao.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV trình chiếu câu hỏi mở đầu, cho HS suy nghĩ và trả lời.
Trong đời sống hàng ngày, chúng ta thường gặp một số vật thể có dạng hình nón, như ở Hình 16. Hình 16
Hình nón có những đặc điểm gì?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm và thực
hiện yêu cầu theo dẫn dắt của GV.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi đại diện một số thành viên nhóm HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV ghi nhận câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt
HS vào tìm hiểu bài học mới: “Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu một số yếu tố cơ
bản về hình nón và những vấn đề thực tiễn gắn với việc tính diện tích, thể tích của hình nón”. ⇒ HÌNH NÓN.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Hình nón a) Mục tiêu:
- HS mô tả được đỉnh, đường sinh, chiều cao, bán kính của hình nón, tạp lập được hình nón. b) Nội dung:
- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu hỏi,
thực hiện HĐ 1, HĐ 2, Luyện tập 1 và Ví dụ 1.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu hỏi,
HS nắm được khái niệm đỉnh, đường sinh, chiều cao, bán kính của hình nón, tạo lập được hình nón.
d) Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: I. Hình nón
- GV triển khai phần HĐ 1 cho HS thực HĐ 1: hiện theo nhóm đôi:
+ GV chuẩn bị một tấm bìa hình tam
giác vuông và một số đồ vật quen thuộc có dạng hình nón.
+ Mỗi nhóm được phát một tấm bìa và
một số đồ vật quen thuộc.
+ GV yêu cầu các nhóm thực hiện các Hình tạo ra giống với cái nón. bước sau:
 Quan sát và nhận xét hình dạng của tấm bìa.
 Quay tấm bìa một vòng quanh một cạnh góc vuông.
 So sánh hình tạo ra với các đồ vật quen thuộc.
+ Các nhóm trình bày kết quả.
+ GV nhận xét và đánh giá.
- Từ đó, GV giới thiệu khái niệm hình nón. Nhận xét:
Hình được tạo ra khi quay một hình tam
giác vuông một vòng xung quanh đường
thẳng cố định chứa một cạnh góc vuông
của tam giác đó là hình nón.
Với hình nón như ở Hình 18, ta có:
Điểm A là đỉnh;
Hình tròn tâm O bán kính OClà mặt đáy;
Độ dài cạnh OC được gọi là bán kính đáy;
Độ dài cạnh AO được gọi là chiều cao;
Cạnh AC quét nên mặt xung quanh của
hình nón, mỗi vị trí của cạnh AC được
gọi là một đường sinh.