Giáo án Hình trụ Toán 9 Cánh diều

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
CHƯƠNG X. HÌNH HỌC TRỰC QUAN
BÀI 1. HÌNH TRỤ (2 TIẾT) I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
- Nhận biết được hình trụ (là hình đươc tạo ra khi quay một hình chữ nhật một vòng
xung quanh đường thẳng cố định chứa một cạnh của nó).
- Nhận biết được các yếu tố của hình trụ: đường sinh, mặt xung quanh, mặt đáy, bán kính đáy, chiều cao.
- Biết cách tạo lập hình trụ từ các hình tròn và hình chữ nhật (khi các kích thước của chúng phù hợp với nhau).
- Nhận biết được: Diện tích xung quanh của hình trụ và biết cách tính diện tích xung quanh của hình trụ.
- Biết cách tính diện tích toàn phần của hình trụ.
- Nhận biết được: Thể tích của hình trụ và biết cách tính thể tích của hình trụ.
- Tính được diện tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích của một hình trụ cụ thể. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
- Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học; mô hình hóa toán
học; giải quyết vấn đề toán học.
- Tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích dữ liệu, phân tích, lập luận để tạo lập hình trụ.
- Giải quyết vấn đề toán học: tính diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ.
- Mô hình hóa toán học: Giải quyết một số vấn đề thực tiễn gắn với việc tính thể
tích, diện tích xung quanh, diện tích toàn phần của hình trụ.
- Giao tiếp toán học: đọc, hiểu thông tin toán học.
- Sử dụng công cụ, phương tiện học toán. 3. Phẩm chất
- Tích cực thực hiện nhiệm vụ khám phá, thực hành, vận dụng.
- Có tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
- Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm mình và nhóm bạn.
- Tự tin trong việc tính toán; giải quyết bài tập chính xác.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: SGK, SGV, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, PBT (ghi đề bài cho các hoạt
động trên lớp), các hình ảnh liên quan đến nội dung bài học,... 2 - HS:
- SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Gợi động cơ, tạo tình huống xuất hiện trong thực tế để HS tiếp cận với hình trụ.
b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, từ đó nảy sinh nhu cầu tìm hiểu về hình trụ.
c) Sản phẩm: HS trả lời câu hỏi và hoàn thiện các bài tập được giao.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV trình chiếu câu hỏi mở đầu, cho HS suy nghĩ và trả lời.
Ở tiểu học, ta đã nhận biết được một số đồ vật có dạng hình trụ như ở Hình 1.
Hình trụ có những đặc điểm gì?
- GV cho HS nói thêm về những vật dụng quen thuộc khác có dạng hình trụ, hình nón
Gợi ý: lon nước ngọt, bình nước, lọ hoa, cái loa phát thanh; hình dáng cây thông; ....
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm và
thực hiện yêu cầu theo dẫn dắt của GV.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi đại diện một số thành viên nhóm HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV ghi nhận câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt
HS vào tìm hiểu bài học mới: “Trong cuộc sống, chúng ta bắt gặp rất nhiều hình ảnh
của hình trụ. Vậy làm thế nào để tính được diện tích và thể tích của hình trụ đó, ta
cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay”. ⇒ HÌNH TRỤ.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Hình trụ a) Mục tiêu:
- HS mô tả được đường sinh, chiều cao, bán kính đáy của hình trụ và tạo lập được hình trụ. b) Nội dung:
- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu
hỏi, thực hiện HĐ1, 2; Luyện tập 1 và Ví dụ 1.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu
hỏi, HS nắm được khái niệm đường sinh, chiều cao, bán kính của hình trụ, tạo lập được hình trụ.
d) Tổ chức thực hiện: HĐ CỦA GV VÀ HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: I. Hình trụ
- GV triển khai phần HĐ1 cho HS thực HĐ1: hiện theo nhóm đôi:
+ GV chuẩn bị một tấm bìa có dạng
hình chữ nhật được gắn với một trục
DC như Hình 2a vật quen thuộc có dạng hình trụ.
+ Mỗi nhóm được phát một tấm bìa và
một số đồ vật quen thuộc.
Hình được tạo ra có dạng giống với cột
+ GV yêu cầu các nhóm thực hiện các nhà, lon sữa đặc, thùng chứa, ống bước sau: nước.
 Quan sát và nhận xét hình dạng của tấm bìa.
 Quay tấm bìa một vòng quanh cạnh CD cố định.
 So sánh hình tạo ra với các đồ vật quen thuộc.
+ Các nhóm trình bày kết quả.
+ GV nhận xét và đánh giá.
- Từ đó, GV giới thiệu khái niệm hình Nhận xét: trụ.
Hình được tạo ra khi quay một hình
chữ nhật một vòng xung quanh đường
thẳng cố định chứa một cạnh của nó là hinh trụ.