Giáo án Lịch sử 7 Kết nối tri thức Bài 12 : Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075- 1077)

Bài 15:
Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075- 1077) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Về kiến thức
- Đánh giá được những nét độc đáo trong cuộc kháng chiến chống Tống (Trong kế
hoạch đánh giặc, tổ chức chiến đấu, cách kết thúc cuộc chiến)
- Đánh giá được vai trò của Lý Thường Kiệt trong cuộc kháng chiến chống Tống(1075 - 1077).
- Tích hợp GDMT: Sự sáng tạo của tổ tiên ta trong việc dựa vào điều kiện tự
nhiên để chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. 2. Về năng lực a) Năng lực chung
- Tự chủ và tự học: Khai thác được tài liệu phục vụ cho bài học.
- Giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm hiệu quả.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết phân tích, nhận xét, đánh giá vấn đề và liên hệ thực tiễn.
b) Năng lực đặc thù
- Tìm hiểu lịch sử:
+ Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử trong bài học dưới sự hướng dẫn của GV.
+ Rèn luyện kĩ năng quan sát và sử dụng lược đồ trong khi học và trả lời cầu hỏi.
- Nhận thức và tư duy lịch sử:
+ Rèn luyện kỹ năng miêu tả tranh ảnh lịch sử, kỹ năng so sánh, đánh giá, hợp tác.
+ Biết trình bày, suy luận, phản biện, tranh luận vế một vấn đề lịch sử (tấn công để
tự vệ), rèn luyện năng lực nhận thức và tư duy lịch sử.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Lý để lại bài học gì cho công cuộc xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay? 3. Về phẩm chất
- Yêu nước: Giáo dục tinh thần yêu nước, bồi dưỡng lòng dũng cảm, ý thức bảo vệ
độc lập dân tộc trước nguy cơ bị xầm lược.
- Chăm chỉ: Chăm học, chăm làm, hăng say học hỏi và nhiệt tình tham gia hoạt động nhóm.
- Nhân ái: yêu thương con người (kết thúc đấu tranh bằng biện pháp hòa bình để
khỏi tốn xương máu của nhân dân cả 2 bên).
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên - Giáo án; - Phiếu học tập cho HS;


Lược đồ các cuộc kháng chiến treo tường.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).
- Máy tính, máy chiếu (tivi), bài powerpoit. 2. Học sinh - SGK;
- Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Hoạt động 1: Mở đầu
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. b. Nội dung: - GV:
+ Sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học: Sử dụng đồ dùng trực quan, nêu vấn
đề, vấn đáp, thuyết trình.
+ Tổ chức cho HS làm việc cá nhân. - HS:
+ Xem tranh ảnh để trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của GV.
+ Lắng nghe và tiếp thu kiến thức. c. Sản phẩm:
Hiểu biết đúng của bản thân HS về nhà Lý và Lý Thường Kiệt
d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân
+ Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ học tập
Giáo viên cho học sinh nghe video đọc bài thơ Nam quốc sơn hà và đặt câu hỏi:
? Đoạn video đề cập tới triều đại và nhân vật lịch sử nào? Nêu hiểu biết của em về
các dữ kiện lịch sử đó?
+ Bước 2: HS hoạt động cá nhân để trả lời câu hỏi
+ Bước 3: GV yêu cầu HS báo cáo. HS khác nhận xét, bổ sung
+ Bước 4: GV nhận xét, đánh giá, chuyển nhiệm vụ.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới:
2.1. Mục 1. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ nhất (năm 1075) a. Mục tiêu:
- Trình bày được những âm mưu của nhà Tống.
- Hiểu và lí giải được cuộc tấn công của ta sang đất Tống để nhằm mục đích tự vệ.
Đây là nét độc đáo của cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ nhất.
b. Nội dung: GV tổ chức các hoạt động học tập. HS thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh
d. Tổ chức hoạt động:
Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt


Hoạt động cá nhân
1. Cuộc kháng chiến chống Tống giai
- Bước 1: GV giao nhiệm vụ:
đoạn thứ nhất (năm 1075)
Đọc thông tin và quan sát hình 15, lược a. Âm mưu của nhà Tống
đồ H1 hãy trả lời câu hỏi:
- Xâm lược Đại Việt để giải quyết khó Vòng 1:
khăn trong nước và mở rộng lãnh thổ.
? Nêu âm mưu của nhà Tống khi xâm + Xúi Chăm- pa đánh Đại Việt từ phía lược nước ta Nam
? Nhà Tống đã làm gì để thực hiện âm + Ngăn cản việc buôn bán của nhân dân
mưu xâm lược Đại Việt 2 nước.
? Trước âm mưu và hành động chuẩn bị + Mua chuộc các từ trưởng miền núi.
xâm lược của nhà Tống, chủ trương đối b. Chủ trương của nhà Lý
phó của nhà Lý là gì?
- Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy
? Nêu hiểu biết của em về nhân vật lịch - Đem quân trấn áp Cham-pa.
sử Lý Thường Kiệt?
- Nhà Lý chủ trương: “tiên phát chế
? Lý Thường Kiệt đưa ra chủ trương gì nhân” (tiến công trước để tự vệ)
để chống quân Tống?
+ Tháng 10-1075, hơn 10 vạn quân ta
- Bước 2: HS suy nghĩ, trả lời câu hỏi
chia làm hai đạo dưới sự chỉ huy của Lý
- Bước 3: HS khác nhận xét, bổ sung
Thường Kiệt cùng Tông Đản tấn công
- Bước 4: GV nhận xét, đánh giá, chốt vào đất Tống kiến thức
+ Hạ thành Ung Châu quân ta rút về
Hoạt động cặp đôi nước
- Bước 1: GV giao nhiệm vụ:
-> Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm
Đọc thông tin và quan sát hình 15, lược lại cuộc tiến công xâm lược của nhà
đồ 15.1 hãy trả lời câu hỏi: Tống
? Vì sao nói đây là cuộc tấn công để tự
vệ chứ không phải cuộc tấn công để xâm lược?
? Việc chủ động tiến công của nhà Lý có ý nghĩa như thế nào?
- Bước 2: HS thảo luận
- Bước 3: Đại diện các cặp đôi báo cáo.
Các cặp đôi khác nhận xét, bổ sung
- Bước 4: GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức
Ta chỉ tấn công vào căn cứ quân sự, kho
lương và vũ khí của quân Tống để xâm
lược Đại Việt. Khi hoàn thành mục tiêu
ra lập tức rút quân về nước. Cách đánh
độc đáo, sáng tạo của Lý Thường Kiệt
đã đẩy địch vào tình thế bị động làm


thay đổi kế hoạch và làm chậm bước tấn
công của chúng đồng thời tạo thuận lợi
cho ta có thêm thời gian chuẩn bị kháng chiến.
2.2. Mục 2. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ hai (năm 1077) a. Mục tiêu:
- Mô tả được phòng tuyến sông Như Nguyệt.
- Hiểu được nét độc đáo của nhà Lý trong việc chuẩn bị kháng chiến
- Trình bày được trận chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt
- Lý giải được cách kết thúc chiến tranh của Lý Thường Kiệt
- Hiểu được những nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt và ý
nghĩa cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Lý.
- Rút ra được các bài học từ cuộc kháng chiến chống Tống lần 2.
b. Nội dung: GV tổ chức các hoạt động học tập. HS thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh
d. Tổ chức hoạt động:
Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt
2. Cuộc kháng chiến chống Tống giai
đoạn thứ hai (năm 1077) Đ
ể tìm hiểu mục a giáo viên s ử
dụng kĩ
a.Chuẩn bị kháng chiến (1076- 1077)
t huật dạy học T
hink- Pair- Share
- Lý Thường Kiệt hạ lệnh cho các địa
Đọc thông tin trong sgk, quan sát lược phương ráo riết chuẩn bị bố phòng.
đồ phòng tuyến trên sông Như Nguyệt - Cử Lý Kế Nguyên chặn vùng biển
và đoạn video về việc chuẩn bị kháng Đông Kênh
chiến chống Tống hãy thảo luận và trả - Xây dựng phòng tuyến sông Như lời các câu hỏi sau: Nguyệt.
? Sau khi rút quân về nước nhà Lý
chuẩn bị kháng chiến như thế nào?
? Mô tả phòng tuyến sông Như Nguyệt
và lí giải vì sao Lý Thường Kiệt lại cho
xây dựng phòng tuyến chặn giặc ở đây?
? Hãy nêu nét độc đáo của nhà Lý trong
việc chuẩn bị kháng chiến? Qua đó em
rút ra được bài học gì?
- Bước 2: HS hoạt động cá nhân-> nhóm
- Bước 3: HS ghép cặp, trao đổi, thảo
luận các câu hỏi đặt ra.