Giáo án Phân tích một đoạn trích tác phẩm văn học Ngữ Văn 9 Cánh diều

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
TIẾT……… : VIẾT
PHÂN TÍCH MỘT ĐOẠN TRÍCH TÁC PHẨM VĂN HỌC I. MỤC TIÊU
1. Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
- HS nhận diện và xác định được bài văn phân tích một đoạn trích tác phẩm văn
học đảm bảo các bước: chuẩn bị trước khi viết (xác định đề tài, mục đích, thu thập
tư liệu); tìm ý và lập dàn ý; viết bài; chỉnh sửa bài viết, rút kinh nghiệm;
- HS viết được bài văn phân tích một đoạn trích tác phẩm văn học. 2. Năng lực a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...
b. Năng lực riêng biệt:
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến đề bài;
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân;
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận;
- Năng lực viết, tạo lập văn bản. 3. Phẩm chất:
- Ý thức tự giác, tích cực trong học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của GV - Giáo án;
- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà.
2. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học
tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: HS huy động tri thức đã có để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: Nhận thức và thái độ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau
học các bước để viết được bài văn Phân tích một đoạn trích tác phẩm văn học.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu một số điểm cần lưu ý khi viết bài văn Phân tích một
đoạn trích tác phẩm văn học
a. Mục tiêu: Xác định được một số điểm cần lưu ý khi viết bài văn phân tích một
đoạn trích tác phẩm văn học
b. Nội dung: Hs sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm I. Tìm hiểu chung vụ 1. Định hướng - GV yêu cầu HS:
1.1. Ở Bài 1, các em đã được rèn luyện kĩ
+ Phân tích một đoạn trích tác năng phân tích một tác phẩm văn học, đối
phẩm văn học là gì?
tượng phân tích là một bài thơ trọn vẹn.
+ Theo em khi viết bài văn Bài 2 tiếp tục rèn luyện kĩ năng phân tích
phân tích một đoạn trích tác
phẩm văn học cần lưu ý những một đoạn trích gắn với truyện thơ Nôm. điểm nào?
1.2. Để viết bài văn phân tích đoạn trích
- HS thực hiện nhiệm vụ.
từ một tác phẩm lớn (ở đây là truyện thơ
Bước 2: HS trao đổi thảo Nôm: Truyện Kiều hoặc Truyện Lục Vân
luận, thực hiện nhiệm vụ
Tiên), các em cần chú ý:
- HS nghe và đặt câu hỏi liên - Đọc kĩ đoạn trích, chú ý đặc điểm thể quan đến bài học;
loại truyện thơ Nôm đã học và xác định rõ
- HS trình bày sản phẩm.
vị trí đoạn trích trong tác phẩm.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt - Xác định nội dung và các yếu tố hình
động và thảo luận
thức nổi bật. Chỉ ra mối quan hệ giữa
- HS trình bày sản phẩm thảo hình thức và nội dung; từ đó, làm rõ giá luận;
trị của các yếu tố hình thức trong việc thể
- GV gọi HS nhận xét, bổ sung hiện nội dung, chủ đề của tác phẩm. câu trả lời của bạn.
- Xác định luận đề và các luận điểm trong
Bước 4: Đánh giá kết quả bài viết, lựa chọn bằng chứng từ đoạn
thực hiện nhiệm vụ
trích cho mỗi luận điểm.
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại - Suy nghĩ, nhận xét về ý nghĩa và sự tác
kiến thức → Ghi lên bảng.
động của các tác phẩm đối với người đọc cũng như bản thân em.
Hoạt động 2: Thực hành viết theo các bước
a. Mục tiêu: Nắm được các viết bài văn.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm 2. Thực hành vụ
- GV yêu cầu HS trả lời câu 2.1. Thực hành viết theo các bước
hỏi: Theo em khi viết bài văn a) Chuẩn bị
phân tích một đoạn trích tác - Đọc kĩ đề bài, xác định yêu cầu cần thực
phẩm văn học chúng ta cần hiện.
tuân thủ theo quy trình nào?
- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn về
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
truyện thơ Nôm, nội dung đọc hiểu văn bản
Bước 2: HS trao đổi thảo Kiều ở lầu Ngưng Bích, chú ý xuất xứ để
luận, thực hiện nhiệm vụ
biết nội dung câu chuyện trước và sau của
- HS thảo luận và trả lời từng đoạn trích. câu hỏi
- Xác định nội dung và hình thức nghệ - Dự kiến sản phẩm:
thuật nổi bật nhất của văn bản (chú ý đặc
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt điểm thơ lục bát trong tác phẩm Truyện
động và thảo luận Kiều).
- HS trình bày sản phẩm thảo b) Tìm ý và lập dàn ý luận
- Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung lời các câu hỏi sau: câu trả lời của bạn.
+ Nội dung chính của đoạn trích là gì?
Bước 4: Đánh giá kết quả => Nội dung chính: Đoạn trích đã miêu tả
thực hiện nhiệm vụ
chân thực cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi, đáng
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại thương, nỗi nhớ người thân da diết và tấm
kiến thức → Ghi lên bảng.
lòng thủy chung, hiếu thảo vị tha của Thúy
Kiều khi bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích
+ Nghệ thuật của đoạn trích có gì đặc sắc?
=> Đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích: Thể
thơ lục bát cổ truyền; Nghệ thuật miêu tả
nội tâm đặc sắc với bút pháp tả cảnh ngụ
tình tinh tế kết hợp các biện pháp tu từ