Giáo án Phóng xạ Vật Lí 12 Cánh diều

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/… BÀI 3: PHÓNG XẠ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Nêu được bản chất tự phát và ngẫu nhiên của sự phân rã phóng xạ.
- Mô tả được sơ lược một số tính chất của các phóng xạ α ,β và γ.
- Viết được đúng phương trình phân rã hạt nhân đơn giản.
- Định nghĩa được độ phóng xạ, hằng số phóng xạ và vận dụng được liên hệ H= λN .
- Vận dụng được công thứcH=H o e−λt, hoặc N=N o e−λt.
- Định nghĩa được chu kì bán rã.
- Nhận biết được dấu hiệu vị trí có phóng xạ thông qua các biển báo.
- Nêu được các nguyên tắc an toàn phóng xạ, tuân thủ quy tắc an toàn phóng xạ. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ học tập, phát
triển khả năng tư duy độc lập của HS.
- Năng lực giao tiếp hợp tác: Làm việc nhóm, tích cực tham gia thảo luận nhóm,
trao đổi và chia sẻ ý tưởng về nội dung học tập.
- Năng lực giải quyết vấn đề: Đề xuất vấn đề, nêu giả thuyết, lập kế hoạch, sáng
tạo nhiều cách để giải quyết các tình huống liên quan đến hiện tượng phóng xạ.
Năng lực vật lí:
- Nhận thức vật lí:
+ Nêu được bản chất tự phát và ngẫu nhiên của sự phân rã phóng xạ.
+ Mô tả được sơ lược một số tính chất của các phóng xạ α ,β và γ .
+ Định nghĩa được chu kì bán rã.
+ Định nghĩa được độ phóng xạ, hằng số phóng xạ và vận dụng được liên hệ H= λN .
+ Nêu được các nguyên tắc an toàn phóng xạ, tuân thủ quy tắc an toàn phóng xạ
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng được công thức H=H o e−λt, hoặc
N=N o e−λt. 3. Phẩm chất
- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập vật lí.
- Chủ động, tích cực tham gia các hoạt động học tập.
- Cẩn thận, chặt chẽ trong suy luận
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
1. Đối với giáo viên:
- SGK, SBT, SGV Vật lí 12, Kế hoạch bài dạy.
- Hình ảnh và bảng trong SGK: hình ảnh 17.1 đến 17.4; bảng 17.1.
- Video liên quan đến hiện tượng phóng xạ, các tia phóng xạ. - Phiếu học tập.
- Máy chiếu, máy tính (nếu có).
2. Đối với học sinh:
- SGK, SBT Vật lí 12.
- Dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế vào bài học, HS có nhu cầu tìm hiểu về ứng dụng của phóng
xạ (xác định tỉ lệ 146C để xác định niên đại).
b. Nội dung: GV cho HS thảo luận về câu hỏi, HS phát biểu ý kiến của bản thân về
kiến thức đã học kết hợp với kinh nghiệm thực tế, từ đó GV định hướng HS vào nội dung của bài học.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và nhu cầu tìm hiểu bài học.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV cho HS quan sát hình ảnh: - GV đặt câu hỏi:
Carbon là nguyên tố phổ biến trong cơ thể sinh vật. Trong đó có lẫn cả đồng vị 126C, 13
và 14 . Khi còn sống, hàm lượng 14 trong cơ thể sinh vật không đổi (cứ 6C 6C 6C 1012
nguyên tử carbon thì có 1 nguyên tử 14 14
6C). Khi sinh vật chết đi, lượng 6C trong cơ thể
chúng giảm dần theo thời gian trong khi lượng 13 12
6C và 6C không thay đổi. Do đó, tỉ lệ 14
cũng giảm dẫn. Dựa vào tính chất này, các nhà khoa học có thể xác định niên đại 6C
của các mẫu vật cổ có nguồn gốc hữu cơ (gỗ, xương, giấy,...) (Hình 3.1).
Quá trình nào xảy ra khiến cho lượng 146C trong xác sinh vật giảm dần theo thời gian?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS thảo luận, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét chung và dẫn dắt vào bài học mới: Bài học hôm nay chúng ta cùng đi
tìm hiểu về hiện tượng phóng xạ, các tính chất cơ bản của hiện tượng phóng xạ, bản
chất các tia phóng xạ, định luật phóng xạ, độ phóng xạ và nguyên tắc an toàn phóng
xạ. Bài 3: Phóng xạ.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu về hiện tượng phóng xạ a. Mục tiêu:
- HS hiểu được thế nào là chất phóng xạ, chất phóng xạ, phóng xạ.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu
về hiện tượng phóng xạ.
c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu được
về chất phóng xạ, chất phóng xạ, phóng xạ.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ I. HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ học tập
- Tia phóng xạ: những tia có thể tác dụng
- GV giới thiệu sơ lược phát hiện của lên kính ảnh.
Becquerel, Pierre Curie và Marie - Chất phóng xạ: chất có thể phát ra tia
Curie, sau đó trình bày về hiện tượng phóng xạ. (Uranium, polonium và radium)