Giáo án Powerpoint Các đặc trưng vật lí của sóng Vật lí 11 Chân trời sáng tạo

413 207 lượt tải
Chia sẻ Facebook Báo cáo tài liệu
Lớp: Lớp 11
Môn: Vật Lý
Bộ sách: Chân trời sáng tạo
Dạng: Giáo án, Giáo án Powerpoint
File:
Loại: Tài liệu lẻ

CÁCH MUA:

  • B1: Gửi phí vào TK: 0711000255837 - NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
  • B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official ( nhấn vào đây ) để xác nhận thanh toán và tải tài liệu - giáo án

Liên hệ ngay Hotline hỗ trợ: 084 283 45 85

Bộ bài giảng điện tử Vật lí lớp 11 Chân trời sáng tạo đã cập nhật đủ Cả năm. 

Để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút Tải Xuống ở trên!

  • Bộ bài giảng powerpoint Vật lí lớp 11 Chân trời sáng tạo bao gồm đầy đủ các bài giảng trong cả năm học. Bộ bài giảng được thiết kế theo phong cách hiện đại, đẹp mắt, trình bày chi tiết cho từng phần học và bám sát chương trình Sách giáo khoa Vật lí lớp 11 bộ Chân trời sáng tạo.
  • Mua trọn bộ sẽ tiết kiệm hơn tải lẻ 50%.

Đánh giá

4.6 / 5(413 )
5
53%
4
22%
3
14%
2
5%
1
7%
Trọng Bình
Tài liệu hay

Giúp ích cho tôi rất nhiều

Duy Trần
Tài liệu chuẩn

Rất thích tài liệu bên VJ soạn (bám sát chương trình dạy)

TÀI LIỆU BỘ BÁN CHẠY MÔN Vật Lý

Xem thêm

TÀI LIỆU BỘ BÁN CHẠY Lớp 11

Xem thêm

Tài liệu bộ mới nhất

TẢI NGAY
Lớp 11 Tiếng Anh

2 Đề khảo soát chất lượng đầu năm 2024-2025 Tiếng Anh 11 có lời giải

(5.0)

50.000 ₫
2 4
TẢI NGAY
Lớp 11 KTPL

Trắc nghiệm Kinh tế pháp luật 11 Đúng-Sai, Trả lời ngắn (form 2025)

(5.0)

300.000 ₫
41 82
TẢI NGAY
Lớp 11 Hóa Học

3 đề thi Cuối kì 1 Hóa học 11 Kết nối tri thức cấu trúc mới

(5.0) Word

70.000 ₫
23 70 139
TẢI NGAY
Lớp 11 Hóa Học

3 đề thi Cuối kì 1 Hóa học 11 Chân trời sáng tạo cấu trúc mới

(5.0) Word

70.000 ₫
25 33 65
TẢI NGAY
Lớp 11 Hóa Học

3 đề thi Hóa học 11 Cuối kì 1 Cánh diều cấu trúc mới

(5.0) Word

70.000 ₫
24 33 66
TẢI NGAY
Lớp 11 Tin Học

Bộ 4 đề thi Giữa kì 1 Tin học 11 Kết nối tri thức (form mới 2025)

(5.0) Word

130.000 ₫
37 157 314
TẢI NGAY
Lớp 11 Tin Học

Bộ 4 đề thi Giữa kì 1 Tin học 11 Cánh diều (form mới 2025)

(5.0) Word

130.000 ₫
40 174 348
TẢI NGAY
Lớp 11 Toán Học

Đề cương ôn tập cuối học kì 1 Toán 11 Kết nối tri thức

(5.0)

80.000 ₫
59 117
TẢI NGAY
Lớp 11 Toán Học

Đề cương ôn tập cuối học kì 1 Toán 11 Chân trời sáng tạo

(5.0)

80.000 ₫
64 128
TẢI NGAY
Lớp 11 Toán Học

Đề cương ôn tập cuối học kì 1 Toán 11 Cánh diều

(5.0)

80.000 ₫
50 99
CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN
VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!
KHỞI ĐỘNG
Động đất cùng những dịch chuyển
địa chất lớn ở mặt nước hoặc dưới
mặt nước sẽ sinh ra những đợt sóng
lớn và đột ngột. Sóng thần có thể gây
ra những thiệt hại đáng kể về người
và vật chất.
Hình 6.1. Sóng thần tại Tohoku,
Nhật Bản năm 2011
Để thực hiện được những mô phỏng, dự báo chính xác nhất về sóng thần,
ta cần có những kiến thức vật lí nào liên quan đến hiện tượng sóng?
BÀI 6
CÁC ĐẶC TRƯNG VẬT LÍ
CỦA SÓNG
NỘI DUNG BÀI HỌC
01.
Các đại lượng đặc trưng của sóng
Phương trình sóng
02.
01
CÁC ĐẠI LƯỢNG ĐẶC
TRƯNG CỦA SÓNG
Chu kì, tần số, biên độ sóng
Thảo luận 1 (SGK – tr41) : Quan sát Hình
6.2, thực hiện các yêu cầu sau:
a) Cho biết sóng truyền trên dây là sóng dọc
hay sóng ngang.
b) Mô tả chuyển động của từng điểm trên dây.
Hình 6.1. a) Sóng trên một dây đàn hồi
b) Sóng trên dây khi vận động viên thực
hiện bài tập thể dục
b)
Trả lời
a) Sóng truyền trên dây
là sóng ngang.
b)
Mỗi điểm trên dây dao động theo phương vuông góc
với phương truyền sóng. Xét từ nguồn tạo sóng,
trạng thái dao động của điểm phía sau tại thời điểm t
chính là trạng thái dao động của điểm phía trước tại
thời điểm t – Δt trước đó.
Chu kì và tần số sóng là gì?
Biên độ sóng là gì?
Đỉnh sóng là gì?
Chu kì, tần số, biên độ sóng
▪ Chu kì và tần số của sóng lần lượt là chu kì và tần số của
nguồn sóng.
▪ Biên độ sóng tại một điểm là biên độ dao động của phần tử
môi trường tại điểm đó.
▪ Những điểm trên phương truyền sóng có li độ cực đại được gọi
là đỉnh sóng.
Bước sóng và tốc độ truyền sóng
Thảo luận 2 (SGK – tr41): Quan sát
Hình 6.3, hãy:
a) Chỉ ra những điểm trên dây đang
có trạng thái dao động giống nhau tại
thời điểm đang xét.
b) So sánh trạng thái dao động của
điểm D với trạng thái dao động của
nguồn 0 khi .
Trả lời
a) Những điểm trên dây đang có trạng thái
dao động giống nhau:
▪ t = T: O và D.
▪

: O và D; A và E.
▪

: O và D; A và E; B và G.
▪

: O và D; A và E; B và G; C và H.
▪ t = 2T: O, D và K; A và E; B và G; C và H.
Trả lời
b) Trạng thái dao động của điểm D luôn
giống với trạng thái dao động của nguồn O
khi t ≥ T với T là chu kì dao động của nguồn
sóng.
Thảo luận 3 (SGK – tr41) : Tốc độ truyền sóng
trong môi trường có phụ thuộc tốc độ dao động
tại chỗ của các phần tử môi trường không?
Tốc độ truyền sóng trong môi trường và tốc độ dao
động của các phần tử trong môi trường là hai đại lượng
độc lập nhau. Do đó, chúng không phụ thuộc vào nhau.
Thảo luận 4 (SGK – tr42) : Từ ví dụ về tốc độ truyền sóng âm trong các
môi trường rắn, lỏng và khí, hãy rút ra nhận xét và giải thích sự khác
nhau này.
Trả lời
▪ Tốc độ truyền sóng âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng. Tốc độ
truyền sóng âm trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
▪ Nguyên nhân: Môi trường càng đậm đặc, tốc độ lan truyền tương tác
giữa các phân tử của môi trường càng lớn.
Sóng âm có tần số lớn hơn 20 000 Hz (sóng
siêu âm) được sử dụng trong chẩn đoán hình
ảnh y khoa (Hình 6.4). Để sóng siêu âm có tần
số 1,5.10
6
Hz có thể truyền xuyên qua mô của
cơ thể người và cho hình ảnh rõ nét, bước
sóng của sóng siêu âm này không được lớn
hơn 1,0 mm. Xác định điều kiện về tốc độ của
sóng siêu âm này.
Ví dụ (SGK – tr42)
Hình 6.4. Chẩn đoán hình ảnh
bằng siêu âm
Ta có:
Suy ra điều kiện về tốc độ của sóng siêu âm
này là:
 
m/s.
Bài giải
Hình 6.4. Chẩn đoán hình ảnh
bằng siêu âm
▪ Bước sóng là quãng đường sóng truyền đi được trong một chu kì dao động,
kí hiệu là . Bước sóng cũng chính là khoảng cách giữa hai điểm gần nhau
nhất trên phương truyền sóng dao động cùng pha với nhau.
Trong hệ SI, bước sóng có đơn vị là mét (m).
KẾT LUẬN
▪ Tốc độ truyền sóng được xác định bằng thương số giữa quãng
đường sóng truyền đi được và thời gian để sóng truyền đi quãng
đường đó.

Trong hệ SI, tốc độ truyền sóng có đơn vị là m/s.
▪ Khi  thì , ta có:
KẾT LUẬN
Luyện tập (SGK – tr42)
Một bạn học sinh đang câu cá trên hồ nước. Khi có sóng đi qua, bạn quan
sát thấy phao câu cá nhô lên cao 6 lần trong 4 s. Biết tốc độ truyền sóng là
0,5 m/s. Tính khoảng cách giữa hai đỉnh sóng liên tiếp
Trả lời
▪ Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp phao nhô lên chính là chu kì
sóng, do đó:
 s.
▪ Khoảng cách giữa hai đỉnh sóng liên
tiếp chính là bước sóng nên
  m.
Cường độ sóng
Cường độ sóng là gì?
Biểu thức tính và đơn vị của
cường độ sóng là gì?
Cường độ sóng
▪ Cường độ sóng I là năng lượng sóng truyền qua một đơn vị diện
tích vuông góc với phương truyền sóng trong một đơn vị thời gian.

Trong hệ SI, cường độ sóng có đơn vị là W/m
2
.
Cường độ sóng
▪ Tại vị trí r
1
= 15 m và r
2
, ta có:

và

.
▪ Suy ra:



m
Vậy ở khoảng cách 75 m tính từ vị trí của còi thì sóng âm có cường
độ bằng 0,010 W/m
2
.
Ví dụ (SGK – tr43) :
Một còi báo động có kích thước nhỏ phát sóng âm trong môi
trường đồng chất, đẳng hướng. Ở vị trí cách còi một đoạn 15m,
cường độ sóng âm là 0,25 W/m
2
. Xem gần đúng sóng âm không bị
môi trường hấp thụ. Ở khoảng cách nào từ vị trí của còi thì sóng
âm có cường độ bằng 0,010 W/m
2
.
Bài giải
Vì nguồn âm được xem như là một điểm nên
cường độ sóng âm trên một mặt cầu có diện tích S
= 4πr
2
là như nhau, với r là bán kính mặt cầu.
Tại vị trí
 và
, ta có:

và

.
Suy ra:



 .
Vậy ở khoảng cách  tính từ vị trí của còi thì sóng âm có cường độ
bằng  
.
Luyện tập (SGK – tr43) Biết cường độ ánh sáng của Mặt Trời đo được
tại Trái Đất là 1,37.103 W/m
2
và khoảng cách từ Mặt Trời đến Trái Đất là
1,50.1011 m. Hãy tính công suất bức xạ sóng ánh sáng của Mặt Trời.
Trả lời
Công suất bức xạ sóng ánh sáng của Mặt Trời:

=> 
󰇛 

󰇜
 
 

02
PHƯƠNG TRÌNH
SÓNG
❖ Phương trình sóng truyền theo trục Ox là:



󰇛󰇜
Trong đó:
▪ t và T lần lượt là thời điểm đang xét và chu kì
sóng (tính theo s).
▪ x và lần lượt là khoảng cách từ một điểm trên
dây đến nguồn và bước sóng (tính theo m).
2. Phương trình sóng
Thảo luận 5 (SGK – tr44)
Từ phương trình (6.6), xác định khoảng
cách giữa hai điểm gần nhau nhất dao
động cùng pha và khoảng cách giữa hai
điểm gần nhau nhất dao động ngược pha
(theo bước sóng).



󰇛󰇜
▪ Tại cùng một thời điểm t, hai điểm có tọa độ x và x’ dao động cùng pha khi:




 
=>  
Hai điểm gần nhất dao động cùng pha ứng với k = 1 => .
▪ Tại cùng một thời điểm t, hai điểm có tọa độ x và x’ dao động ngược pha khi:




 󰇛 󰇜
=> 
Hai điểm gần nhất dao động ngược pha ứng với k = 0 => 
.
Trả lời
Thảo luận 6 (SGK – tr44)
Quan sát Hình 6.3, xác định độ
lệch pha của hai điểm A và B
trên cùng phương truyền sóng
vào thời điểm

.
Trả lời
Vì 
nên độ lệch pha của hai
điểm này là




rad.
Luyện tập (SGK – tr44)
Giải thích vì sao ở Hình 6.6a, đường biểu
diễn có một đoạn nằm ngang sau vị trí có
tọa độ x
1
và ở Hình 6.6b, đường biểu diễn
có một đoạn nằm ngang trước thời điểm t
1
Trả lời
▪ Hình 6.6a: Vì sóng truyền với tốc độ
hữu hạn nên tại thời điểm t đang xét,
với v là tốc độ truyền sóng, sóng chỉ
mới truyền đi được quãng đường x = vt.
Phần còn lại của dây với x > vt vẫn còn
đứng yên.
Trả lời
▪ Hình 6.6b: Điểm cách nguồn một
khoảng x chỉ bắt đầu dao động khi sóng
truyền đến, nên
, sóng chưa truyền
đến điểm này.
LUYỆN TẬP
Câu 1: Bước sóng là
A. quãng đường mà mỗi phần tử của môi trường đi được trong 1 giây.
B. khoảng cách giữa hai phần tử của sóng dao động ngược pha.
C. khoảng cách giữa hai phần tử sóng gần nhất trên phương truyền
sóng dao động cùng pha.
D. khoảng cách giữa hai vị trí xa nhau nhất của mỗi phần tử của sóng.
LUYỆN TẬP
Câu 2: Một sóng có tần số 1000 Hz truyền đi với tốc độ 330 m/s
thì bước sóng của nó có giá nào sau đây?
A. 330 000 m. B. 3 m
-1
.
C. 0,33 m/s. D.0,33 m
LUYỆN TẬP
Câu 3: Phương trình sóng có dạng
A.   . B. 
C. 
D. 
LUYỆN TẬP
Câu 4: Một sóng cơ lan truyền trong một môi trường với tốc độ 1
m/s và tần số 10 Hz, biên độ sóng không đổi là 4 cm. Khi phần tử
vật chất nhất định của môi trường đi được quãng đường 8 cm thì
sóng truyền thêm được quãng đường:
A. 4 cm. B. 10 cm.
C. 8 cm. D. 5 cm.
Câu 5: Một sóng truyền trên mặt biển có bước sóng 2 m. Khoảng cách
giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng dao
động cùng pha nhau là:
A. 1,5 m. B. 2 m.
C. 1 m. D. 0,5 m.
LUYỆN TẬP
LUYỆN TẬP
Câu 1 (SGK – tr31): Khi đi biển, các thuỷ thủ trên thuyền có thể sử dụng kĩ
thuật sonar (một kĩ thuật phát ra sóng siêu âm) dùng để định vị hay điều hướng
thuyền nhằm tránh các tảng đá ngầm hoặc phát hiện đàn cá (Hình 6P.1).
Trong tự nhiên, nhiều loài động vật như dơi, cá heo cũng
có thể phát ra sóng siêu âm để di chuyển và định vị con
mồi. Kĩ thuật sonar sử dụng tính chất nào của sóng? Theo
em, sóng siêu âm do các tàu thuyền phát ra có ảnh hưởng
như thế nào đối với loài cá heo và cá voi?
Hình bên minh họa kĩ thuật sonar chủ
động. Ngoài ra, trong kĩ thuật sonar bị
động, máy thu chỉ cần thu nhận được
âm thanh do tàu bè hay nguồn âm
khác phát ra.
Kĩ thuật sonar dựa trên nguyên tắc phát sóng siêu âm và thu nhận sóng phản xạ
khi sóng này gặp vật cản, tương tự như tiếng vọng của âm thanh.
Trả lời
Trả lời
Cá heo, cá voi sử dụng sonar sinh học để định vị, liên lạc nên sonar do các tàu
thuyền phát ra có khả năng làm rối loạn việc nhận biết tín hiệu, có thể gây choáng,
làm lạc đường,…các con vật này.
LUYỆN TẬP
Câu 2 (SGK – tr45): Hai điểm gần nhất trên cùng phương truyền sóng dao động
lệch pha nhau một góc
cách nhau 60 cm. Biết tốc độ truyền sóng là 330 m/s.
Tìm độ lệch pha:
a) giữa hai điểm trên cùng phương truyền sóng, cách nhau 360 cm tại cùng một
thời điểm.
b) tại cùng một điểm trên phương truyền sóng sau một khoảng thời gian là 0,1 s.
Trả lời
Ta có:



=>  Do  =>


 s.
a) Độ lệch pha giữa hai điểm trên cùng phương truyền sóng, cách nhau 360 cm
tại cùng một thời điểm: 







󰇛 󰇜


  rad.
Do đó, hai điểm này dao động ngược pha nhau.
b) Độ lệch pha tại cùng một điểm trên phương truyền sóng sau một khoảng thời
gian 0,1 s: 






󰇛 󰇜


  rad
Do tính tuần hoàn của dao động nên ta có thể ghi   rad.
LUYỆN TẬP
Câu 3 (SGK – tr45): Một sóng truyền trên một dây rất dài có phương trình:
󰇛 󰇜
trong đó u và x được tính bằng cm và t được tính bằng s. Hãy xác định:
a) Chu kì, tần số và biên độ sóng.
b) Bước sóng và tốc độ truyền sóng.
c) Giá trị của li độ u, tại điểm có x = 50 cm vào thời điểm t = 4 s.
Trả lời
So sánh phương trình sóng trong Bài tập 3 với phương trình (6.6) SGK, ta rút ra:
a) Biên độ: A = 10 cm;

 => T = 1 s. Từ đó ta có: f = 1 Hz.
b) Ta có:

 =>  cm. Do
nên    cm/s.
c) Thay x = 50 cm và t = 4 s vào phương trình sóng, ta có:
󰇛  󰇜 cm.
VẬN DỤNG
Câu 1: Một sóng ngang truyền trên một dây rất dài có phương trình:
󰇛 󰇜
trong đó x và u được tính bằng cm và t được tính bằng s. Hãy xác định:
a) Biên độ. b) Bước sóng.
c) Tần số. d) Độ dời u tại x = 16,6 cm, lúc t = 4 s.
Câu 2: Một sóng có tốc độ lan truyền 240 m/s và có bước sóng 3,2 m. Hỏi:
a) Tần số của sóng là bao nhiêu?
b) Chu kì của sóng là bao nhiêu?
Câu 1:
Từ việc so sánh biểu thức cụ thể vào biểu thức cơ bản:
 󰇛 󰇜  

Ta có:
a) Biên độ sóng: A = 6 cm.
b) Bước sóng:

 =>



c) Tần số:


d) Độ dời u tại x = 16,6 cm, tại t = 4s là:
 󰇛  󰇜  󰇛󰇜 
Câu 2:
a) Giữa tốc độ, bước sóng, tần số, chu kì của sóng có hệ thức:

Do đó, tần số của sóng là:



b) Chu kì của sóng là:


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Xem lại kiến thức
đã học ở bài 6
Hoàn thành các bài
tập trong Sách bài tập
Vật lí 11
Xem trước nội dung
Bài 7. Sóng điện từ.
HẸN GẶP LẠI CÁC EM
TRONG TIẾT HỌC SAU!

Mô tả nội dung:


CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN
VỚI BÀI HỌC HÔM NAY! KHỞI ĐỘNG
Động đất cùng những dịch chuyển
địa chất lớn ở mặt nước hoặc dưới
mặt nước sẽ sinh ra những đợt sóng
lớn và đột ngột. Sóng thần có thể gây
ra những thiệt hại đáng kể về người và vật chất.
Hình 6.1. Sóng thần tại Tohoku, Nhật Bản năm 2011
Để thực hiện được những mô phỏng, dự báo chính xác nhất về sóng thần,
ta cần có những kiến thức vật lí nào liên quan đến hiện tượng sóng? BÀI 6
CÁC ĐẶC TRƯNG VẬT LÍ CỦA SÓNG NỘI DUNG BÀI HỌC
01. Các đại lượng đặc trưng của sóng
02. Phương trình sóng
Document Outline

  • Slide 1
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • Slide 5: 01
  • Slide 6
  • Slide 7
  • Slide 8
  • Slide 9
  • Slide 10
  • Slide 11
  • Slide 12
  • Slide 13
  • Slide 14
  • Slide 15
  • Slide 16
  • Slide 17
  • Slide 18
  • Slide 19
  • Slide 20
  • Slide 21
  • Slide 22
  • Slide 23
  • Slide 24
  • Slide 25
  • Slide 26
  • Slide 27: 02
  • Slide 28
  • Slide 29
  • Slide 30
  • Slide 31
  • Slide 32
  • Slide 33
  • Slide 34
  • Slide 35
  • Slide 36
  • Slide 37
  • Slide 38
  • Slide 39
  • Slide 40
  • Slide 41
  • Slide 42
  • Slide 43
  • Slide 44
  • Slide 45
  • Slide 46
  • Slide 47
  • Slide 48
  • Slide 49
  • Slide 50
  • Slide 51
  • Slide 52

zalo Nhắn tin Zalo