Giáo án Truyện lạ nhà thuyền chài Ngữ Văn 9 Chân trời sáng tạo

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
TIẾT……… : TRUYỆN LẠ NHÀ THUYỀN CHÀI (Lê Thánh Tông) I. MỤC TIÊU
1. Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
- Nhận biết và xác định được thể loại của văn bản.
- Xác định và phân tích được đặc điểm của truyện truyền kì trong văn bản: không
gian, thời gian, chi tiết, cốt truyện, nhân vật…
- Xác định và phân tích được đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản
Truyện lạ nhà thuyền chài.
- Xác định và phân tích được thông điệp về tình yêu và sự đoàn kết trong gia đình. 2. Năng lực a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...
b. Năng lực riêng biệt:
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản.
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản.
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa truyện;
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với văn bản khác có cùng chủ đề. 3. Phẩm chất:
- Trân trọng tình yêu gia đình, yêu quê hương đất nước.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: - Giáo án;
- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
- Tranh ảnh về nhà văn, hình ảnh;
- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi
hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học
tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đặt cho HS những câu hỏi gợi mở vấn đề.
c. Sản phẩm: Nhận thức và thái độ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện: - GV đặt câu hỏi:
Câu hỏi (trang 97 sgk Ngữ văn lớp 9 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):
Văn học dân gian Việt Nam có nhiều tác phẩm đề cao phẩm chất cao đẹp (như
sống thủy chung, tình nghĩa, vị tha,...) của con người Việt Nam, nhất là người phụ
nữ. Hãy chia sẻ với bạn bè về một nhân vật phụ nữ trong tác phẩm mà em đã đọc và trân trọng.
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, chia sẻ suy nghĩ.
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Hôm nay chúng ta cùng nhau
tìm hiểu bài “Truyện lạ nhà thuyền chài”.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Đọc văn bản
a. Mục tiêu: Nắm được những thông tin về tác giả, tác phẩm.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ I. Tìm hiểu chung - GV yêu cầu HS:
1. Tác giả
+ Tìm hiểu về tác giả Lê Thánh Tông và - Lê Thánh Tông, húy là Tư Thành, con
tác phẩm Truyện lạ nhà thuyền chài.
thứ tư của vua Lê Thái Tông và mẹ là Ngô
- GV hướng dẫn cách đọc. GV đọc mẫu Thị Ngọc Giao. Năm 1445, ông được
thành tiếng một đoạn đầu, sau đó HS thay phong làm Bình Nguyên Vương, năm
nhau đọc thành tiếng toàn VB.
1460 ông lên ngôi vua khi mới 18 tuổi. - HS lắng nghe.
- Sự nghiệp: Vua Lê Thánh Tông vừa là
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực một vị vua anh minh, một tài năng xuất sắc hiện nhiệm vụ
trên nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị, quân
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài sự vừa là một nhà văn, nhà thơ lớn, nổi học.
tiếng tài ba của dân tộc ta ở thế kỉ XV.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và - Ông đã để lại một di sản thơ văn phong thảo luận phú, đồ sộ:
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
+ Cuối thế kỉ XV, ông sáng lập ra Hội Tao
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời đàn và làm chủ soái. của bạn.
+ Thơ văn của ông chứa đựng tinh thần
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện yêu nước và tinh thần dân tộc sâu sắc. nhiệm vụ
+ Ông sáng tác được nhiều tác phẩm có
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức giá trị như: Quỳnh uyển cửu ca, Hồng Đức → Ghi lên bảng.
Quốc Âm Thi Tập, Châu cơ thắng thưởng… 2. Tác phẩm
- Xuất xứ: In trong Tổng tập Tiểu thuyết
chữ Hán Việt Nam, tập 2, Trần Nghĩa (chủ
biên), Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân
văn Quốc gia, Viện nghiên cứu Hán Nôm, NXB Thế giới, 1997)
- Tóm tắt: Truyện lạ nhà thuyền chài là
một câu chuyện cổ kể về cuộc sống và học
hỏi trong cuộc sống của hai nhân vật chính
là Thúc Ngư. Thúc Ngư – một người dân
nghèo, lấy vợ là Ngọa Vân – người có
dòng dõi hải tiên, bí ẩn, tài năng. Cả nhà
luôn cố gắng làm việc chăm chỉ để nuôi
gia đình. Ngọa Vân giúp Thúc Ngư trở
thành một ngư dân giàu có và thành công.
Một ngày, nước biển dâng cao, Ngọa Vân
phải biến thành cá to, dài để che chắn ngọn
nước. Nhờ đó mà gia đình tai qua nạn
khỏi. Tuy nhiên, Ngọa Vân đã lộ thân
phận bí ẩn của bản thân. Vậy nên, nàng đã
rời xa Thúc Ngư và bố mẹ chồng để đảm bảo bình yên cho họ.
Hoạt động 2: Khám phá văn bản a. Mục tiêu:
- Nhận biết và xác định được thể loại của văn bản.
- Xác định và phân tích được đặc điểm của truyện truyền kì trong văn bản: không
gian, thời gian, chi tiết, cốt truyện, nhân vật…