Giáo án Vật lí 7 Kết nối tri thức Bài 12: Sóng âm

Ngày soạn: / / 2022 Chương IV: Âm thanh Bài 12: Sóng âm (3 Tiết) I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: Thực hiện thí nghiệm tạo sóng âm, chứng tỏ được sóng âm có thể
truyền được trong chất rắn, lỏng, khí.
- Giải thích được sự truyền sóng âm trong không khí. 2. Năng lực
2.1. Năng lực chung
- Năng lực tự học, tự chủ: Đọc SGK, suy nghĩ và trả lời các câu hỏi của bài học ở
mục III, thí nghiệm mục IV.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Trao đổi thảo luận trong quá trình thực hiện nhiệm vụ theo nhóm.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Trả lời được câu hỏi hoặc tình huống có
vấn đề được đặt ra trong bài học như vấn đề đầu bài, giải thích được hiện tượng thí
nghiệm khi quan sát hoặc thực hiện thí nghiệm. Thể hiện được sự sáng tạo trong quá
trình chế tạo sản phẩm chiếc đàn đơn giản từ bìa cát tông và chun vòng.
2.2. Năng lực khoa học tự nhiên
- Năng lực tìm hiểu KHTN: Liên hệ được kiến thức sóng âm tới thực tế cuộc sống
- Năng lực ngôn ngữ: Sử dụng được ngôn ngữ khoa học “Sóng âm” khi nói về sự truyền âm thanh
- Năng lực tư duy logic: Phát triển khả năng phán đoán hiện tượng, tư duy giải thích
hiện tượng thí nghiệm hoặc hiện tượng thực tế quan sát được. 3. Phẩm chất.
- - Phẩm chất trung thực: Trung thực trong quá trình trả lời câu hỏi trên trải nghiệm
của mình, trung thực trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập được giao.
- Phẩm chất trách nhiệm: Có trách nhiệm thực hiện tốt các nhiệm vụ học tập được
giao cả khi làm cá nhân hay làm nhóm.
- Phẩm chất chăm chỉ: Chăm chỉ nghiên cứu tài liệu, SGK để thu thập kiến thức.


- Phẩm chất nhân ái: Hỗ trợ nhau trong quá trình làm việc nhóm.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU. 1. Giáo viên
- Chuẩn bị kế hoạch bài học.
- Học liệu: Máy chiếu, các bộ dụng cụ thí nghiệm như hình 12.1; 12.2; 12.3; 12.4;
12.6; 12.7, phiếu học tập cá nhân cho hoạt động luyện tập ở cuối tiết và phiếu học tập nhóm; bảng phụ.
- Hình ảnh và clip kèm theo. 2. Học sinh
Chuẩn bị vở ghi, SGK, đồ dùng học tập.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC TIẾT 1
1. Hoạt động 1: Mở đầu a. Mục tiêu:
- HS đưa ra được các câu trả lời cho vấn đề đặt ra của bài dựa trên kinh nghiệm, sự
hiểu biết sẵn có của mình.
- HS xác định được mục tiêu bài học.
b. Nội dung: Vấn đề cần giải quyết: Trong lịch sử, khi phương tiện truyền thông còn
chưa phát triển, để phát hiện quân địch đang di chuyển bằng ngựa người ta lại áp tai
xuống đất và có thể nghe được tiếng vó ngựa cách xa vài kilômét. Tại sao?
c. Sản phẩm:
- HS đưa ra được một số câu trả lời cho vấn đề đặt ra như:vì áp tai xuống đất sẽ nghe
rõ tiếng vó ngựa hơn hoặc vì áp tai xuống thì âm thanh truyền đến nhanh hơn ...
- HS xác định được mục tiêu bài học là: Thực hiện được thí nghiệm tạo sóng âm (như
gảy đàn, gõ vào thanh kim loại...) để chứng tỏ được sóng âm có thể truyền được trong chất rắn, lỏng, khí.
- Giải thích được sự truyền sóng âm trong không khí.


d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS Nội dung
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Đưa ra hình ảnh người áp tai xuống đất nghe
tiếng vó ngựa và đặt vấn đề: Trong lịch sử,
khi phương tiện truyền thông còn chưa phát
triển, để phát hiện quân địch đang di chuyển
bằng ngựa người ta lại áp tai xuống đất và có
thể nghe được tiếng vó ngựa cách xa vài kilômét. Tại sao?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
Lắng nghe, nhận nhiệm vụ và suy nghĩ trả lời.
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
HS trả lời vấn đề đầu bài dựa trên trải
nghiệm, vốn kiến thức của mình.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV ghi nhận sự định hướng tới bài học.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới a. Mục tiêu
- HS thực hiện được thí nghiệm Thanh thép dao động (hình 12.1) và thí nghiệm Sóng
truyền trên lò xo (hình 12.3).
- HS quan sát thí nghiệm Sóng truyền trên mặt nước (hình 12.2).
- Từ các thí nghiệm HS rút ra được nhạn xét và lấy được ví dụ về dao động nguồn âm.
- Phân tich được quá trình sóng âm truyền trong không khí. b. Nội dung
- Thực hiện thí nghiệm Thanh thép dao động (hình 12.1) và đưa ra kết luận về dao động.


- Quan sát thí nghiệm Sóng truyền trên mặt nước (hình 12.2) và thực hiện thí nghiệm
sóng truyền trên lò xo (hình 12.3) để đưa ra được khái niệm “Sóng”.
- Đọc SGK phần III - Sóng âm và trả lời câu hỏi của mục III.
c. Sản phẩm: HS trình bày được:
+ Dao động là sự chuyển động qua lại quanh một vị trí cân bằng.
+ Sóng là sự lan truyền dao động trong môi trường.
+ Nguồn âm là nguồn phát ra âm,các nguồn âm đều dao động.
+ Sóng âm là sự mlan truyền dao động của nguồn âm trong môi trường.
- Lấy được các ví dụ về dao động, nguồn âm, sự truyền sóng âm.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS Nội dung
Hoạt động 2.1: Tìm hiểu Dao động và sóng
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
I. Dao động và sóng học tập 1. Dao động GV chia lớp thành nhóm.
Dao động là chuyển động qua lại quanh một vị
GV giới thiệu bộ dụng cụ thí trí cân bằng.
nghiệm hình 12.1 một thanh thép - Khi gảy đàn, dây đàn dao động.
đàn hồi gắn trên một giá đỡ.
? Tìm thêm ví dụ về dao động.
? Hãy tìm thêm ví dụ về sự truyền
dao động tạo thành sóng.
- Khi gõ trống, mặt trống dao động.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ: Ví dụ về dao động:
- HS đọc SGK, quan sát hình ảnh - Một lò xo được cố định một đầu được treo và trả lời câu hỏi.
thẳng đứng, gắn một quả nặng vào đầu kia của
- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ lò xo thấy lò xo di chuyển lên xuống. HS nếu cần thiết
- Chuyển động của con lắc trong đồng hồ quả
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo