Kĩ năng viết đoạn văn Nghị luận xã hội 200 chữ

NGỮ VĂN THPT
KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NLXH 200 CHỮ ĐỢT 4
Năm học 2023-2024 - Môn: Ngữ văn – khối 11
Họ tên giáo viên:....................................................................................
Đơn vị:..................................................................................................... MỤC LỤC
1. Nghị luận về một hiện tượng đời sống:....................................................................................1
1.1. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về hiện tượng đời sống
tiêu cực:..............................................................................................................................1
1.2. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về hiện tượng đời sống
tích cực:..............................................................................................................................6
2. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý:..............................................................................11
2.1. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về một phẩm chất tư
tưởng đạo đức, lối sống tốt:..............................................................................................11
2.2. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bàn về tác hại của một tư tưởng,lối sống , tiêu.........17
cực,lệch chuẩn:.................................................................................................................17
2.3. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ về một ý kiến/ câu nói thể hiện.......20
một quan niệm sống (Chủ yếu là quan niệm/ thông điệp sống đúng đắn, có ý nghĩa):...20
2.4. Dạng đề: Viết đoạn văn nghị luận bàn về ý nghĩa của một giá trị sống được đề cao
( Sách,gia đình, tình bạn, …):..........................................................................................24
3. Một số đoạn văn mẫu.............................................................................................................26 Trang 1
1. Nghị luận về một hiện tượng đời sống:
1.1. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về hiện tượng đời sống tiêu cực:
*Kĩ năng viết đoạn:
Gọi A là hiện tượng đời sống tiêu cực (thực phẩm bẩn, ô nhiễm môi trường, tai nạn
giao thông, lối sống vô cảm, lối sống ảo, thuốc giả, thái độ kì thị đối với người nhiễm
covid 19, tình trạng trốn cách ly, khai báo y tế giả, tình trạng nghiện game, bạo lực học
đường, …), ta có công thức viết đoạn như sau: Phần Phương pháp, nội dung
Giới thiệu vấn đề nghị luận – Hiện tượng đời sống tiêu cực và thể hiện thái độ của người viết
Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận: Mở
Cách A là một vấn đề trăn trở, bức xúc, đáng lên án trong xã hội hiện nay. đoạn 1
Đi từ những hiện tượng tương tự tương tự
Cách Cùng với những vấn đề B, C, D (Những hiện tượng đời sống tiêu cực có 2
tầm ảnh hưởng giống A), A cũng là một vấn đề trăn trở, bức xúc trong xã hội hiện nay.
Đi từ một hiện tượng đời sống ngược lại:
Cách Trong khi cả xã hội đang nỗ lực vì E (giá trị tốt đẹp mang ý ý nghĩa 3
nhân văn) thì A là một vấn đề trăn trở, bức xúc, đáng lên án trong xã hội hiện nay.
Lí giải, làm sáng tỏ vấn đề nghị luận
- Giải thích, nêu thực trang: hiện tượng đó (A) là gì? đang diễn ra ở
phạm vi, mức độ nào (Thường ghi là: Đáng buồn và đáng quan ngại là Giải
ngày càng lan rộng, phổ biến, có tính chất phức tạp, nghiêm trọng, Thân thích nguy hiểm)? đoạn
(Lưu ý: Trường hợp hiện tượng đời sống (A) không được nêu trực tiếp
mà được phản ánh trong một văn bản (thường là bản tin), cần tóm tắt
ngắn gọn văn bản và xác đinh nội dung đó đã phản ánh hiện tượng
nào trong đời sống. Sau đó mới đi vào phần giải thích – rất ít gặp) - Bàn luận: Bàn
+ Nêu(chỉ ra) tác hại, hậu quả của hiện tượng đó với đời sống cá nhân luận
và cộng đồng. Đưa dẫn chứng minh hoạ
Gợi ý: Thực trạng A đã để lại(gây ra) những hệ luỵ/(hậu quả, tác
hại) nghiêm trọng trong đời sống).
Với cá nhân người gây ra hiện tượng thường ảnh hưởng đến nhân
cách cách, tạo hình ảnh xấu xí trong mắt mọi người hoặc ảnh hưởng đến tương lai.
Với cộng đồng thường để lại gánh nặng, ảnh hưởng đến chất lượng, Trang 2
sự bình yên của cuộc sống và hậu quả nặng nề trong tương lai.
+ Nêu nguyên nhân dẫn đến hiện tượng: chủ quan, khách quan – Đặc
biệt nhấn mạnh nguyên nhân chủ quan,. Gợi ý:
Nguyên nhân chủ quan: thường do sự vô cảm, lòng tham, sự ích kỷ,
thói a dua học đòi, thích thể hiện; sự thiếu hiểu biết; sự thiếu ý thức,
vô trách nhiệm với cộng đồng,…của cá nhân.
Nguyên nhân khách quan: thường do khâu quản lí, giám sát của các
cơ quan chức năng còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ, chế tài xử phạt chưa
đủ mạnh hoặc do môi trường sống tác động,…
Cần thấy được hậu quả mà hiện tượng gây ra cho đời sống con người
và đề ra giải pháp và hành động ngăn chặn, đẩy lùi nó. Bài
Gợi ý cách ghi và tìm ý: học
- Thiết nghĩ, đã đến lúc mỗi người cần nhìn nhận một cách nghiêm túc nhận
hậu quả mà hiện tượng A gây ra cho đời sống con người và có trách thức,
nhiệm chung tay đẩy lùi/ ngăn trạng thực trạng nhức nhối/ đau xót hành này. động
-Về phía cộng đồng, cần làm gì ? (Tăng cường công tác tuyên truyền
nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi người dân trong việc đẩy lùi
tình trạng A. Các cơ quan chức năng cần có sự giám sát chặt chẽ và
có chế tài xử phạt đủ mạnh để răn đe đối với những người cố tình gây
ra tình trạng A? Về phía cá nhân, cần làm gì ?(Đừng vì lòng tham, sự
ích kỉ của bản thân mà tự huỷ hoại mình và gây ra những hậu quả, hệ
luỵ cho cộng đồng. Cần có ý thức, trách nhiệm trong việc đẩy lùi hiện
tượng A.bằng những hành động nhỏ cho một ý nghĩa lớn,….)
Lưu ý: Cần dựa vào nguyên nhân để tìm giải pháp. Kết
-Khái quát vấn đề/Nêu phương hướng ứng xử trong đời sống của cá nhân/ truyền đoạn
tải thông điệp sống đến mọi người, hướng mọi người cùng nhận thức, hành động đúng. -Cách ghi:
Hãy vì một xã hội văn minh, tốt đẹp/ một môi trường….trong sáng lành mạnh/
chất lượng cuộc sống của chúng ta mà chung đẩy lùi/ ngăn chăn/ thay đổi A.
Làm được như vậy, chúng ta có thể tin rằng, trong tương lai không xa, chúng ta
sẽ có được… (những điều tốt đẹp/ những giá trị nhân văn/ cuộc sống trở nên
thực sự có ý nghĩa).
Lưu ý: Có thể nhập phần Bài học nhận thức và hành động (ở phần thân bài) với phần kết bài * Ví dụ minh họa:
+ Đề: Viết đoạn nghị luận xã hội bàn về vấn nạn thực phẩm bẩn? Trang 3
+ Hướng dẫn cách viết theo công thức trên: Phần Phương pháp, nội dung
Giới thiệu vấn đề nghị luận – Hiện tượng đời sống tiêu cực và thể hiện thái độ của người viết
Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận: Mở
Cách Thực phẩm bẩn là một vấn đề trăn trở, bức xúc trong xã hội hiện nay. đoạn 1
Đi từ những hiện tượng tương tự tương tự để giới thiệu A:
Cách Cùng với những vấn đề ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông, ..., thực 2
phẩm bẩn cũng là một vấn đề trăn trở, bức xúc trong xã hội hiện nay.
Đi từ một hiện tượng đời sống ngược lại để giới thiệu A: Cách
Khi mà cả xã hội đang nỗ lực để nâng cao chất lượng cuộc sống 3
thì thực phẩm bẩn là một vấn đề trăn trở, bức xúc, đáng lên án trong xã hội hiện nay.
Lí giải, làm sáng tỏ vấn đề nghị luận
- Giải thích, nêu thực trang: hiện tượng đó (A) là gì? đang diễn ra ở phạm vi, mức độ nào? Giải
- Giải thích, nêu thực trang: Thực phẩm bẩn là loại thực phẩm ôi thiu, Thân thích
nhiễm hoá chất độc hại, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.? đoạn
Đáng buồn và đáng quan ngại là ngày càng lan rộng, phổ biến, nghiêm trọng, nguy hiểm. - Bàn luận: Bàn
+ Nêu(chỉ ra) tác hại, hậu quả của hiện tượng đó với đời sống cá nhân và luận
cộng đồng, đưa dẫn chứng minh hoạ:
Thực trạng này đã để lại những hệ luỵ, hậu quả, tác hại nghiêm trọng
trong đời sống. Ăn phải thực phẩm bẩn về lâu về dài sẽ ảnh hưởng
nghiêm trọng đến sức khoẻ, gây ra nhiều loại bệnh, ảnh hưởng gan, thận hay ung thư…
Việc sản xuất, mua bán thực phẩm bẩn không chỉ gây tâm lí hoang mang
cho người tiêu dung mà còn làm rối loạn thị trường tiêu dùng; ảnh hưởng
không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và nền kinh tế hiện nay.
+ Nêu nguyên nhân dẫn đến hiện tượng:
Chủ quan: Lòng tham, sự vô cảm và sự ích kỷ đã khiến người ta bất chấp
tất cả - kể cả việc đầu độc mạng sống của đồng loại để sản xuất, mua bán,
kinh doanh thực phẩm bẩn.
Khách quan: do khâu quản lí, giám sát của các cơ quan chức năng còn
lỏng lẻo, chưa chặt chẽ và chế tài xử phạt chưa hợp lý cũng là một trong
những nguyên nhân khiến thực phẩm bẩn ngày càng trôi nổi trên thị trường. Trang 4