Lý thuyết Các yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp tế bào KHTN 7 Cánh diều

BÀI 22: CÁC Y U Ế T Ố N Ả H HƯ N Ở G Đ N Ế HÔ H P Ấ T B Ế ÀO I. M T Ộ S Ố YẾU T Ố ẢNH HƯ N Ở G Đ N Ế HÔ H P Ấ T B Ế ÀO Hô h p ấ tế bào ch u ị nh ả hư ng ở c a ủ các y u ế tố chủ y u ế như nhi t ệ đ , ộ độ m ẩ và nư c, ớ nồng đ khí ộ carbon dioxide, n ng đ ồ kh ộ í oxygen,... 1. Nhi t ệ đ ộ - Hô h p ấ tế bào bao g m ồ các ph n ả ng ứ hóa h c ọ v i ớ sự xúc tác c a ủ các enzyme phụ thu c ộ ch t ặ ch vào nhi ẽ t ệ đ . ộ - Nhi t ệ đ t ộ hu n l ậ i ợ cho quá trình hô h p t ấ bào ế các ở sinh v t ậ là kho ng 30 - ả 35°C. 2. Độ m ẩ và nư c ớ - Nước v a ừ là môi trư ng, ờ v a ừ tham gia tr c ự ti p ế vào các ph n ả ng ứ hóa h c ọ trong hô hấp t bào. ế - Hàm lư ng ợ nư c ớ trong t ế bào liên quan tr c ự ti p ế đ n ế cư ng ờ đ ộ hô h p: ấ Hàm lư ng ợ nư c ớ th p s ấ ẽ c ch ứ ế s hô h ự p t ấ bào. ế 3. N ng ồ đ kh ộ í carbon dioxide - Nồng đ
ộ khí carbon dioxide trong không khí (kho ng ả 0,03%) thu n ậ l i ợ cho hô h p ấ tế bào.
- Nồng độ khí carbon dioxide cao gây c ứ ch ế hô h p ấ t ế bào do t ế bào khó khăn trong
việc hấp thu oxygen – nguyên li u c ệ a quá ủ trình hô h p t ấ bào. ế 4. N ng ồ đ kh ộ í oxygen - Oxygen là nguyên li u t ệ ham gia tr c t ự i p vào quá t ế rình hô h p t ấ bào. ế - N u ế n ng ồ độ oxygen c a
ủ không khí là 5%, hô h p ấ tế bào x y ả ra ch m ậ . Khi thi u ế oxygen, hô hấp t bào gi ế m ả . II. VẬN D N Ụ G HÔ H P
Ấ TẾ BÀO TRONG TH C Ự TI N Ễ 1. Bảo quản lư ng ơ th c, t ự h c ph ự m ẩ - Cơ sở c a ủ các bi n ệ pháp b o ả qu n ả lư ng ơ th c, ự th c ự ph m ẩ : Hô h p ấ t ế bào phân gi i ả chất h u c ữ ơ c a ủ t ế bào làm gi m ả s l ố ư ng ợ và ch t ấ lư ng ợ c a ủ lư ng ơ th c, ự th c ph ự m ẩ sau m t ộ th i ờ gian b o ả qu n. ả Vì v y ậ , ngư i ờ ta thư ng ờ th c ự hi n ệ các bi n ệ pháp b o ả qu n ả lư ng t ơ h c, t ự h c ự ph m ẩ đ kh ể ng ch ố s ế ao cho hô h p l ấ uôn m c t ứ i ố thi u. ể - Các bi n pháp ệ b o qu ả n ả lư ng t ơ h c, t ự h c ph ự m ẩ : B o ả qu n l ả nh, ạ b o qu ả n ả khô, b o ả qu n ả trong đi u ề ki n ệ n ng ồ đ
ộ khí carbon dioxide cao, b o ả qu n ả trong đi u ề ki n ệ n ng ồ độ khí oxygen th p. ấ
a. Bảo quản l nh ạ Cá tr ng đ ứ ư c ợ b o qu ả n ả đông l nh ạ - Nhi t ệ độ b o ả qu n ả th p ấ làm c ứ chế sự ho t ạ đ ng ộ c a
ủ các enzyme xúc tác cho các ph n ả ng t ứ rong hô h p t ấ bào → có ế th l ể àm ch m ậ quá trình hô h p c ấ a t ủ bào. ế - ng d Ứ ng: ụ B o ả qu n l ả nh ạ th t ị , cá, rau, qu ,… ả
b. Bảo quản khô Ph i ơ khô cá Ph i ơ khô lúa - Trong đi u ề ki n ệ thi u ế nư c, ớ hô h p ấ tế bào gi m ả nên quả và h t ạ khô có hô h p ấ ở m c ứ tối thi u. ể - ng d Ứ ng: ụ B o ả qu n h ả t ạ gi ng t ố hóc, ngô,…
c. Bảo quản trong đi u ki ề n n ệ ng đ ồ khí ộ
carbon dioxide cao M t ộ số th c ph ự ẩm đư c b ợ o ả qu n b ả ng ằ đá khô - Khi tế bào hô h p, ấ lư ng ợ khí oxygen sẽ gi m ả , khí carbon dioxide s ẽ tăng. N ng ồ độ carbon dioxide cao c ch ứ nhi ế u ho ề t ạ đ ng t ộ rao đ i ổ ch t ấ làm hô h p gi ấ m ả . - ng Ứ d ng: ụ B o ả qu n ả nhi u ề lo i
ạ trái cây trong môi trư ng ờ có n ng ồ độ carbon dioxide cao.
d. Bảo quản trong đi u ki ề n n ệ ng đ ồ khí ộ oxygen th p ấ B o qu ả n t ả h c ự ph m ẩ b ng ằ hút chân không - Nồng đ oxygen t ộ hấp, quá trình hô h p t ấ bào gi ế m ả . - ng Ứ d ng: ụ Sử d ng
ụ hút chân không để lo i ạ bỏ không khí giúp b o ả qu n ả lư ng ơ th c, ự th c ự ph m ẩ được lâu.