Lý thuyết Các yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp KHTN 7 Cánh diều

BÀI 19: CÁC Y U Ế TỐ N Ả H HƯ N Ở G Đ N Ế QUANG H P Ợ I. CÁC Y U Ế TỐ N Ả H HƯ N Ở G Đ N Ế QUANG H P Ợ B ng ằ th c ự nghi m ệ các nhà khoa h c ọ đã k t ế lu n: ậ Đ c ặ đi m ể c a ủ loài th c ự v t ậ và các y u ế tố môi trư ng ờ như ánh sáng, n ng ồ đ ộ carbon dioxide, nư c, ớ nhi t ệ đ ,… ộ đ u ề nh ả hư ng ở đ n quang h ế p. ợ 1. Ánh sáng
- Vai trò: Ánh sáng có vai trò cung c p năng l ấ ư ng ợ cho quang h p. ợ - nh Ả hư ng: ở Ánh sáng m nh ạ ho c ặ y u ế và th i ờ gian chi u ế sáng có th ể làm quang h p ợ c a ủ cây tăng lên hay gi m ả đi. - Nhu c u ầ ánh sáng c a
ủ các loài cây không gi ng ố nhau. D a ự vào nhu c u ầ ánh sáng, ngư i ờ ta phân bi t
ệ các loài cây thành 2 nhóm là nhóm cây a ư ánh sáng m nh ạ và nhóm cây a ánh s ư áng y u. ế + Nhóm cây a ư ánh sáng m nh ạ thư ng ờ m c ọ ở n i ơ quang đãng, phi n ế lá thư ng ờ nh , ỏ màu xanh sáng nh l ư á cây hoa gi y ấ , cây hoa s ,… ứ + Nhóm cây a ư ánh sáng y u ế thư ng ờ m c ọ dư i ớ tán cây khác,…; phi n ế lá thư ng ờ r ng, m ộ àu xanh sẫm nh l ư á cây v n
ạ niên thanh, cây sâm ng c l ọ inh,… Cây hoa s l ứ à cây a ánh s ư áng m nh ạ Cây sâm ng c ọ linh là cây a ư ánh sáng y u ế * Thí nghi m ệ nh h ả ư ng ở c a ánh s ủ áng đ n quang h ế p ợ c a cành ủ rong đuôi chó - Cách th c hi ự n: ệ + L y
ấ vài cành rong đuôi chó (ho c ặ cây th y ủ sinh khác) cho vào ph u ễ th y ủ tinh trong suốt úp ngư c ợ và đ t ặ vào trong c c t ố h y t ủ inh đ ng đ ự y n ầ ư c. ớ + L y ấ ng ố nghi m ệ ch a ứ đ y ầ nư c,
ớ dùng ngón tay cái b tị vào đ u ầ ng ố nghi m ệ r i ồ úp lên cuống ph u t ễ h y t ủ inh (hình 19.2). + Chi u
ế ánh sáng đèn vào c c t ố h y t ủ inh ch a ứ ng nghi ố m ệ kho ng 15 - ả 20 phút. + Thay đ i ổ cư ng ờ đ ộ ánh sáng b ng ằ cách thay đ i ổ kho ng ả cách gi a ữ đèn và cành rong
(đèn càng gần thì ánh sáng càng m nh ạ và ngư c l ợ i ạ ).
+ Cành rong đuôi chó quang h p gi ợ i ả phóng khí oxygen t o ạ b t ọ khí. - K t ế quả thí nghi m ệ đư c ợ ghi trong b ng: ả Khoảng cách t đè ừ n đ n cành r ế ong Số lư ng b ợ t ọ khí oxygen/ phút (cm) 10 39 20 22 30 8 40 5 K t ế quả thí nghi m ệ nh ả hư ng c ở a
ủ ánh sáng đ n quang h ế p ợ c a cành r ủ ong đuôi chó - K t ế lu n: ậ Đèn càng g n ầ thì ánh sáng càng m nh ạ d n ẫ đ n ế cư ng ờ đ ộ quang h p ợ càng tăng bi u hi ể ện là t o ạ ra càng nhi u b ề t ọ khí oxygen và ngư c ợ l i ạ . 2. Carbon dioxide
- Vai trò: Carbon dioxide chính là nguyên li u ệ tham gia tr c ự ti p ế vào quá trình quang h p. ợ - nh h Ả ư ng: ở + Cây có thể quang đư c ợ v i ớ n ng
ồ độ carbon dioxide bình thư ng ờ c a ủ không khí (kho ng 0,03% ả ). + N u ế n ng ồ đ
ộ carbon dioxide tăng lên thì quang h p ợ tăng nh ng ư n u ế n ng ồ đ ộ carbon
dioxide tăng cao quá thì quang h p gi ợ m ả . Cư ng đ ờ ộ quang h p ợ N ng đ ồ ộ (mg CO carbon dioxide (%) 2/dm2 lá/gi ) ờ Cây đậu xanh Cây bí đỏ 0,03 25 30 0,06 40 52 0,1 48 65 0,4 28 55 nh h Ả ư ng c ở a
ủ nồng độ carbon dioxide đ n ế quang h p ợ cây đ ở u
ậ xanh và cây bí đỏ 3. Nư c ớ - Vai trò: Nư c ớ là nguyên li u ệ cho quang h p ợ ở cây xanh và là y u ế tố tham gia quá trình đóng m khí ở khổng để trao đ i ổ khí trong quang h p. ợ - nh h Ả ư ng: ở + Cây thi u ho ế c t ặ h a ừ nư c đ ớ u ề nh ả hư ng đ ở n ế quá trình quang h p. ợ + Khi cây h p t ấ h đ ụ ủ nư c, quang h ớ p ợ di n ễ ra bình thư ng. ờ K + Khi cây thi u ế nư c, ớ khí kh ng ổ đóng l i ạ , lư ng ợ carbon dioxide khu ch ế tán vào lá cây gi m ả dẫn t i ớ quang h p gi ợ m ả . - Nhu c u n ầ ư c ph ớ ụ thu c vào t ộ ng l ừ oài và t ng gi ừ ai đo n ạ phát tri n ể khác nhau: + Nhu c u ầ nư c ớ c a
ủ các loài cây là khác nhau: Có cây c n ầ nhi u ề nư c ớ (cây cói, cây
ráy,…), có cây cần ít nư c (
ớ cây sen đá, cây lô h i ộ , cây lư i ỡ h ,… ổ ). Cây cói c n nhi ầ u n ề ư c ớ Cây lô h i ộ c n í ầ t nư c ớ + Nhu c u ầ nư c ớ c a ủ m t
ộ loài cây trong các giai đo n ạ phát tri n ể khác nhau cũng khác nhau (cây mía c n ầ tư i ớ nư c ớ thư ng ờ xuyên khi m i ớ tr ng, ồ đ n ế khi mía có đ t ố thì không cần tư i ớ nước n a) ữ Cây mía m i ớ tr ng c ồ n nhi ầ u n ề ư c ớ Cây mía khi có đ t ố không c n ầ tư i ớ nư c ớ 4. Nhi t ệ đ ộ