Ngữ liệu ngoài sgk lớp 11 phần Thơ tượng trưng

1. Ngữ liệu 1:
1.1. Văn bản ngữ liệu
CÁNH ĐỒNG BUỔI CHIỀU
(Nguyễn Khoa Điềm*)
Có một nhà thơ đi mãi vào cánh đồng buổi chiều
Lởm chởm những gốc rạ sau mùa cấy gặt
Mùi thơm lúa khoai thân thuộc
Nói gì hở tiếng reo cỏ may
Mùa thu vừa trở lại?
Nhà thơ cúi xuống tìm những hạt mồ hôi bỏ quên Trên mặt đất
Bao người đã mất, đang còn
Sống âm thầm sau rặng tre khuất lấp
Không một dấu vết
Những mặt ruộng nứt nẻ
Chúng ta vẫn bưng bát cơm trắng mỗi ngày
Thật đơn giản, hiển nhiên, như hơi thở
Không còn nhớ có bao giọt mồ hôi trên mặt ruộng
Bao nhiêu bùn, bao nhiêu khổ đau
Khi mồ hôi trở nên quá rẻ
Kẻ ranh ma trở nên quá giàu
Đã lâu nhà thơ lại trở về với cánh đồng làng
Hít sâu hương thơm no ấm
Nhận ra trong mỗi khuôn mặt đen sạm
Những tháng ngày bỏ quên
Bằng bước chân chậm rãi
Nhà thơ lặng lẽ nối gót người nông dân đi mãi
Mặc cho ngôi sao hôm xa ngái dẫn đường
Thăm thẳm ngõ quê rơm rạ
Trái tim lăn tròn êm ả.
(Báo Nhân dân ngày 28/11/2007, https://nhandan.vn)
* Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943, quê ở Thừa Thiên Huế. Thơ ông giàu chất suy
tư và lắng đọng cảm xúc.
1.2. Bộ câu hỏi đọc hiểu và viết
1.2.1. Câu hỏi đọc hiểu
Câu 1. Hãy chỉ ra dấu hiệu hình thức để xác định thể thơ của bài thơ.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 2. Ở 5 dòng thơ đầu, cánh đồng buổi chiều được khắc họa qua những chi tiết nào?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 3. Chỉ ra và làm rõ hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ điệp ngữ trong những dòng thơ sau:
Chúng ta vẫn bưng bát cơm trắng mỗi ngày
Thật đơn giản, hiển nhiên, như hơi thở
Không còn nhớ có bao giọt mồ hôi trên mặt ruộng
Bao nhiêu bùn, bao nhiêu khổ đau
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 4. Trình bày cảm nhận về hình ảnh mồ hôi - một tín hiệu nghệ thuật của bài thơ.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 5. Nỗi day dứt của nhà thơ về Những tháng ngày bỏ quên nhắc nhở anh/chị điều gì
không thể lãng quên trong cuộc sống?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
1.2.2. Câu hỏi viết
Câu 1: Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ)
phân tích những dòng thơ dưới đây trong bài thơ “Cánh đồng buổi chiều” của tác giả
Nguyễn Khoa Điềm:Đãlâunhàthơlạitrởvềvớicánhđồnglàng
Hít sâu hương thơm no ấm
Nhận ra trong mỗi khuôn mặt đen sạm
Những tháng ngày bỏ quên
Bằng bước chân chậm rãi
Nhà thơ lặng lẽ nối gót người nông dân đi mãi
Mặc cho ngôi sao hôm xa ngái dẫn đường
Thăm thẳm ngõ quê rơm rạ
Trái tim lăn tròn êm ả.Gợiý:
- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng
+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).
+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.
- Xác định đúng vấn đề nghị luận
+ Phân tích 9 dòng thơ cuối bài thơ “Cánh đồng buổi chiều” của tác giả Nguyễn Khoa Điềm.
- Hệ thống ý: Hành trình trở lại cánh đồng làng của nhà thơ với bao niềm xúc động và tâm tư
sâu lắng thể hiện trong 9 dòng thơ.
+ Đó là hành trình trở lại sau bao tháng năm xa cách để cảm nhận được những điều tốt lành
mà đồng quê cho ta (hít sâu hương thơm no ấm), để nhận ra nỗi vất vả, nhọc nhằn, khổ đau
hằn in trên gương mặt những con người lao động (mỗi khuôn mặt đen sạm), nhận ra mình đã lãng quên, hờ hững…
+ Trong hành trình chậm rãi, đồng hành, sẻ chia đó, nhà thơ thấu hiểu hơn về quê hương, xứ
sở (thăm thẳm ngõ quê rơm rạ) và nhận ra sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn mình (trái
tim lăn tròn êm ả)…
+ Sự trở về của nhà thơ là hành trình nên có của người nghệ sĩ cũng như hành trình của mỗi
chúng ta trong cuộc đời hướng về quê hương, nguồn cội, về những con người bình dị, giàu
đức hi sinh để biết ơn, yêu quý những điều tốt lành ta đang có.
+ Đoạn thơ sử dụng ngôn từ giản dị, giàu sức gợi, giọng thơ trầm lắng, các biện pháp tu từ
đảo ngữ, nhân hóa, ẩn dụ… được sử dụng tự nhiên, linh hoạt, đạt hiệu quả cao
- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục
+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.
+ Phân tích rõ 9 dòng thơ cuối bài thơ “Cánh đồng buổi chiều” của tác giả Nguyễn Khoa Điềm.
- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:
+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả. - Sáng tạo
+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
Đoạn văn tham khảo
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….