Ngữ liệu ngoài sgk lớp 6 phần Truyện đồng thoại

1. Ngữ liệu 1
1.1. Văn bản ngữ liệu CÂUCHUYỆNVỀCHIMÉNVÀDẾMÈN
Mùa xuân đất trời đẹp. Dế Mèn thơ thẩn ở cửa hang, hai con Chim Én thấy tội nghiệp
bèn rủ Dế Mèn dạo chơi trên trời. Mèn hốt hoảng. Nhưng sáng kiến của Chim Én rất giản dị:
hai Chim Én ngậm hai đầu của một cọng cỏ khô. Mèn ngậm vào giữa. Thế là cả ba cùng bay
lên. Mây nồng nàn, đất trời gợi cảm, cỏ hoa vui tươi.
Dế Mèn say sưa. Sau một hồi lâu miên man Mèn ta chợt nghĩ bụng: “Ơ hay, việc gì ta
phải gánh hai con én này trên vai cho mệt nhỉ. Sao ta không quăng gánh nợ này đi để dạo
chơi một mình có sướng hơn không?”. Nghĩ là làm. Nó bèn há mồm ra và nó rơi vèo xuống
đất như một chiếc lá lìa cành.
(Theo Đoàn Công Huy trong mục “Trò chuyện đầu tuần” của báo Hoa học trò)
1.2. Bộ câu hỏi đọc hiểu và viết
1.2.1. Câu hỏi đọc hiểu
Câu 1. Câu chuyện trên thuộc thể loại nào?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 2. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 3. Chim Én và Dế Mèn cùng đi chơi vào thời gian nào trong năm?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 4. Cử chỉ hành động nào của Dế Mèn trong câu chuyện làm cho Chim Én thấy tội nghiệp?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 5. Nối câu văn ở cột A sao cho thích hợp với phép tu từ ở cột B. A B Kết quả
1. Chim Én thấy tội nghiệp rủ Mèn dạo chơi trên trời. a. So sánh 1 + ….
2. Chim Én… Chim Én… Chim Én. b. Liệt kê 2 + ….
3. Nó rơi xuống đất như một chiếc lá lìa cành. c. Nhân hóa 3 + ….
4. Mây nồng nàn, đất trời gợi cảm, cỏ hoa vui tươi. d. Điệp ngữ 4 + ….
5. Mùa xuân đất trời đẹp. e. Không dùng 5 + …. biện pháp tu từ
Câu 6. Chọn một trong các phép tu từ sau: (nhân hóa, so sánh, hoán dụ) điền vào chỗ
trống (…) sao cho thích hợp.
Tác giả đã sử dụng nghệ thuật …………………. làm cho loài vật trở nên sinh động và
gần gũi với con người.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 7. Nhận xét về nhân vật Dế Mèn trong câu chuyện trên?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 8. Vì sao Dế Mèn lại rơi xuống đất?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 9. Hãy rút ra bài học tâm đắc nhất từ câu chuyện trên.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 10. Nếu được hóa thân thành Dế Mèn trong câu chuyện trên, em sẽ làm gì?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
1.2.2. Câu hỏi viết
Câu 1: Trong cuộc đời của mỗi con người ai cũng có những trải nghiệm đáng nhớ. Hãy
viết bài văn kể lại một trong những trải nghiệm mà em nhớ nhất. (Bị chê, bị phê bình…) Gợi ý:
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn tự sự.
b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Kể về một trải nghiệm.
c. Kể lại trải nghiệm.
HS có thể triển khai trải nghiệm theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau: 1. Mở bài
- Dẫn dắt, giới thiệu về lần mà em bị chê khiến em nhớ mãi.
Mẫu: Tuổi học trò của em là những ngày tháng vô tư, hồn nhiên bên bạn bè. Nó đã để lại cho
em rất nhiều những kỉ niệm đáng nhớ. Vui có, buồn có, xấu hổ cũng có… Nhưng em nhớ
nhất vẫn là một lần bị bố phê bình. 2. Thân bài
+ Hoàn cảnh diễn ra sự việc:
- Đó là mùa hè năm em học lớp 4, vì được nghỉ hè nên em được bố mẹ phân công nhiệm vụ
quét dọn nhà cửa, nấu cơm, gấp áo quần
- Em sẽ hoàn thành các công việc đó trước khi bố mẹ đi làm về
- Chiều hôm ấy, trước khi đi làm bố mẹ đã dặn dò kĩ về chuyện trời sẽ có mưa dông, nên em
cần để ý dàn áo quần và chăn ga mẹ đang phơi trên sào
- Tuy nhiên, do ham chơi và chủ quan, em vẫn bỏ sang nhà bạn chơi, quên mất lời bố mẹ dặn + Diễn biến sự việc
- Chiều hôm đó, sau khi quét nhà và nấu cơm xong, em thấy trời vẫn còn nắng đẹp, nên nghĩ
rằng sẽ không có mưa dông
- Nên đã khóa cửa nhà và sang nhà bạn gần đó chơi, dù bố mẹ đã dặn chiều nay phải ở nhà
- Do ngồi chơi trong nhà và cười đùa lớn tiếng, nên em không hề phát hiện ngoài kia trời đã
tối lại và chuẩn bị có dông
- Phải đến khi trời đổ mưa to sầm sập, em mới nhận ra, lúc đấy đã quá muộn rồi
- Ngồi trong nhà bạn, em cảm thấy vừa sợ bị bố mẹ mắng, lại vô cùng hối hận, bởi do mình
mà chăn ga, áo quần cả nhà bị ướt
- Khoảng hơn 1 tiếng sau, mưa tạnh, em trở về nhà thì nhìn thấy bố và mẹ đang đứng vắt
nước cho đống áo quần, chăn ga bị ướt nước mưa
- Em tiến lại, lí nhí xin lỗi bố mẹ, nhưng bố mẹ vẫn im lặng tiếp tục công việc đang làm mà
chẳng đoái hoài gì tới em
- Điều đó khiến em lại càng dằn vặt và hối hận sự ham chơi, chểnh mảng của mình + Kết quả sự việc:
- Cho đến khi bố mẹ vào nhà, nấu thức ăn và ăn tối xong, vẫn không nói gì với em, dù là lời
la mắng, khiến em vô cùng căng thẳng
- Đến gần 8 giờ tối, bố mẹ gọi em vào phòng, lúc này, bố mới nghiêm khắc phê bình em
- Bố bảo, bố rất thất vọng vì đã dặn dò em kĩ rồi, nhưng em lại vẫn bỏ đi chơi, khiến chăn ga bị ướt hết
- Ánh mắt thất vọng của bố mẹ khiến em vô cùng buồn bã
- Thế là, em đã khóc và xin lỗi bố mẹ, hứa sẽ không bao giờ ham chơi mà chểnh mảng việc bố mẹ dặn nữa
- Từ hôm đó, được bố mẹ tha thứ, em đã thay đổi, những gì được bố mẹ dặn dò em sẽ nghiêm
túc làm theo chứ không ham chơi mà bỏ bê nữa 3. Kết bài
- Nêu suy nghĩ, cảm xúc, thay đổi của bản thân em sau lần bị phê bình đó.

1. Ngữ liệu 1
1.1. Văn bản ngữ liệu CÂUCHUYỆNVỀCHIMÉNVÀDẾMÈN
Mùa xuân đất trời đẹp. Dế Mèn thơ thẩn ở cửa hang, hai con Chim Én thấy tội nghiệp
bèn rủ Dế Mèn dạo chơi trên trời. Mèn hốt hoảng. Nhưng sáng kiến của Chim Én rất giản dị:
hai Chim Én ngậm hai đầu của một cọng cỏ khô. Mèn ngậm vào giữa. Thế là cả ba cùng bay
lên. Mây nồng nàn, đất trời gợi cảm, cỏ hoa vui tươi.
Dế Mèn say sưa. Sau một hồi lâu miên man Mèn ta chợt nghĩ bụng: “Ơ hay, việc gì ta
phải gánh hai con én này trên vai cho mệt nhỉ. Sao ta không quăng gánh nợ này đi để dạo
chơi một mình có sướng hơn không?”. Nghĩ là làm. Nó bèn há mồm ra và nó rơi vèo xuống
đất như một chiếc lá lìa cành.
(Theo Đoàn Công Huy trong mục “Trò chuyện đầu tuần” của báo Hoa học trò)
1.2. Bộ câu hỏi đọc hiểu và viết
1.2.1. Câu hỏi đọc hiểu
Câu 1. Câu chuyện trên thuộc thể loại nào?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 2. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 3. Chim Én và Dế Mèn cùng đi chơi vào thời gian nào trong năm?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 4. Cử chỉ hành động nào của Dế Mèn trong câu chuyện làm cho Chim Én thấy tội nghiệp?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 5. Nối câu văn ở cột A sao cho thích hợp với phép tu từ ở cột B. A B Kết quả
1. Chim Én thấy tội nghiệp rủ Mèn dạo chơi trên trời. a. So sánh 1 + ….
2. Chim Én… Chim Én… Chim Én. b. Liệt kê 2 + ….
3. Nó rơi xuống đất như một chiếc lá lìa cành. c. Nhân hóa 3 + ….
4. Mây nồng nàn, đất trời gợi cảm, cỏ hoa vui tươi. d. Điệp ngữ 4 + ….
5. Mùa xuân đất trời đẹp. e. Không dùng 5 + …. biện pháp tu từ
Câu 6. Chọn một trong các phép tu từ sau: (nhân hóa, so sánh, hoán dụ) điền vào chỗ
trống (…) sao cho thích hợp.
Tác giả đã sử dụng nghệ thuật …………………. làm cho loài vật trở nên sinh động và
gần gũi với con người.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 7. Nhận xét về nhân vật Dế Mèn trong câu chuyện trên?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 8. Vì sao Dế Mèn lại rơi xuống đất?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 9. Hãy rút ra bài học tâm đắc nhất từ câu chuyện trên.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
Câu 10. Nếu được hóa thân thành Dế Mèn trong câu chuyện trên, em sẽ làm gì?
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
1.2.2. Câu hỏi viết
Câu 1: Trong cuộc đời của mỗi con người ai cũng có những trải nghiệm đáng nhớ. Hãy
viết bài văn kể lại một trong những trải nghiệm mà em nhớ nhất. (Bị chê, bị phê bình…) Gợi ý:
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn tự sự.
b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Kể về một trải nghiệm.
c. Kể lại trải nghiệm.
HS có thể triển khai trải nghiệm theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau: 1. Mở bài
- Dẫn dắt, giới thiệu về lần mà em bị chê khiến em nhớ mãi.
Mẫu: Tuổi học trò của em là những ngày tháng vô tư, hồn nhiên bên bạn bè. Nó đã để lại cho
em rất nhiều những kỉ niệm đáng nhớ. Vui có, buồn có, xấu hổ cũng có… Nhưng em nhớ
nhất vẫn là một lần bị bố phê bình. 2. Thân bài
+ Hoàn cảnh diễn ra sự việc:
- Đó là mùa hè năm em học lớp 4, vì được nghỉ hè nên em được bố mẹ phân công nhiệm vụ
quét dọn nhà cửa, nấu cơm, gấp áo quần
- Em sẽ hoàn thành các công việc đó trước khi bố mẹ đi làm về
- Chiều hôm ấy, trước khi đi làm bố mẹ đã dặn dò kĩ về chuyện trời sẽ có mưa dông, nên em
cần để ý dàn áo quần và chăn ga mẹ đang phơi trên sào
- Tuy nhiên, do ham chơi và chủ quan, em vẫn bỏ sang nhà bạn chơi, quên mất lời bố mẹ dặn + Diễn biến sự việc
- Chiều hôm đó, sau khi quét nhà và nấu cơm xong, em thấy trời vẫn còn nắng đẹp, nên nghĩ
rằng sẽ không có mưa dông
- Nên đã khóa cửa nhà và sang nhà bạn gần đó chơi, dù bố mẹ đã dặn chiều nay phải ở nhà
- Do ngồi chơi trong nhà và cười đùa lớn tiếng, nên em không hề phát hiện ngoài kia trời đã
tối lại và chuẩn bị có dông
- Phải đến khi trời đổ mưa to sầm sập, em mới nhận ra, lúc đấy đã quá muộn rồi
- Ngồi trong nhà bạn, em cảm thấy vừa sợ bị bố mẹ mắng, lại vô cùng hối hận, bởi do mình
mà chăn ga, áo quần cả nhà bị ướt
- Khoảng hơn 1 tiếng sau, mưa tạnh, em trở về nhà thì nhìn thấy bố và mẹ đang đứng vắt
nước cho đống áo quần, chăn ga bị ướt nước mưa
- Em tiến lại, lí nhí xin lỗi bố mẹ, nhưng bố mẹ vẫn im lặng tiếp tục công việc đang làm mà
chẳng đoái hoài gì tới em
- Điều đó khiến em lại càng dằn vặt và hối hận sự ham chơi, chểnh mảng của mình + Kết quả sự việc:
- Cho đến khi bố mẹ vào nhà, nấu thức ăn và ăn tối xong, vẫn không nói gì với em, dù là lời
la mắng, khiến em vô cùng căng thẳng
- Đến gần 8 giờ tối, bố mẹ gọi em vào phòng, lúc này, bố mới nghiêm khắc phê bình em
- Bố bảo, bố rất thất vọng vì đã dặn dò em kĩ rồi, nhưng em lại vẫn bỏ đi chơi, khiến chăn ga bị ướt hết
- Ánh mắt thất vọng của bố mẹ khiến em vô cùng buồn bã
- Thế là, em đã khóc và xin lỗi bố mẹ, hứa sẽ không bao giờ ham chơi mà chểnh mảng việc bố mẹ dặn nữa
- Từ hôm đó, được bố mẹ tha thứ, em đã thay đổi, những gì được bố mẹ dặn dò em sẽ nghiêm
túc làm theo chứ không ham chơi mà bỏ bê nữa 3. Kết bài
- Nêu suy nghĩ, cảm xúc, thay đổi của bản thân em sau lần bị phê bình đó.