Phiếu bài tập Tuần 3 Áo rách và nắm bụi Ngữ văn 7

ÁO RÁCH VÀ NẮM BỤI (Nguyễn Ngọc Tư)
Hai thằng nhỏ leo qua rào, một đứa bị kẽm gai cào rách toạc áo. Cái vết rách hình
chữ L bên hông nó thò ra mảng da đen thùi lùi, đen đến nỗi cảm giác làm thâm kim luôn
cái áo màu cam lợt. Xui rủi là tôi cũng có mặt ở đó, và đang chụp hình chúng và chú
thích hiện lên trong đầu ngay khi màn trập máy ảnh chưa mở, “qua một hàng rào kẽm
gai của resort đang xây dở…”.
Nhưng cái chú thích cùng tấm ảnh dường như đã cháy xém trước ánh nhìn trừng
trừng của đứa bé kia. Nó chửi thề ô bô lô a ba la rồi hỏi bộ giàu là giỏi lắm sao? Bỗng
dưng tôi thấy mình cầm máy ảnh là có tội, ăn mặc tử tế là có tội, tôi trắng hơn nó cũng là
có tội. Và tôi có tội vì đã đến hòn đảo thiên đường này chơi, nên người ta mới xây cất
chỗ nơi đón tôi, nên áo thằng nhỏ rách.
Bây giờ là cuối tháng mười một ta, gió biển thổi bề nào cũng lạnh. Thằng phong
phanh ái ngại nói với thằng (đã) phong phanh mà còn rách, má mầy đánh đòn cho mà
coi. Tôi nhớ mình hồi xưa trèo cây làm xước cái áo len mới, lúc về đi lùi vô nhà, phòng
khi má đánh thì chạy cho lẹ. Cái áo lành lặn thời niên thiếu là cả một gia tài. Như đứa trẻ xứ biển này đây.
Thằng áo rách vẫn còn đứng nấn ná mếu máo hoang mang bên rào. Bạn nó đã chạy
về trước vì tới giờ cơm. Nỗi sợ, nhớ tiếc làm cho những tia lửa trong mắt nó dịu lại khi
tôi lân la lại bâng quơ gợi chuyện nọ kia. Hỏi nhà nó khoát tay về phía xóm nằm bên kia
bãi cát, nom cái nhà nào cũng giống hệt cái nào, giống cả những cuộn khói còm nhom đang bay lên.
Bãi cát đó người ta cũng sắp rào lại để xây một trung tâm thương mại của đảo.
Nghĩa là con đường ra ngoài bãi biển của tụi nhỏ ngày càng bị ngăn lại bằng nhiều lớp
rào gai tường cao hơn. Nó kể mấy tháng trước chiều nào nó cũng dắt em ra ngoài bãi
biển để đút cơm, “cho con nhỏ vọc nước là đút nhiêu nó cũng ăn hết, ở nhà dễ gì…”.
Thằng áo rách kể và kể, về đứa em nhỏ và bọn trẻ trong xóm, về những cuộc chạy chơi
vui đến rã rời và có vài đứa suýt chết đuối, về những con cá trôi dạt mà nó lượm được
đem về muối chiên ăn thum thủm bùi bùi.
- Con chó Phèn của nhà tui chôn ở đó.
Giờ bãi biển, nơi con chó “khôn như quỷ, lúc sắp chết còn biết chảy nước mắt”
đang nằm yên nghỉ, đã thuộc về những người xa lạ.
Và mai đây bầu trời cũng thuộc về người khác, khi tòa lầu mọc lên và ngăn trở mọi
tầm nhìn. Tôi nghĩ vậy khi nghe thằng nhỏ ba hoa nói nếu leo lên mấy cây dương chỗ
gần nhà nó, là có thể thấy được hòn Rái Nhỏ tuốt luốt ngoài khơi. Nó vừa kể vừa mân
mê chỗ áo rách, như không làm sao quên được cú xé tàn nhẫn làm lạnh buốt mấy cái be
sườn bén ngót. Bìa vải nào cắt vào tay nó mà cơn oán giận quay trở lại, thằng nhỏ đẩy
tôi về bên kia biên giới bằng bóng tối trong mắt nó, “chị cũng phe tụi nó…”. Tụi nó ở
đây là hàng rào gai hay chủ của hàng rào gai?
Chữ phe của nó làm tôi nhớ ông cậu họ già nua của mình, có lần gằn giọng hỏi bây
coi coi vầy là mây che phía nào? Câu hỏi, cũng là kết luận của một câu chuyện xóm làng
mà ông già đang uất giận. Mấy nhà máy thủy sản làm ô nhiễm nguồn nước nuôi trồng


quanh đó, kêu than mấy năm trời không ai giải quyết nên một bữa bà con kéo lại công
xưởng nói chuyện phải trái. Mười lăm phút sau khi mọi người vẫn còn nhao nháo đừng
ngoài rào thì nhà chức trách tới xua tan tác. Mây không đứng giữa để đôi bên đều râm
mát đều được tưới tắm mà dường như nghiêng hẳn về một phía không một chút giả vờ xuề xòa.
Bây cũng phe tụi nó, ông già nói vậy rồi bỏ đi một nước, khi nghe tôi ngập ngừng
cái câu “bà con mình cũng có chút không phải…” mà tôi đã phải xóc cả rổ lời để lựa ra
những cái nhũn nhặn, mơ hồ nhất. Lúc đó tôi tự hỏi từ bao giờ xuất hiện những ranh giới
và tôi buộc phải chọn hoặc đứng về phía này hoặc phía kia, không được ở giữa?
Như thằng nhỏ rách áo ngay từ đầu đã mặc định tôi thuộc về phía những kẻ lấy mất
bãi biển của nó, vì tôi được ra đó chơi mà không phải leo rào. Chỉ cần trả tiền thôi, thứ
mà đứa bé kia không có. Thằng nhỏ rạch ròi tới mức bỏ tôi lại, nó băng sang bên kia đường một mình.
Và khi chiếc xe hơi màu trắng sữa ngang qua tung đám bụi cát chia cắt hẳn tôi và
thằng nhỏ, tôi đã kịp thấy nó hốt một nắm vỏ ốc ném vói theo, kèm theo một cái đá gió
rất khẳng khái. Sau những vòng bánh xe thản nhiên quay có mấy tiếng chửi thề của
chính thằng nhỏ lả tả rơi.
Ủa sao tôi thấy buồn thấy đầy dự cảm bâng quơ? Ủa sao tôi không thấy hành động
của thằng nhỏ tuyệt vọng như đã từng, khi nhìn theo bóng ông cậu mình lúi húi chống
gậy đi trong chiều muộn?
Câu 1. Xác định thể loại của đoạn trích trên? Vì sao em xác định như vậy?
Câu 2. Cho biết phương thức biểu đạt chính, nội dung chính và nhân vật chính của đoạn trích?
Câu 3. Văn bản sử dụng ngôi kể thứ mấy? Cho biết tác dụng của ngôi kể?
Câu 4. Tóm tắt các sự việc chính của văn bản?
Câu 5. Xác định một số từ ngữ địa phương trong tác phẩm và cho biết chúng thuộc
phương ngữ vùng nào? Có gây khó hiểu cho người đọc không?
Câu 6. Vì sao cậu bé lại chịu nói chuyện với với nhân vật “tôi”?
Câu 7. Cảm xúc của cậu bé cũng như người kể chuyện như thế nào? Sau khi đọc
xong văn bản, em có nhận xét gì về nhân vật “tôi”?
Câu 8. Đặt tên tác phẩm là: “Áo rách và nắm bụi”, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
Câu 9. Có ý kiến cho rằng: bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả mọi
người. Em có đồng tình với ý kiến trên hay không? Vì sao? Hãy viết bài văn thể hiện ỷ kiến của em.

ĐÁP ÁN
1. Thể loại: truyện ngắn *Dấu hiệu: - Nhân vật ít.
- Dung lượng ngắn (gần 2 trang).
- Ít sự việc (diễn ra trong thời gian rất ngắn). 2. - PTBĐ chính: Tự sự
- Nội dung: Cuộc gặp của một du khách với những đứa trẻ ở vùng biển nghèo phía Nam có khu resort đang xây;
- Nhân vật chính: Cậu bé bị rách áo và du khách.
3. Ngôi thứ nhất, người kể - du khách xưng “tôi”.
Tác dụng: giúp câu chuyện trở nên chân thật, người kể dễ dàng bộc lộ cảm xúc
4. Sự việc chính (cốt truyện)
Du khách chụp ảnh chứng kiến cậu bé leo qua rào rách áo.
Cậu trẻ bị rách áo lo bị mẹ mắng.
Cuộc đối thoại thằng bé rách áo với du khách.
Cậu bé ném nắm vỏ ốc vói theo chiếc xe màu trắng sữa.
Người kể chuyện nhớ tới:
+ Việc mình hồi xưa trèo cây làm xước cái áo len mới.
+ Việc bà con phản đối nhà máy thủy sản làm ô nhiễm nguồn nước ở quê mình.
5. Xác định một số từ ngữ địa phương trong tác phẩm và cho biết chúng thuộc phương
ngữ vùng nào? Có gây khó hiểu cho người đọc không?
- Bộ giàu là giỏi lắm sao; thằng nhỏ; má mày đánh đòn cho mà coi; đút nhiêu nó cũng ăn
hết... Phương ngữ Nam Bộ. Không gây khó hiểu cho người đọc
6. Vì sao cậu bé lại chịu nói chuyện với với nhân vật “tôi”?
- Vì nhân vật “tôi” hiểu tâm trạng cậu bé và đã thể hiện thái độ qua những tín hiệu phi
ngôn ngữ (ánh mắt, cử chỉ...).
- Vì cậu bé nhận được ánh mắt cảm thông và thái độ gần gũi từ nhân vật ‘tôi”.
7. Cảm xúc của cậu bé: Tức giận có cả uất hận bởi không làm gì để ngăn cản khu resort
mọc lên ngăn tầm nhìn và khu vui chơi của chúng; không kìm nén thể hiện rõ sự tức giận.
- Cảm xúc của người kể chuyện: Cảm thông, thấu hiểu nỗi lòng của của cậu bé, không
đồng tình với việc khu resort mọc lên phá vỡ cảnh yên bình của vùng quê.


* Nhận xét về nhân vật “tôi”: là người nhạy cảm thấu hiểu và cảm thông với cậu bé
nghèo, với vùng quê bị xâm lấn bởi khu resort và luôn cảm thấy như mình cũng có lỗi với sự xâm lấn ấy.
8. Đặt tên tác phẩm là: “Áo rách và nắm bụi”, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
- Áo rách và nẳm bụi là những thử do người xây khu resort mang tới cho bọn trẻ và
vùng quê yên tĩnh ở đây.
- Với nhan đề này, tác giả muốn nhấn mạnh thực tế tàn nhẫn, muốn tỏ thái độ không
đồng tình với việc phá hủy môi trường và cuộc sống thanh bình bởi những khu resort. 9. * Mở bài:
- Dẫn dắt đề nêu lên vấn đề nghị luận: bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả mọi người.
- Bày tỏ quan điểm của em về vấn đề nghị luận: đồng tình hay phản bác? * Thân bài:
- Vấn đề được nêu ra để bàn luận. Nêu ý kiến đáng quan tâm về vấn đề.
- Đưa ra lí lẽ và dẫn chứng để thuyết phục mọi người về quan điểm của mình:
+ Thứ nhất, ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới tất cả mọi người trên nhiều phương diện:
làm mất mĩ quan của cảnh quan đường phố, ảnh hưởng tới sức khỏe con người.
+ Thứ hai, bảo vệ môi trường xung quanh chúng ta ngày càng xanh - sạch - đẹp là trách
nhiệm không của riêng ai mà là trách nhiệm chung, cần chung tay của tất cả mọi người. * Kết bài:
+ Khẳng định lại quan điểm cá nhân về tầm vai trò của tất cả mọi người trong việc bảo
vệ môi trường sống xanh - sạch - đẹp quanh ta.
+ Bức thông điệp muốn gửi tới mọi người. Bài tham khảo
Chúng ta đang sống trong một môi trường mà hàng ngày, hàng giờ đang bị ô nhiễm
nghiêm trọng, gây nên những hậu quả khôn lường đối với cuộc sống, sức khỏe của
người dân. Bởi vậy, có ý kiến cho rằng: bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả
mọi người. Đây là một ý kiến hoàn toàn đúng đắn, kêu gọi mỗi một chúng ta cần phải có
hành động chung tay bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp.
Cụm từ “ô nhiễm môi trường” hay “bảo vệ môi trường” là từ khóa được nhiều kênh
thông tin đại chúng nhắc tới hàng ngày hàng giờ bởi nó liên quan, ảnh hưởng trực tiếp
tới cuộc sống chúng ta. Thế nhưng có không ít người thờ ơ với điều đó, xem đó như là
trách nhiệm của ai. Chính bởi thế, ý kiến trên là bức thông điệp nhắc nhở tới tất cả mọi
người: bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả mọi người.
Vậy tại sao bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của tất cả chúng ta?
Thứ nhất, ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới tất cả mọi người trên nhiều phương
diện. Trước hết, nó làm mất mĩ quan của cảnh quan đường phố. Bạn thử hình dung nơi
thành phố mà mình đang sống có những dòng kênh, dòng sông đen ngòm vì rác và chất
thải; những bãi rác chất đống... Còn đâu cảnh quan xanh - sạch - đẹp nữa? Mặt khác, ô
nhiễm môi trường ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe con người. Những căn bệnh về hô
hấp, viêm phối tăng nhanh do ô nhiễm không khí; bệnh ung thư do ô nhiễm môi trường