80 Đề đọc hiểu Thơ hiện đại lớp 9

42 ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN VĂN HỌC BÀN VỀ MỘT KHÍA CẠNH
TRONG TÁC PHẨM TRUYỆN HIỆN ĐẠI STT Nội dung 1
Lí thuyết từng dạng bài và cách tìm ý, cách lập dàn ý 2
Dạng 1: Phân tích 1 đoạn truyện/ tác phẩm truyện (7) 3
Dạng 2: Phân tích chủ đề của đoạn truyện/ tác phẩm truyện (7)
Dạng 3: Cảm nhận 1 nhân vật trong đoạn truyện/ tác phẩm truyện 4 (10) 5
Dạng 4: Phân tích những nét đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện (6) 6
Dạng 5: Phân tích vai trò của một chi tiết trong truyện (5) 7
Dạng 6: Phân tích nét đặc sắc về ngôn ngữ kể chuyện (7) PHẦN 1:
LÍ THUYẾT TỪNG DẠNG BÀI VÀ CÁCH TÌM Ý, CÁCH LẬP DÀN Ý
DẠNG 1: PHÂN TÍCH MỘT ĐOẠN TRUYỆN/ TÁC PHẨM TRUYỆN 1. Khái niệm:
Phân tích một bài thơ là kiểu bài nghị luận văn học dùng lí lẽ và bằng chứng để làm
rõ giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn truyện/ tác phẩm truyện ấy. 2. Tìm ý
Để tìm ý cho dạng đoạn văn phân tích 1 đoạn truyện/ tác phẩm truyện các em có thể
đặt ra những câu hỏi sau:
+ Chủ đề của đoạn truyện/ tác phẩm truyện là gì?
+ Nhân vật nào là nhân vật chính? Nhân vật đó được xây dựng thông qua những yếu
tố nào (hành động, lời nói, suy nghĩ, tâm trạng...)? Qua những yếu tố đó, em thấy
nhân vật hiện lên là người như thế nào? Nhân vật đó có vai trò như thế nào đối với
việc thể hiện chủ đề của đoạn truyện?
+ Đoạn truyện có gì đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện (Ngôi kể, cốt truyện, tình
huống truyện, giọng kể, lời kể...)
+ Qua đoạn truyện, tác giả muốn gửi gắm những thông điệp gì?
+ Đoạn truyện khơi gợi trong em những tình cảm, trách nhiệm gì? 3. Dàn ý: * Mở đoạn
+ Giới thiệu xuất xứ của đoạn truyện
+ Nêu chủ đề của truyện *Thân đoạn:
+ Phân tích các nhân vật để làm nổi bật chủ đề của truyện  Ai là nhân vật chính
 Nhân vật đó được xây dựng thông qua những yếu tố nào(hành động, lời nói, suy nghĩ, tâm trạng...)?
 Qua những yếu tố đó, em thấy nhân vật hiện lên là người như thế nào?
 Nhân vật đó có vai trò như thế nào đối với việc thể hiện chủ đề của đoạn truyện?
 Ngoài nhân vật chính, đoạn truyện còn có những nhân vật nào? Các nhân vật
đó có vai trò như thế nào trong đoạn truyện?
+ Phân tích những nét đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện theo các khía cạnh:  Ngôi kể  Cốt truyện
 Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện
 Giọng kể, lời kể...
=> Tác dụng của nghệ thuật kể chuyện *Kết đoạn:
+ Tóm tắt lại nghệ thuật nội dung của đoạn truyện
+ Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua đoạn truyện?
+ Đoạn truyện khơi gợi trong em những tình cảm trách nhiệm gì?
DẠNG 2: PHÂN TÍCH CHỦ ĐỀ CỦA ĐOẠN TRUYỆN, TÁC PHẨM TRUYỆN 1. Khái niệm:
- Chủ đề là những vấn đề cơ bản, vấn đề trung tâm được đặt ra trong tác phẩm văn học
- Phân tích chủ đề một đoạn truyện, tác phẩm truyện là quá trình khám phá và hiểu
rõ những ý nghĩa sâu xa, thông điệp chính mà tác giả muốn truyền tải qua câu chuyện.
- Việc phân tích chủ đề của đoạn thơ thường hướng đến phân tích nhan đề, cốt
truyện, nhân vật, các tình huống, chi tiết hay thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua đoạn truyện. 2. Tìm ý
Để tìm ý cho dạng đoạn văn phân tích chủ đề 1 đoạn truyện/ tác phẩm truyện các em
có thể đặt ra những câu hỏi sau:
+ Chủ đề chính đoạn truyện/ tác phẩm truyện là gì?
+ Nhan đề của tác phẩm truyện có ý nghĩa như thế nào và có hướng vào chủ đề không?
+ Đoạn truyện kể về sự việc gì?
+ Nhân vật nào là nhân vật chính? Nhân vật đó là người như thế nào? Nhân vật đó
có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của truyện?
+ Qua đoạn truyện/ tác phẩm truyện, tác giả muốn gửi đến người đọc những thông điệp gì?
+ Đoạn truyện/ tác phẩm truyện gợi trong em những tình cảm, trách nhiệm gì? 3. Dàn ý: *Mở đoạn:
+ Giới thiệu xuất xứ đoạn truyện/ tác phẩm truyện
+ Nêu chủ đề của đoạn truyện/ tác phẩm truyện
*Thân đoạn: Phân tích chủ đề của đoạn truyện/ tác phẩm truyện dựa vào các
yếu tố: Sự việc chính, nhan đề, nhân vật.
+ Đoạn truyện kể về sự việc gì?
+ Nhan đề của tác phẩm truyện có ý nghĩa như thế nào và có hướng vào chủ đề không?
+ Nhân vật nào là nhân vật chính? Nhân vật đó là người như thế nào? Nhân vật đó
có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của truyện? *Kết đoạn:
+ Khẳng định lại chủ đề của đoạn truyện/ tác phẩm truyện
+ Qua đoạn truyện/ tác phẩm truyện, tác giả muốn gửi đến người đọc những thông điệp gì?
+ Đoạn truyện/ tác phẩm truyện gợi trong em những tình cảm, trách nhiệm gì?
DẠNG 3: DẠNG ĐỀ CẢM NHẬN 1 NHÂN VẬT TRONG ĐOẠN TRUYỆN/ TP TRUYỆN 1. Khái niệm:
- Nhân vật trong truyện là những người, sinh vật, hoặc các thực thể có vai trò trong
câu chuyện. Nhân vật có thể là con người, hoặc động vật, thực vật thậm chí là các
vật vô tri (như nhà cửa, đồ dùng, v.v.) được nhân cách hóa, tức là gán cho các đặc
điểm, suy nghĩ, cảm xúc như con người.
- Cảm nhận về nhân vật trong tác phẩm truyện là việc người đọc đưa ra những nhận
xét và đánh giá về tính cách, hành động, tư tưởng của nhân vật trong câu chuyện.
- Cảm nhận về nhân vật thường mang tính chủ quan, phản ánh góc nhìn và trải
nghiệm cá nhân của người đọc. Mỗi người có thể có cảm nhận khác nhau về cùng
một nhân vật dựa trên những giá trị, trải nghiệm và quan điểm sống của mình. 2. Tìm ý
Để tìm ý cho dạng đoạn văn phân tích chủ đề 1 đoạn truyện/ tác phẩm truyện các em
có thể đặt ra những câu hỏi sau:
+ Đề yêu cầu cảm nhận nhân vật nào?
+ Nhân vật đó có phải là nhân vật chính trong đoạn trích/ tác phẩm không?
+ Qua đoạn trích em thấy nhân vật đó là người như thế nào?
+ Những dẫn chứng nào (hành động, lời nói, suy nghĩ của nhân vật) giúp em có
những nhận xét, đánh giá về nhân vật như vậy?
+ Tác giả đã xây dựng nhân vật thông qua những nghệ thuật nào?
+ Nhân vật đó có vai trò gì với việc thể hiện chủ đề của truyện?