80 Đề đọc hiểu Truyện hiện đại lớp 9

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau: ÁO TẾT
Con Bé Em cười tủm tỉm khi nghĩ tới cái áo đầm màu hồng mà má nó mới mua cho:
- Tết này, mình mà mặc cái áo đó đi chơi, đẹp như tiên cho mà coi.
Nó nghĩ và nó muốn chia sẻ với con Bích bạn nó.
Con Bích ở trong hẻm, nhà nó nghèo má nó đi bán bắp nướng ngoài đầu hẻm, con Bé Em thích con
Bích vì nó hiền, với lại ngồi kế nhau từ lớp một tới lớp năm, làm sao mà không thân cho được. Hôm hai
mươi sáu, học buổi cuối năm, hai đứa nôn Tết quá trời nên tính trước, nếu mùng Một con Bé Em đi về
ngoại thì mùng Hai hai đứa đi tới nhà cô giáo. Bây giờ con Bé Em tính trong đầu, tới bữa đó chắc nhiều
bạn nữa, cho nên nó sẽ mặc cái áo đầm mới thắt nơ, bâu viền kim tuyến cho tụi bạn lé con mắt luôn.
Con Bích đang ngồi nướng bắp thế cho má nó đi xách cặn cho heo. Bé Em muốn khoe liền nhưng bày đặt nói gièm:
- Còn mấy ngày nữa Tết rồi hen, mầy có đồ mới chưa?
- Có, má tao đưa vải cho cô Ba thợ cắt rồi, má tao nói gần Tết đồ nhiều, dồn đống, chắc tới hai mươi
tám mới lấy được.
- Vậy mầy được mấy bộ? - Có một bộ hà.
Con Bé Em trợn mắt: - Ít quá vậy?
- Con Út Mót với Con Út Hết được hai bộ. Tao lớn rồi, nhường cho tụi nó. - Vậy à?
Bé Em mất hứng hẳn, nó lựng khựng nửa muốn khoe, nửa muốn không.
Nhưng rõ ràng là con Bích không quên nó: - Còn mầy?
- Bốn bộ. Má tao mua cho đủ mặc từ mùng Một tới mùng Bốn, bữa nào cũng mặc đồ mới hết trơn.
Trong đó có bộ đầm hồng nổi lắm, hết sẩy luôn.
- Mầy sướng rồi.
Con Bích nói xong vẫn cười nhưng mắt nó xịu xuống, buồn hẳn. Nhà nó nghèo, sao bì được với nhà
con Bé Em. Hồi nhỏ nó chuyên mặc áo con trai của anh Hai nó để lại. Áo nó thì chuyền cho mấy đứa
em, tới con Út Hết là đồ đã cũ mèm, mỏng tang, kéo nhẹ cũng rách. Được cái mấy chị em nó biết thân,
lo học chớ không so đo chuyện cũ mới. Má nó nói hoài: “Nhà mình nghèo quá hà, ráng vài năm nữa,
khá giả rồi má sắm cho”. Con Bé Em nhìn con Bích lom lom rồi cúi xuống, trở trở trái bắp nướng:
- Bộ đồ mầy may chắc đẹp lắm, bữa mùng Hai mầy mặc bộ đó đi nhà cô hen?
Rồi tới mùng Một, mùng Hai, bé Em lại rủ con Bích đi chơi. Hai đứa mặc đồ hơi giống nhau, chỉ khác
là con Bích mặc áo trắng bâu sen, con Bé Em thì mặc áo thun có in hình mèo bự. Cô giáo tụi nó khen:
- Coi hai đứa lớn hết trơn rồi, cao nhòng.
Hai đứa cười. Lúc đó con Bé Em nghĩ thầm, mình mà mặc bộ đầm hồng, thế nào cũng mất vui. Bạn
bè phải vậy chớ. Đứa mặc áo đẹp, đứa mặc áo xấu coi gì được, vậy sao coi là bạn thân. Nhưng Bích lại
nghĩ khác, Bé Em thương bạn như vậy, tốt như vậy, có mặc áo gì Bích vẫn quý Bé Em. Thiệt đó.
(Nguyễn Ngọc Tư, Áo Tết, in trong Xa xóm Mũi, NXB Kim Đồng, 2023)
* Chú thích:
Nguyễn Ngọc Tư sinh năm 1976, tại tỉnh Cà Mau, là một trong những nhà văn nữ nổi tiếng. Bà bắt
đầu viết văn từ năm 1997 và nhanh chóng gây được tiếng vang với những truyện ngắn mang đậm chất
Nam Bộ như “Sông nhỏ lở quanh”, “Nước chảy mây trôi”... Tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư thường tập
trung vào đề tài cuộc sống của người dân miền Tây sông nước. Bà có một vốn sống phong phú và một
khả năng quan sát tinh tế, giúp bà khắc họa thành công những con người và mảnh đất Nam Bộ. Nguyễn
Ngọc Tư là một nhà văn giàu cảm xúc và có lối viết độc đáo. Bà sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc
nhưng vẫn giàu chất thơ, tạo nên những câu chuyện vừa chân thực vừa lãng mạn.
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định ngôi kể của văn bản.
Câu 2 (0,5 điểm). Em hiểu như thế nào về lời khen của cô giáo: Coi hai đứa lớn hết trơn rồi, cao nhòng.
Câu 3 (1,0 điểm). Nhân vật Bé Em cuối cùng đã mặc trang phục như thế nào khi đến nhà cô giáo?
Lựa chọn đó thể hiện Bé Em là cô bé như thế nào?
Câu 4 (1,0 điểm). Chỉ ra và cho biết ý nghĩa của thành phần biệt lập trong câu văn sau:
- Bộ đồ mầy may chắc đẹp lắm, bữa mùng Hai mầy mặc bộ đó đi nhà cô hen?
Câu 5 (1,0 điểm). Bạn bè phải vậy chớ. Đứa mặc áo đẹp, đứa mặc áo xấu coi gì được, vậy sao coi là
bạn thân. Nhưng Bích lại nghĩ khác, Bé Em thương bạn như vậy, tốt như vậy, có mặc áo gì Bích vẫn quý
Bé Em. Theo em cần làm gì để có một tình bạn đẹp và chân thành?
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm). Viết đoạn văn khoảng 200 chữ phân tích nhân vật Bé Em của truyện ngắn “Áo
Tết” trong phần đọc hiểu. Câu 2 (4,0 điểm).
Biết yêu thương, chia sẻ có ý nghĩa rất lớn trong cuộc sống. Khi ta biết yêu thương, chia sẻ thì chúng
ta sẽ nhận lại niềm vui, sự tôn trọng của mọi người, cuộc sống sẽ trở nên vui vẻ và hạnh phúc hơn.
Viết bài văn nghị luận khoảng 400 chữ làm rõ nhận định trên. HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I. Đọc hiểu 1
Xác định ngôi kể của văn bản: Ngôi thứ ba 0,5 điểm 2
Lời khen của cô giáo: Coi hai đứa lớn hết trơn rồi, cao nhòng có thể hiểu với các ý sau:
- Cô giáo nhận ra sự trưởng thành và gắn kết giữa hai nhân vật Bé Em và 0,5 điểm Bích.
- Sự quan tâm và chia sẻ cùng nhau trong cuộc sống. 0,5 điểm 3
- Nhân vật Bé Em cuối cùng đã mặc trang phục như thế nào khi đến nhà cô 0,5 điểm
giáo: Bé Em không mặc bộ đầm hồng mà mặc trang phục gần giống bạn, chỉ
khác là Bích mặc áo trắng bâu sen, còn Bé Em thì mặc áo thun có in hình mèo bự
- Lựa chọn đó thể hiện Bé Em là cô bé có tâm hồn tinh tế, khiêm tốn và rất 0,5 điểm trân trọng tình bạn 4
- Thành phần biệt lập trong câu văn - Bộ đồ mầy may chắc đẹp lắm, bữa 0,5 điểm
mùng Hai mầy mặc bộ đó đi nhà cô hen? là thành phần biệt lập tình thái “chắc”
- Ý nghĩa: Nâng cao độ tin cậy cho câu nói, thể hiện sự thích thú của Bé Em 0,5 điểm
với chiếc đầm màu hồng mẹ mua. 5
Những việc có thể làm để có một tình bạn đẹp và chân thành: 1,0 điểm
- Quan tâm, chia sẻ với bạn những niềm vui, nỗi buồn - Tôn trọng bạn
- Tin tưởng, giúp đỡ bạn
- Không đố kị, vụ lợi trong tình bạn II. Viết 1
Yêu cầu về hình thức:
- Đoạn văn nghị luận văn học 0,5 điểm
- Đầy đủ ba phần mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn.
Yêu cầu về nội dung: 1,5 điểm
- Nội dung phân tích nhân vật Bé Em trong truyện ngắn “Áo Tết”.
- HS phân tích có thể chỉ ra các ý sau:
a. Mở đoạn: Giới thiệu nhân vật + nêu khái quát ấn tượng về nhân vật
b. Thân đoạn: HS chỉ ra nghệ thuật xây dựng nhân vật
- Giới thiệu hoàn cảnh nhân vật: Bé Em sinh ra trong một gia đình hạnh phúc,
có điều kiện, nhận được sự yêu thương và quan tâm từ gia đình.
- Bé Em được xây dựng qua hành động, lời nói, suy nghĩ từ đó bộc lộ tính cách
+ Bé Em mang trong mình tích cách hồn nhiên của trẻ thơ: thích khoe đồ
mới, và em thực hiện ý muốn đó một cách cũng rất trẻ con, bằng cách gạn
hỏi bạn trước, để từ đó tìm cơ hội khoe áo mới của mình.
+ Dù còn nhỏ tuổi, Bé Em là một cô bé nhạy cảm và tinh tế.
+ Sau khi được bạn gạn hỏi, sau khi phải nói ra việc mình có những bốn bộ
đồ mới, khi chứng kiến đôi mắt “xịu xuống, buồn hẳn” của bạn, và nghĩ đến
hoàn cảnh của bạn, Bé Em đã có một cách hành xử vô cùng đẹp, vô cùng
nhân văn. Ngày đi chúc tết cô giáo, để bạn không bị mặc cảm, Bé Em đã mặc
đồ gần giống bạn. Một cách hành xử rất trẻ con, nhưng lại khiến người đọc xúc động.
c. Kết đoạn: Đánh giá về nhân vật
Đoạn văn tham khảo
Nhân vật Bé Em trong truyện ngắn Áo Tết của Nguyễn Ngọc Tư được
khắc họa như một cô bé đáng yêu, hồn nhiên, nhưng cũng giàu lòng nhân ái
và tinh tế. Bé Em sinh ra trong một gia đình hạnh phúc, đầy đủ, được yêu
thương và quan tâm. Điều này đã tạo nên một cô bé vô tư, thích khoe những
món đồ mới, tiêu biểu là bộ áo đầm hồng mà Bé Em rất hào hứng muốn mặc
trong dịp Tết. Nguyễn Ngọc Tư đã xây dựng nhân vật Bé Em qua hành động,
lời nói và suy nghĩ, từ đó bộc lộ rõ nét tính cách của cô bé. Bé Em mang
trong mình sự hồn nhiên, ngây thơ đặc trưng của tuổi nhỏ: khi muốn khoe áo
mới, em bày cách gạn hỏi bạn để có cơ hội chia sẻ niềm vui của mình. Tuy
nhiên, bên cạnh sự hồn nhiên, Bé Em cũng là một cô bé nhạy cảm và tinh tế.
Khi nhận thấy ánh mắt "xịu xuống, buồn hẳn" của bạn mình - con Bích, Bé
Em không chỉ thấu hiểu hoàn cảnh nghèo khó của bạn mà còn có một hành
động đẹp, đậm chất nhân văn: Bé Em quyết định mặc một bộ đồ giản dị, gần
giống với bạn khi đi chúc Tết cô giáo. Hành động này tuy nhỏ bé, rất trẻ con
nhưng lại chứa đựng một trái tim biết nghĩ cho người khác, khiến người đọc
không khỏi xúc động. Nhân vật Bé Em, qua lối kể dung dị nhưng giàu cảm
xúc của Nguyễn Ngọc Tư, đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Bé Em là hiện thân của tình bạn chân thành và lòng nhân hậu, là bài học ý
nghĩa về sự sẻ chia và đồng cảm trong cuộc sống. 2
Yêu cầu về hình thức 1,0 điểm
- Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận xã hội và độ dài bài văn
- Xác định đúng yêu cầu của đề: sự yêu thương và sẻ chia trong cuộc sống
- Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
- Sáng tạo: Bố cục mạch lạc, lời văn sinh động, diễn đạt trôi chảy.
Yêu cầu về nội dung: Bài văn nghị luận xã hội về sự yêu thương và sẻ chia 3,0 điểm trong cuộc sống.
HS có thể trình bày sáng tạo, nhưng cần làm rõ các ý cơ bản sau: I. Mở bài
Yêu thương và sẻ chia là những giá trị tinh thần cao quý của con người,
không chỉ giúp gắn kết mọi người mà còn làm cho cuộc sống thêm ý nghĩa.
Nhận định rằng "Khi ta biết yêu thương, chia sẻ thì chúng ta sẽ nhận lại niềm
vui, sự tôn trọng của mọi người, cuộc sống sẽ trở nên vui vẻ và hạnh phúc
hơn" đã khẳng định vai trò quan trọng của tình yêu thương và sự sẻ chia trong
việc xây dựng một xã hội nhân văn, ấm áp. Vậy, yêu thương và sẻ chia mang