Bộ chuyên đề ôn trọng tâm Hóa học 12 cực hay (có đáp án)

TỔNG QUAN LÝ THUYẾT
1. KHÁI NIỆM − PHÂN LOẠI.
2. CÁC BƯỚC XÁC ĐỊNH ĐỒNG PHÂN. Bước 1. 
Tìm độ bất bão hòa (k): 
Từ đó, xác định loại nhóm chức, loại mạch cacbon (hở, no hoặc không no) có trong cấu tạo. Ví dụ 1:
Bước 2: Xây dựng mạch cacbon, theo nguyên tắc: Mạch không nhánh Mạch ít nhánh Mạch nhiều nhánh
Bước 3: Xác định trục đối xứng (nếu có) của mỗi mạch cacbon
Đánh dấu bằng mũi tên vị trí nhóm
thế hoặc nhóm chức hóa trị 1 ở một phía của trục đối xứng; đưa liên kết bội (C=C hoặc ), nhóm
chức hóa trị 2 vào mạch cacbon (nếu có)(*)(*).
Bước 4: Xác định đồng phân hình học cis, trans đối với các hợp chất có C=C (nếu có, theo yêu cầu của đề). Trang 1


CÁC DẠNG CÂU HỎI ĐIỂN HÌNH 1. Hidrocacbon.
Ví dụ 1: Số chất là đồng phân cấu tạo của nhau, mạch hở, có cùng công thức phân tử C5H10 là A. 8. B. 7. C. 9. D. 5. Hướng dẫn giải Nhận thấy:
Các chất cần tìm là anken. Có 5 anken thỏa mãn Chọn đáp án B.
Chú ý: Tính chất hóa học đặc trưng của chất đó theo giả thiết. Kiểm soát các trường hợp kém bền,
không tồn tại hoặc trùng lặp. (Kí hiệu mũi tên (
) chỉ vị trí của liên kết bội, nhóm chức, nhóm thế gắn vào).
Ví dụ 2: Số công thức cấu tạo mạch hở ứng với công thức C4H6 là A. 3. B. 2. C. 5. D. 4.
(Đề thi Cao đẳng − Bộ Giáo dục và Đào tạo − Năm 2013) Hướng dẫn giải Nhận thấy:
Có 4 công thức cấu tạo thỏa mãn. Chọn đáp án D. Sai lầm thường gặp
Nhiều em khi tìm được k = 2 sẽ suy ra các chất thỏa mãn là ankin mà quên đi trường hợp của ankađien.
Ví dụ 3: Số hiđrocacbon là đồng phân cấu tạo của nhau, chứa vòng benzen, có cùng công thức phân tử C8H10 là A. 4. B. 2. C. 5. D. 3. Hướng dẫn giải
Các công thức cấu tạo thỏa mãn bao gồm: Trang 2


Vậy có 4 công thức cấu tạo thỏa mãn. Chọn đáp án A
Ví dụ 4 Hiđro hóa hoàn toàn hiđrocacbon mạch hở X thu được isopentan. Số công thức cấu tạo có thể có của X là A. 6. B. 5. C. 7. D. 4. Hướng dẫn giải
- Hiđro hóa hoàn toàn hiđrocacbon mạch hở X thu được isopentan CH3−CH(CH3)−CH2−CH3 X có dạng C5Hx.
Trường hợp 1: X có chứa 1 liên kết pi trong phân tử:
Có 3 công thức cấu tạo thỏa mãn.
Trường hợp 2: X có chứa 2 liên kết pi trong phân tử:
Có 3 công thức cấu tạo thỏa mãn
Trường hợp 3: X có chứa 3 liên kết pi trong phân tử:
Có 1 công thức cấu tạo thỏa mãn.
Vậy có 7 đồng phân thỏa mãn. Trang 3

Chọn đáp án C.
Ví dụ 5 Cho buta-l,3-đien phản ứng cộng với Br2 theo tỉ lệ mol 1:1. Số dẫn xuất đibrom (đồng phân
cấu tạo và đồng phân hình học) thu được là A. 3. B. 1. C. 2. D. 4. Hướng dẫn giải
Vậy có 3 đồng phân thỏa mãn. Chọn đáp án A.
2. ANCOL/ETE - PHENOL - ANĐEHIT - AXIT CACBOXYLIC
Ví dụ 6: Số ancol bậc một là đồng phân cấu tạo của nhau có công thức phân tử C5H12O là A. 4. B. 1. C. 8. D. 6. Hướng dẫn giải
Các đồng phân ancol bậc một có công thức phân tử C5H12O bao gồm:
Vậy có 4 đồng phân cấu tạo thỏa mãn. Chọn đáp án A.
Ví dụ 7: Có bao nhiêu ancol bậc hai, no, đơn chức, mạch hở là đồng phân cấu tạo của nhau mà phân
tử của chúng có phần trăm khối lượng cacbon bằng 68,18%? A. 2. B. 3. C. 4. D. 5. Hướng dẫn giải
Công thức tống quát của ancol no, đơn chức, mạch hở là: CnH2n+2O , mặt khác Trang 4