Đề thi cuối kì 1 Ngữ Văn 10 Kết nối tri thức (Đề 13)

ĐỀ SỐ 13
SỞ GD&ĐT HÀ TĨNH
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
TRƯỜNG THPT HỒNG LĨNH NĂM HỌC 2023-2024 (Hà Tĩnh)
Môn: NGỮ VĂN – Lớp 10 KNTT
Thời gian làm bài: 90 phút
(không kể thời gian phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm) Đọc văn bản: CÂU CÁ MÙA THU (Thu Điếu)
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt.
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
Tựa gối, ôm cần (1) lâu chẳng được,
Cá đâu đớp động dưới chân bèo. Nguyễn Khuyến
(Thơ văn Nguyễn Khuyến, NXB Văn học, Hà Nội, 1971) Chú thích:
* Tác giả Nguyễn Khuyến.
- Nguyễn Khuyến (1835-1909), sinh ra tại Nam Định nhưng lớn lên và sống chủ
yếu ở Yên Đổ, huyện Lục Bình, tỉnh Hà Nam , xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo.
- Ông là người tài năng( từng đỗ đầu ba kì thi nên được gọi là Tam nguyên Yên
Đổ), cốt cách thanh cao, có tấm lòng yêu nước thương dân.


- Sau một thời gian làm quan cho nhà Nguyễn , chán ghét thời cuộc nên ông cáo quan về ở ẩn.
- Ông được mệnh danh là nhà thơ của làng quê Việt Nam bởi phần lớn những sáng
tác của ông đều viết về vẻ đẹp của nông thôn Việt Nam với tình yêu quê hương ,
đất nước sâu sắc.
* Tác phẩm Câu cá mùa thu (Thu điếu)
- Nằm trong chùm thơ thu ba bài “nức danh nhất” về thơ Nôm của Nguyễn
Khuyến, được Nguyễn Khuyến viết vào thời gian sau khi ông đã từ quan về sống ở quê nhà. *(1)Cần : Cần câu
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.
Câu 2. Liệt kê các từ ngữ chỉ màu sắc trong bài thơ.
Câu 3. Chủ thể trữ tình của bài thơ là ai ?
Câu 4. Nêu nội dung chính của văn bản .
Câu 5. Phân tích hiệu quả của cách gieo vần”eo” được sử dụng trong bài thơ.
Câu 6. Nhận xét về bức tranh mùa thu được tác giả miêu tả trong văn bản .
Câu 7. Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ trong bài thơ.
Câu 8. Viết đoạn văn (khoảng 5 đến 7 dòng) thể hiện suy nghĩ của anh/chị về vấn
đề nâng cao ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên .
II. LÀM VĂN (4,0 điểm)
Viết bài luận cảm nhận về vẻ đẹp của cảnh thu và tình thu trong văn bản Thu điếu- Nguyễn Khuyến. HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 6,0

1
Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm 0,5
Các từ ngữ chỉ màu sắc: trong veo, sóng biếc, lá vàng, 0,5 xanh ngắt.
Hướng dẫn chấm: 2
- Học sinh nêu được các từ ngữ như trên : 0,5 điểm.
- Học sinh nêu được 1-2 từ ngữ/ 0,25 điểm. .
- Học sinh trar lời sai: 0,0 điểm 3
Chủ thể trữ tình là tác giả 0,5
Nội dung của văn bản: Vẻ đẹp của bức tranh cảnh sắc 0,75
mùa thu ,đồng thời qua đó cho thấy tình yêu thiên nhiên ,
yêu quê hương , đất nước tha thiết cũng như tâm trạng
thời thế của Nguyễn Khuyến. 4
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu được các ý như trên (hoặc có cách diễn
đạt tương đương): 0,75 điểm.
- Học sinh nêu được 1 ý/ 0,25 điểm. .
- Học sinh trình bày sai: 0,0 điểm 5
- Vần “eo” : veo, teo, vèo, teo, bèo . 0,75.
-Tác dụng: Góp phần diễn tả không gian vắng lặng, thu
nhỏ dần và khép kín, phù hợp với tâm trạng của nhân vật
trữ tình. Đồng thời thể hiện sự độc đáo, tạo tính nhạc
tăng sức gợi hình, gợi cảm, nâng cao hiệu quả biểu đạt
của các từ ngữ, hình ảnh .
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu được các ý như trên : 0,75 điểm.
- Học sinh nêu được 1 ý/ 0,25 điểm. .


- Học sinh trình bày sai: 0,0 điểm
Bức tranh mùa thu được tác giả miêu tả: Một bức tranh 1,0.
mùa thu đẹp dân dã, bình dị; tĩnh lặng , thanh sơ ,trong trẻo và đượm buồn.
Hướng dẫn chấm: 6
- Học sinh nêu được các ý như trên (hoặc có cách diễn
đạt tương đương): 1,0 điểm.
- Học sinh nêu được 1 ý : 0,25 điểm.
- Học sinh nêu được 2 ý: 0, 75 điểm.
- Học sinh trình bày sai: 0,0 điểm
Cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ : Một tâm hồn 1,0
tinh tế, hòa mình với thiên nhiên, gắn bó thiết tha với quê
hương và yêu nước thầm kín mà sâu sắc
.Hướng dẫn chấm: 7
- Học sinh nêu được các ý như trên (hoặc có cách diễn
đạt tương đương): 1,0 điểm.
- Học sinh nêu được 1 ý : 0,25 điểm.
- Học sinh nêu được 2 ý: 0, 75 điểm.
- Học sinh trình bày sai: 0,0 điểm 8
– Hình thức: một đoạn văn 1,0
– Nội dung cần có những ý sau:
+ Lợi ích của môi trường thiên nhiên:Môi trường thiên
nhiên là toàn bộ điều kiện tự nhiên xung quanh như đất,
nước, không khí, hệ sinh thái.... đem lại nguồn khí thở vô
tận cho con người, bảo vệ không khí trong sạch, phục vụ
sinh hoạt cho con người hằng ngày, giúp cân bằng hệ