Đề thi Cuối kì 1 Ngữ văn 9 Kết nối tri thức 2024 (Đề 3)

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN
ĐỀ THI CUỐI HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 2024 – 2025
Môn: Ngữ văn – Lớp 9 ĐỀ SỐ 3
(Thời gian làm bài: 90 phút)
I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: […]
Cho gươm mời đến Thúc Lang,
Mặt như chàm đổ, mình dường dẽ run(1).
Nàng rằng: “Nghĩa trọng nghìn non,
Lâm Tri người cũ, chàng còn nhớ không?
Sâm, Thương(2) chẳng vẹn chữ tòng,
Tại ai, há dám phụ lòng cố nhân?
Gấm trăm cuốn, bạc nghìn cân.
Tạ lòng dễ xứng, báo ân gọi là.
Vợ chàng quỷ quái, tinh ma,
Phen này kẻ cắp, bà già gặp nhau!
Kiến bò miệng chén chưa lâu,
Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa.” […]
Thoạt trông, nàng đã chào thưa:
“Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây!
Đàn bà dễ có mấy tay,
Đời xưa mấy mặt, đời này mấy gan!
Dễ dàng là thói hồng nhan,
Càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều!
Hoạn Thư hồn lạc, phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.
Rằng: “Tôi chút dạ đàn bà,
Ghen tuông thì cũng người ta thường tình.
Nghĩ cho khi các(3) viết kinh,
Với khi khỏi cửa, dứt tình chẳng theo.
Lòng riêng, riêng cũng kính yêu,
Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai!
Trót lòng gây việc chông gai,
Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng!”.
Khen cho: “Thật đã nên rằng,
Khôn ngoan đến mực, nói năng phải lời.
Tha ra thì cũng may đời,
Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.
Đã lòng tri quá(4) thời nên”.
Truyền quân lệnh xuống trướng tiền tha ngay…
(Trích Truyện Kiều, Nguyễn Du, NXB Văn học, 2018)
Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở cuối phần thứ hai (Gia biến và lưu
lạc). Sau khi chịu bao đau khổ, tủi nhục, đọa đày, Thúy Kiều được Từ
Hải cứu thoát khỏi lầu xanh và giúp nàng đền ơn trả oán. Đây là đoạn
trích tả cảnh Thúy Kiều báo ân báo oán.
(1) Dẽ run: người run lên như chim dẽ (có khi viết là giẽ hoặc rẽ), vì chim
dẽ có cái đuôi luôn phay phảy như run.
(2) Sâm, Thương: sao Sâm và sao Thương, sao này mọc thì sao kia lặn, vì
vậy thường dùng để so sánh với tình cảnh chia cách không bao giờ có thể gặp mặt.
(3) Gác Quan Âm ở nhà Hoạn Thư, nơi Hoạn Thư để cho Kiều ra đó viết kinh.
(4) Tri quá: biết lỗi.
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1 (0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.
Câu 2 (0,5 điểm) Trong câu thơ: “Cho gươm mời đến Thúc Lang”, Thúc Lang ở đây là ai?
Câu 3 (1,0 điểm) Anh/chị hiểu như thế nào về câu: “Càng cay nghiệt
lắm, càng oan trái nhiều” ?
Câu 4 (1,0 điểm) Câu thơ: “Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai!” gợi
cho anh/ chị suy nghĩ gì về số phận của những người phụ nữ trong xã hội xưa?
Câu 5 (1,0 điểm) Anh/chị có đồng tình với hành động “tha bổng” Hoạn
Thư của Thúy Kiều hay không? Vì sao?
II. Viết (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm) Qua lời nói và hành động của Kiều với Thúc Sinh,
anh/chị thấy Kiều là người như thế nào? Viết đoạn văn ngắn nêu cảm
nhận của mình về nhân vật Kiều.
Câu 2 (4,0 điểm) Anh/ chị hãy viết bài văn nghị luận về tình bạn khác giới ở tuổi học trò. HƯỚNG DẪN CHẤM Phầ Câ Nội dung Điểm n u Đọc 1
Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong 0,5 điểm hiểu
đoạn trích là: biểu cảm. 2
Trong câu thơ: “Cho gươm mời đến Thúc 0,5 điểm
Lang”, Thúc Lang ở đây là: Thúc Sinh. 3
Câu thơ “Càng cay nghiệt lắm, càng oan trái
nhiều” được hiểu là: Những người ghê gớm, 1,0 điểm
tinh ranh, làm điều ác sẽ nhận lấy điều không hay. 4
Câu thơ: “Chồng chung chưa dễ ai chiều cho 1,0 điểm
ai!” nói lên số phận của những người phụ nữ trong xã hội xưa:
+ Họ phải sống trong xã hội nam quyền, trọng nam khinh nữ.
+ Họ phải chịu cảnh lấy chồng chung nên hạnh
phúc không trọn vẹn, chịu nhiều éo le, ngang trái trong tình duyên. 5
- Nếu đồng tình với hành động của Thúy Kiều
thì có thể lí giải: do lí lẽ mà Hoạn Thư đưa ra
khá thuyết phục; hành động tha bổng Hoạn Thư
xuất phát từ tấm lòng vị tha bao dung của
Kiều, phù hợp với hình tượng Kiều mà Nguyễn
Du xây dựng từ đầu tác phẩm. Hành động của
Kiều cũng phù hợp với quan niệm độ lượng của
nhân dân “Đánh người chạy đi, không ai đánh 1,0 điểm người chạy lại”.
- Nếu không đồng tình với hành động của Kiều
thì có thể lí giải: do Hoạn Thư đã gây ra nhiều
khổ đau, bất hạnh cho Kiều nên việc Kiều báo
thù cũng là điều dễ hiểu, phù hợp với quan
niệm của nhân dân từ xưa đến nay “ác giả ác báo”,… Viết 1
Qua lời nói và hành động của Kiều với Thúc
Sinh, anh/chị thấy Kiều là người như thế 2,0
nào? Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của điểm
mình về nhân vật Kiều.
* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo 0,25
đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử điểm
dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết