Đề thi thử Ngữ văn Liên trường Hải Phòng lần 1 năm 2023

SỞ GD & ĐT HẢI PHÒNG TRƯỜNG THPT MỤC TIÊU
ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG
KHỐI 12 MÔN: NGỮ VĂN – Lớp 12
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề MỤC TIÊU
✔ Kiểm tra mức độ kiến thức của học sinh cụ thể:
+ Kiến thức tiếng việt, làm văn
+ Kiến thức văn học: Tác giả, tác phẩm.
+ Kiến thức đời sống.
✔ Rèn luyện các kỹ năng cơ bản:
+ Kỹ năng đọc hiểu
+ Kỹ năng tạo lập văn bản (đoạn văn nghị luận xã hội, bài văn nghị luận văn học) I. ĐỌC HIỂU
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
NÓI VỚI CON NGÀY TỐT NGHIỆP
Nhớ nhé, chàng trai của papa,
Hôm nay là dòng sông, ngày mai là biển rộng
Nếu dám bước qua đám đông hỗn loạn
Sẽ thấy được chân trời
Không bao giờ được quên ơn ai
Nhưng phải quên ngay điều vừa làm vui người khác
Người thật sự giỏi phải lẫn vào đám đông
Chứ không nổi bần bật như con công sặc sỡ
Nếu đang còn nghèo thì cũng đừng nên sợ
Vì nghèo ở đâu, là giàu ở đó…
Còn định quyết đi theo nghiệp chữ
Đừng bằng lòng làm người trung bình, buồn lắm nhé, con.
(Trần Hữu Việt, Thơ Hữu Việt: Đừng bằng lòng làm người trung bình, buồn lắm nhé, con!)
Câu 1: (NB) Theo bài thơ, người cha “nói với con” ở thời điểm nào? Trang 1


Câu 2: (TH) Trong bài thơ, người cha nhắc con “không bao giờ được quên” điều gì và “phải quên ngay” điều gì?
Câu 3: (TH) Những câu thơ dưới đây khiến anh/chị hiểu như thế nào về điều người cha muốn nói với con ?
Người thật sự giỏi phải lẫn vào đám đông
Chứ không nổi bần bật như con công sặc sỡ
Câu 4: (VD) Anh/chị hãy nhận xét về người cha trong bài thơ? II. LÀM VĂN
Câu 1: (VDC) Từ nội dung bài thơ ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200
chữ) bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về hành động của tuổi trẻ để đối mặt với những thử thách trong cuộc sống. Câu 2: (VDC)
[…] Từ đây, như đã tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh
biếc của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – đông
bắc, phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền
trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non. Giáp mặt thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn
một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như
một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu. Và như vậy, giống như sông Xen của Pa-ri, sông
Đa-nuýp của Bu-đa-pét, sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của mình; Huế
trong tổng thể vẫn giữ nguyên dạng một đô thị cổ, trải dọc hai bờ sông. Đầu và cuối ngõ thành
phố, những nhánh sông đào mang nước sông Hương tỏa đi khắp phố phường với những cây đa,
cây cừa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống xóm thuyền xúm xít; từ những nơi ấy, vẫn lập lòe trong
đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà không một thành phố
hiện đại nào còn nhìn thấy được. Những chi lưu ấy, cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm
giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiến cho sông Hương khi đi qua thành phố đã trôi đi chậm,
thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh. Tôi đã đến Lê-nin-grat, có lúc đứng nhìn sông
Nê-va cuốn trôi những đám băng lô xô, nhấp nháy trăm màu dưới ánh sáng mặt trời mùa xuân,
mỗi phiến băng chở một con hải âu nghịch ngợm đứng co lên một chân, thích thú với chiếc
thuyền xinh đẹp của chúng và đoàn tàu tốc hành lạ lùng ấy với những hành khách tí hon của nó
băng băng lướt qua trước cung điện Pê-téc-bua cũ để ra bể Ban-tích. […] Hai nghìn năm trước,
có một người Hi Lạp tên là Hê-ra-clít, đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi qua nhanh,
thế vậy! Lúc ấy, tôi nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt thấy quý điệu chảy lặng lờ của nó khi Trang 2


ngang qua thành phố… Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được
bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ
điện Hòn Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước
như những vấn vương của một nỗi lòng.
(Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngữ văn 12,
Tập một, Nxb Giáo dục Việt Nam, tr.199-200, 2014).
Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên.Từ đó, nhận xét “cái tôi” trữ tình
của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường trong bài bút kí. 2
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT I. ĐỌC HIỂU Câu 1
Phương pháp: Đọc, tìm ý. Cách giải:
Theo bài thơ, người cha “nói với con” trong ngày con tốt nghiệp. Câu 2
Phương pháp: Đọc, tìm ý. Cách giải:
Trong bài thơ, người cha nhắc con “không bao giờ được quên ơn ai” và “phải quên ngay điều vừa làm vui người khác”. Câu 3
Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. Cách giải:
Những câu thơ: “Người thật sự giỏi phải lẫn vào đám đông/ Chứ không nổi bần bật như con
công sặc sỡ” là lời nhắc của người cha đối với con: người giỏi thật sự là người biết khiêm tốn,
khiêm nhường, hòa đồng (“lẫn vào đám đông”), chứ không phải là kẻ chỉ biết khoe khoang, phô
diễn vẻ bề ngoài màu mè, hình thức (“như con công sặc sỡ”). Câu 4
Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. Cách giải:
Học sinh tự trình bày theo suy nghĩ của bản thân mình, có lý giải. Gợi ý: Trang 3


- Nhận xét về người cha: là người có lòng yêu thương con, là người sâu sắc, nhiều trải nghiệm với
những lời khuyên đúng đắn, quý giá, kịp thời. II. LÀM VĂN Câu 1
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về cách làm một đoạn nghị luận xã hội. Cách giải:
1. Giới thiệu vấn đề:
- Giới thiệu nhận định: Hành động của tuổi trẻ để đối mặt với những thử thách trong cuộc sống.
2. Giải quyết vấn đề
* Giải thích: Thử thách là những tình huống, việc làm khó khăn, gian khổ, đòi hỏi con người có
nghị lực, khả năng mới có thể vượt qua. * Bàn luận :
- Hành động đầu tiên khi tuổi trẻ đối mặt với thử thách là phải dũng cảm. Chúng ta cần phải có
can đảm để đối mặt với tất cả các loại khó khăn mà mình gặp phải, bởi không có hoàn cảnh khó
khăn nào mà chúng ta không vượt qua được.
- Khi đối mặt với thử thách, tuổi trẻ phải biết kiên trì đến giây phút cuối cùng.
- Tuổi trẻ phải biết suy nghĩ tích cực: Sử dụng thái độ tích cực để đối mặt với những khó khăn mà
mình gặp phải. Suy nghĩ tích cực tạo nên cuộc sống tích cực, suy nghĩ tiêu cực ngược lại sẽ tạo
thành chướng ngại cho cuộc đời.
- Tuổi trẻ cần rèn luyện về ý chí, nghị lực, trang bị về tri thức, kĩ năng, sức khỏe để có đủ năng
lực đương đầu với khó khăn.
- Phê phán một bộ phận giới trẻ hiện nay không dám đương đầu với thử thách, chỉ biết sống nhờ,
sống gửi, lệ thuộc vào người khác…
* Bài học nhận thức và hành động:
- Hiểu được việc đối mặt với thử thách là cơ hội để làm nên thành công.
- Tích cực học tập và tu dưỡng đạo đức, rèn luyện ý chí, nghị lực; có tinh thần vượt khó; dám
nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
3. Tổng kết vấn đề. Câu 2 Phương pháp:
- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng). Trang 4