Đề thi thử Ngữ văn Sở Hà Tĩnh lần 1 năm 2023

SỞ GD & ĐT HÀ TĨNH
ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG KHỐI 12
MÔN: NGỮ VĂN – Lớp 12
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề MỤC TIÊU
✔ Kiểm tra mức độ kiến thức của học sinh cụ thể:
+ Kiến thức tiếng việt, làm văn
+ Kiến thức văn học: Tác giả, tác phẩm.
+ Kiến thức đời sống.
✔ Rèn luyện các kỹ năng cơ bản: + Kỹ năng đọc hiểu
+ Kỹ năng tạo lập văn bản (đoạn văn nghị luận xã hội, bài văn nghị luận văn học)
I. ĐỌC HIỂU: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
…Mẹ nạp tài khoản tinh thần cho con
Hằng ngày, qua truyện, tranh ảnh,
Mẹ chú ý diễn tả về cuộc sống xung quanh
Con gia tăng vốn từ, trí tưởng tượng, lòng nhân hậu
Thặng dư niềm tin cùng giá trị ước mơ
Hằng tuần, đưa con đến với thiên nhiên, nhà hát, rạp chiếu phim
Không vì dòng máu truyền đời muốn con thành nghệ sĩ
Con hãy làm gì con muốn, nhưng phải biết yêu nghệ thuật như một chìa - khóa - sống
Tính tuổi, đếm những mùa xuân
Ngân hàng tinh thần dồi dào chúng ta sống nhiều vượt qua hữu hạn
Gia tài quý giá này, con sẽ chuyển số dư luân lưu cho cháu, chắt
Thế hệ con đừng quên trồng cây, hoa, mở lại những đồng quê đang thu hẹp và biến mất
Làm bạn, mến thương loài vật, người sẽ tử tế hơn với đồng loại của mình
Đấy là tài khoản tâm hồn thiết yếu để tạo dựng tương lai cho các con, cho Trái Đất!
(Trích Tài khoản tương lai - Vi Thùy Linh, Báo điện tử Quân đội nhân dân cuối tuần, số ra ngày 19-1-2020)
Câu 1: (NB) Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?
Câu 2: (TH) Chỉ ra những cách mà người mẹ trong đoạn thơ đã làm để nạp tài khoản tinh thần cho đứa con của mình?
Câu 3: (TH) Anh /chị hiểu như thế nào về nội dung của những dòng thơ sau:
Tính tuổi, đếm những mùa xuân
Ngân hàng tinh thần dồi dào chúng ta sống nhiều vượt qua hữu hạn. Câu 4: (VD)
Thế hệ con đừng quên trồng cây, hoa, mở lại những đồng quê đang thu hẹp và biến mất Làm bạn,
mến thương loài vật, người sẽ tử tế hơn với đồng loại của mình
Đấy là tài khoản tâm hồn thiết yếu để tạo dựng tương lai cho các con, cho Trái Đất!
Lời dặn của người mẹ đối với con trong những dòng thơ trên có ý nghĩa gì đối với anh/chị? Trang 1

II. LÀM VĂN
Câu 1: (VDC) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ)
trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết của việc vun đắp những giá trị tinh thần trong cuộc sống. Câu 2: (VDC)
Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây
trời tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai va cuồn cuộn mù khói Mèo đốt nương xuân. Tôi
đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên Sông Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà
nhìn xuống dòng nước Sông Đà. Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh
màu xanh canh hến của Sông Gâm Sông Lô. Mùa thu nước Sông đà lừ lừ chín đỏ như da mặt
một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ
thu về. Chưa hề bao giờ tôi thấy dòng Sông Đà là đen như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông
ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng một cái tên Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ.
Con Sông Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, Sông Đà lại gợi một cách. Đã có lần tôi nhìn Sông
Đà như một cố nhân. Chuyến ấy ở rừng đi núi cũng đã hơi lâu đã thấy thèm chỗ thoáng. Mải bám
gót anh liên lạc, quên đi mất là mình sắp đổ ra Sông Đà. Xuống một cái dốc núi, trước mắt thấy
loang loáng như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt mình rồi bỏ chạy. Tôi nhìn cái miếng sáng
lóe lên một màu nắng tháng ba Đường thi “Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu”. Bờ sông Đà,
bãi Sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sông Đà. Chao ôi, trông con sông, vui như thấy
nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. Đi rừng dài ngày rồi lại bắt
ra Sông Đà, đúng thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu người cố nhân ấy mình
biết là lắm bệnh mà chứng, chốc dịu dàng đấy, rồi lại bản tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy.
(Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, tr 191 – 192)
Cảm nhận vẻ đẹp của hình tượng sông Đà qua đoạn văn trên. Từ đó nhận xét về phong cách nghệ thuật của nhà văn. 2 Trang 2


HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT I. ĐỌC HIỂU Câu 1
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về các thể thơ đã học. Cách giải: Thể thơ tự do. Câu 2
Phương pháp: Đọc, tìm ý. Cách giải:
Cách mà người mẹ trong bài thơ đã làm để nạp tài khoản tinh thần cho đứa con của mình: Mẹ
nạp tài khoản tinh thần qua truyện tranh, chú ý diễn tả cuộc sống xung quanh, đưa con đến với
thiên nhiên, nhà hát, rạp chiếu phim, để con làm những gì mà con muốn. Câu 3
Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. Cách giải:
Tuổi và ngày xuân là đại diện cho sự hữu hạn của cuộc đời. Chúng ta đều phải đối diện với
những điều hữu hạn đó. Thế nhưng ngân hàng tinh thần lại là vô hạn. Ở mỗi khoảnh khắc, chúng
ta đều có thể tích lũy thêm cho ngân hàng đó, làm mở rộng và phong phú thêm cho ngân hàng ấy. Câu 4
Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. Cách giải:
Học sinh tự trình bày theo suy nghĩ của bản thân mình, có lý giải. Gợi ý:
Lời dạy của người mẹ có ý nghĩa:
- Lời dạy của người mẹ hướng thế hệ sau đến sự lương thiện, bồi đắp thêm lòng trắc ẩn.
- Lời dạy của mẹ nhắc nhở thế hệ sau về việc gìn giữ, bảo vệ những giá trị sống. ……… II. LÀM VĂN Câu 1
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về cách làm một đoạn nghị luận xã hội. Cách giải:
1. Giới thiệu vấn đề:
- Giới thiệu nhận định: Sự cần thiết của việc vun đắp những giá trị tinh thần trong cuộc sống.
2. Giải quyết vấn đề Trang 3


- Giải thích: Giá trị tinh thần là những giá trị vô hình được hình thànhvà bồi đắp trong quá trình
sống của con người. Giá trị tinh thần cùng với giá trị vật chất tạo nên đời sống con người.
- Bàn luận: Sự cần thiết của việc vun đắp những giá trị tinh thần trong cuộc sống.
+ Nếu như giá trị vật chất đảm bảo sự tồn tại của con người thì giá trị tinh thần lại khiến con người sống đúng nghĩa
=> Việc bồi đắp giá trị tinh thần là cần thiết, cần thiết cho một cuộc sống không đơn giản chỉ là tồn tại.
+ Việc bồi đắp giá trị tinh thần tạo ra những bước tiến vượt bậc trong cuộc sống của con người.
+ Việc bồi đắp giá trị tinh thần không chỉ khiến bản thân người đó tốt lên mà còn có thể khiến
những người khác tích cực lên thoog qua việc lan tỏa năng lượng của mình…. - Bàn luận mở rộng:
+ Học cách yêu thương, trân trọng cuộc sống từ những điều bình dị nhất là cách để vun đắp thêm giá trị tinh thần.
+ Thường xuyên có lối sống, suy nghĩ tích cực,.. ……
3. Tổng kết vấn đề Câu 2 Phương pháp:
- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).
- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học. Cách giải: Yêu cầu hình thức:
- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.
- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính
liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu nội dung: I. Giới thiệu chung
- Nguyễn Tuân là nhà văn tiêu biểu cho nền văn học Việt Nam. Phong cách độc đáo, tài hoa và uyên bác.
- Người lái đò sông Đà là tác phẩm được trích trong tập Tùy bút sông Đà là kết quả của chuyến
đi thực tế của tác giả lên vùng Tây Bắc. Tại đây ông đã phát hiện ra vẻ đẹp của thiên nhiên cùng
chất vàng mười trong tâm hồn của người dân nơi đây.
- Khái quát vấn đề: Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng con sông Đà qua đoạn trích. Từ đó nhận xét
phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân. II. Phân tích
1. Cảm nhận đoạn trích. Trang 4