Đề thi thử Ngữ văn Sở Ninh Bình lần 1 năm 2023

TIÊUSỞ GD & ĐT NINH BÌNH
ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG KHỐI 12
MÔN: NGỮ VĂN – Lớp 12
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề MỤC TIÊU
✔ Kiểm tra mức độ kiến thức của học sinh cụ thể:
+ Kiến thức tiếng việt, làm văn
+ Kiến thức văn học: Tác giả, tác phẩm.
+ Kiến thức đời sống.
✔ Rèn luyện các kỹ năng cơ bản:
+ Kỹ năng đọc hiểu
+ Kỹ năng tạo lập văn bản (đoạn văn nghị luận xã hội, bài văn nghị luận văn học) I. ĐỌC HIỂU
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
(…) Thời phổ thông trung học, tôi học trường chuyên ở một thành phố nhỏ. Như bao trường
chuyên khác, học sinh được ôn luyện từng ngày để tham gia các cuộc thi cấp địa phương và
quốc gia. Mục tiêu của tất cả học sinh, giáo viên và phụ huynh là đỗ vào một trường đại học tốt.
Trong suốt những năm phổ thông, tôi học cách trả lời tốt các câu hỏi, nhưng không bao giờ học
cách đặt câu hỏi.
Khi lên đại học, tôi học tại một trường nữ sinh nhỏ ở miền Nam nước Mỹ. Tôi vẫn dùng
phương pháp trả bài ấy, kỹ năng mà nhiều năm ở Việt Nam đã dạy tôi rất tốt để đạt điểm cao...
Tuy nhiên tôi không phải là sinh viên sáng nhất khoa sử dù có thể ghi nhớ và luôn trả lời được
hầu hết câu hỏi.
Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi sang Đức làm trợ lý nghiên cứu cho hai nhà nhân chủng học
(anthropologists). Lần đầu tiên tôi được đồng nghiệp chỉ cho rằng, đặt câu hỏi là bước cơ bản
để trở thành một nhà nghiên cứu. Họ khuyến khích tôi đặt những câu hỏi từ rất đơn giản, ví dụ
"định nghĩa của từ này là gì?", "trong bối cảnh như vậy việc gì sẽ xảy ra?" cho đến những câu
phức tạp cần miêu tả dài dòng. Tôi bắt đầu chú ý đến cách đồng nghiệp hỏi tại các buổi họp và
hội thảo. Sau khoảng một năm, tôi đi thực địa cùng các giáo sư và bắt đầu phải viết rất nhiều ghi
chép. Đây là cơ hội cho tôi luyện tập đặt câu hỏi.
Hai năm làm việc ở Đức, học cách đặt câu hỏi đã thôi thúc tôi trên con đường học vấn (…)
Kỹ năng hỏi giúp tôi trong lúc làm nghiên cứu, và hiện giờ ở nơi làm việc. Tôi quyết định không Trang 1


theo đuổi sự nghiệp học thuật với tư cách là giáo sư mà trở thành nhà khoa học dữ liệu (data
scientist). Công việc chính của tôi xoay quanh việc xây dựng giải pháp kỹ thuật cho các bài toán
kinh doanh. 90% thời gian của tôi dành để trao đổi với đồng nghiệp và các bộ phận khác trong công ty.
Tôi luôn hy vọng các bạn chuẩn bị sẵn một danh sách câu hỏi, sắp xếp chúng thành 2-3 chủ
đề. Các bạn sẽ cảm thấy chủ động, và tự tin hơn trong cuộc trò chuyện. Trong các cuộc phỏng
vấn xin việc, ứng viên cũng nên làm điều tương tự. Đây không chỉ là cơ hội để công ty đặt câu
hỏi, mà còn là cơ hội để các bạn phỏng vấn ngược, nhằm nắm được nhiều thông tin hơn về nơi
có thể là môi trường làm việc tương lai của mình.
Tôi học nghệ thuật đặt câu hỏi qua thử nghiệm và cả sai lầm, bằng cách đi thực địa lúc đi
làm nghiên cứu, và hiện giờ là qua việc phỏng vấn rất nhiều ứng viên xin việc. Nhưng tôi vẫn
ước rằng mình đã được học kỹ năng này sớm hơn, trong gia đình, ở trường phổ thông hoặc thậm
chí ở trường đại học.
(Trích Học cách đặt câu hỏi – Thân Hạnh Nga)
Câu 1: (NB) Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích.
Câu 2: (TH) Tác giả đã chỉ ra kĩ năng đặt câu hỏi sẽ giúp những ứng cử viên điều gì khi đi xin việc?
Câu 3: (TH) Theo anh/chị, vì sao nhân vật "tôi" lại có ước nguyện học kĩ năng này sớm hơn?
Câu 4: (VD) Nêu hai biện pháp cần thực hiện để rèn luyện kĩ năng đặt câu hỏi. II. LÀM VĂN
Câu 1: (VDC) Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của
việc rèn luyện kĩ năng giao tiếp đối với các bạn trẻ trong xã hội hiện đại.
Câu 2: (VDC) Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp trữ tình của Sông Đà qua đoạn trích:
Tôi có bay tạt ngang qua Sông Đà mấy lần, và thấy đó cũng là thêm cho mình một góc độ
nhìn một cách nhìn về con sông Tây Bắc hung bạo và trữ tình. Từ trên tàu bay mà nhìn xuống
Sông Đà, không ai trong tàu bay nghĩ rằng cái dây thừng ngoằn ngoèo dưới chân mình kia lại
chính là cái con sông hằng năm và đời đời kiếp kiếp làm mình làm mẩy với con người Tây Bắc
và phản ứng giận dỗi vô tội vạ với người lái đò Sông Đà. Cũng không ai nghĩ rằng đó là con
sông của câu đồng dao thần thoại Sơn Tinh Thuỷ Tinh "Núi cao sông hãy còn dài - Năm năm
báo oán đời đời đánh ghen". Hình như khi mà ta đã quen đọc bản đồ sông núi, thì mỗi lúc ngồi
tàu bay trên chiều cao mà nhìn xuống đất nước Tổ quốc bao la, càng thấy quen thuộc với từng
nét sông tãi ra trên đại dương đá lờ lờ bóng mây dưới chân mình. Con Sông Đà tuôn dài tuôn Trang 2


dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban
hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây
mùa xuân bay trên Sông Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước Sông
Đà. Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của
Sông Gâm Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu
bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. Chưa hề bao giờ tôi
thấy Sông Đà là đen như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng
một cái tên Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ.
(Trích Người lái đò sông Đà – Nguyễn Tuân - Ngữ văn 12,
tập Một – Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).
Từ đó, liên hệ với vẻ đẹp hung bạo của Sông Đà trong cuộc chiến với người lái đò Sông Đà để rút
ra những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả của nhà văn Nguyễn Tuân. 2
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT I. ĐỌC HIỂU Câu 1
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về các phương thức biểu đạt. Cách giải:
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận. Câu 2
Phương pháp: Đọc, tìm ý. Trang 3

Cách giải:
Tác giả đã chỉ ra kĩ năng đặt câu hỏi sẽ giúp những ứng cử viên khi đi xin việc:
- Cảm thấy chủ động và tự tin hơn trong cuộc trò chuyện.
- Nắm được nhiều thông tin hơn về nơi có thể là môi trường làm việc tương lai của mình. Câu 3
Phương pháp: Phân tích, tổng hợp. Cách giải: Gợi ý:
Nhân vật “tôi” có ước nguyện học kĩ năng đặt câu hỏi sớm hơn vì:
- Đây là kĩ năng rất cần thiết cho cuộc sống và phát triển bản thân, được học càng sớm thì cơ hội
phát triển bản thân càng cao.
- Khi được học kĩ năng đặt câu hỏi sớm, mỗi người có thể hoàn chỉnh kĩ năng giao tiếp, tự tin,
bản lĩnh sớm hơn; chủ động khi tìm hiểu khai thác kiến thức; nâng cao vốn sống, vốn hiểu biết,
khả năng tìm tòi, học hỏi, bồi đắp kinh nghiệm, thể hiện bản thân, xây dựng các mối quan hệ.
- Việc học kĩ năng này quá muộn có thể bỏ lỡ nhiều cơ hội khám phá bản thân hay phát triển công việc. Câu 4
Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. Cách giải:
Học sinh có thể đề xuất các biện pháp theo quan điểm cá nhân, đảm bảo hợp lý và thuyết phục. Gợi ý:
- Luôn tìm hiểu thấu đáo vấn đề; luyện tập đặt câu hỏi từ vấn đề nhỏ, đơn giản đến các vấn đề lớn, phức tạp.
- Rèn luyện sự tự tin, không ngại đặt câu hỏi khi có vấn đề mới.
- Xây dựng sự tập trung trong giao tiếp và tiếp nhận thông tin để có thể đạt câu hỏi đúng nhất.
- Tìm hiểu về các dạng câu hỏi cần thiết quan nhiều kênh thông tin khác nhau.
- Bổ sung vốn từ và hệ thống câu hỏi phong phú thông qua việc đọc sách, tự học,.. II. LÀM VĂN Câu 1
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về cách làm một đoạn nghị luận xã hội. Cách giải:
1. Giới thiệu vấn đề: Trang 4