Đề thi thử Ngữ văn trường Tân Trào - Tuyên Quang lần 1 năm 2023

SỞ GD & ĐT TUYÊN QUANG
ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG KHỐI 12
TRƯỜNG THPT TÂN TRÀO
MÔN: NGỮ VĂN – Lớp 12
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề
✔ Kiểm tra mức độ kiến thức của học sinh cụ thể:
+ Kiến thức tiếng việt, làm văn
+ Kiến thức văn học: Tác giả, tác phẩm.
+ Kiến thức đời sống.
✔ Rèn luyện các kỹ năng cơ bản:
+ Kỹ năng đọc hiểu
+ Kỹ năng tạo lập văn bản (đoạn văn nghị luận xã hội, bài văn nghị luận văn học)
I. ĐỌC HIỂU : Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
(1) Kiếp người ngắn ngủi, nếu hôm nay con lãng phí đời con, thì ngày mai con sẽ thấy
cuộc đời bỏ con đi xa rồi. Vì vậy, con càng sớm trân trọng đời con thì con càng được tận hưởng
cuộc sống sớm; hãy trân trọng đời này càng sớm càng tốt, chứ đừng mong mình sống thọ.
(2) Trên thế gian này không có cái gọi là "tình yêu duy nhất mãi mãi", yêu là cảm giác tức
thời, cảm giác này chắc chắn sẽ thay đổi theo thời gian và tâm thế. Nếu "tình yêu duy nhất mãi
mãi" của con bỏ con mà đi, con hãy nhẫn nại chờ một tí, để ngày tháng gột rửa dần, để lòng con
từ từ lắng lại, đau khổ sẽ dần dà nhạt nhoà. Đừng mơ tưởng hão về cái đẹp của tình yêu, đừng
làm quá nỗi đau khi thất tình.
(3) Tuy rằng rất nhiều vị công thành danh toại không học nhiều lắm, nhưng thế không có
nghĩa là cứ lười học, lười đọc là sẽ thành công cái chắc. Tri thức con học được sẽ là vũ khí trong
tay, có thể dựng cơ đồ từ bàn tay trắng, nhưng không thể chiến đấu không một tấc gươm. Mong con nhớ kĩ!”
(Trích “Thư gửi con trai” của cố Thủ tướng Đài Loan - Tôn Vận Tuyền)
Câu 1: (NB) Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2: (TH) Hãy cho biết quan niệm của tác giả về cuộc đời ở đoạn văn (1).
Câu 3: (TH) Vì sao tác giả cho rằng: Trên thế giới này không có cái gọi là “tình yêu duy nhất mãi mãi”?
Câu 4: (VD) Nếu lựa chọn, anh/chị sẽ lựa chọn “tình yêu duy nhất mãi mãi” của mình là tình yêu
gia đình hay tình yêu đôi lứa? Vì sao? II. LÀM VĂN
Câu 1: (VDC) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ)
trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến: tri thức con học được sẽ là vũ khí trong tay.
Câu 2: (VDC) Trong đoạn trích Đất Nước (trường ca Mặt đường khát vọng), nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm viết: Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắm Trang 1


Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó san sẻ
Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời...
(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.120-121)
Anh/Chị hãy phân tích đoạn trích trên, từ đó làm rõ nét mới mẻ, độc đáo trong suy tưởng của
Nguyễn Khoa Điềm về đất nước. 2 Trang 2


HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT I. ĐỌC HIỂU Câu 1
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về các phương thức biểu đạt. Cách giải:
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận. Câu 2
Phương pháp: Đọc, tìm ý. Cách giải:
Quan niệm của tác giả về cuộc đời: Kiếp người ngắn ngủi vì thế con người càng biết trân trọng
cuộc đời thì càng được tận hưởng cuộc sống hơn là việc mong muốn mình được sống thọ. Câu 3
Phương pháp: Đọc, tìm ý. Cách giải:
Tác giả cho rằng trên thế giới này không có cái gọi là “tình yêu duy nhất mãi mãi” bởi lẽ yêu là
cảm giác tức thời, cảm giác này chắc chắn sẽ thay đổi theo thời gian và tâm thế. Câu 4
Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. Cách giải:
Học sinh tự đưa ra lựa chọn của bản thân mình, có lý giải phù hợp. Gợi ý:
- Trường hợp lựa chọn tình yêu đôi lứa:
+ Tình yêu đôi lứa là bước đầu để hình thành một gia đình.
+ Tình yêu đôi lứa có thể tạo ra những động lực khiến con người vì nhau mà cố gắng tạo ra thành
tựu hoặc thậm chí những kì tích.
+ Tình yêu đôi lứa tích cực khiến con người sống vui vẻ hơn, tích cực và lạc quan hơn. ……
- Trường hợp chọn tình yêu gia đình:
+ Tình yêu gia đình là thứ tình cảm mà đa số con người nhận được từ khi chào đời đến tận cuối
đời. Đây là thứ tình cảm bền chặt, được gắn kết bằng mối quan hệ ruột thịt, máu mủ không dễ tách rời.
+ Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng con người, vì thế tình cảm được hình thành trong cái nôi ấy
chính là thứ tình cảm tốt đẹp, là chỗ dựa vững chắc cho con người trước báo tố của cuộc đời.
+ Tình yêu gia đình thường gắn liền với những tình cảm thiêng liêng như tình phụ tử, tình mẫu
tử, tình nghĩa vợ chồng,… Trang 3

II. LÀM VĂN Câu 1
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về cách làm một đoạn nghị luận xã hội. Cách giải:
1. Giới thiệu vấn đề:
- Khẳng định vai trò của tri thức đối với đời sống con người.
- Giới thiệu nhận định: Tri thức con học được sẽ là vũ khí trong tay
2. Giải quyết vấn đề - Giải thích:
+ Tri thức là: ri thức là kiến thức nhân loại, con người tiếp thu được phải trải qua thời gian lịch
sử, không gian mới tạo thành.
+ Vũ khí là: thiết bị, phương tiện hoặc tổ hợp những phương tiện được chế tạo, sản xuất có khả
năng gây sát thương, nguy hại cho những người xung quanh. Trong câu nói này, có thể hiểu vũ
khí chính là tri thức giúp con người nắm bắt được cả nhân loại.
=> Cả câu nói nhằm nhấn mạnh: khi con người có được tri thức thì họ sẽ làm chủ mọi thứ trong cuộc sống. - Bàn luận:
+ Tri thức góp phần khẳng định vị thế xã hội của bản thân đồng thời góp phần nâng cao đời sống
vật chất và tinh thần của mỗi người.
+ Có được tri thức vững vàng, con người có thể làm giàu cuộc sống của mình, hiểu biết thêm về
bản thân mình và hiểu thêm về cuộc sống.
+ Có tri thức giúp con người tự tin khi đứng trước mỗi khó khăn và tìm ra được phương pháp để
vượt qua những khó khăn đó.
+ Có tri thức, con người có khả năng và bản lĩnh thực hiện được những dự định, lí tưởng của đời
mình. Từ đó, con người có thể đóng góp cho xã hội những sáng kiến, phát minh, sáng chế của
mình, thúc đẩy xã hội không ngừng phát triển. + ... - Mở rộng vấn đề:
+ Phê phán những kẻ lười học tập.
+ Mỗi người cần nhận thức được sức mạnh của tri thức từ đó, thường xuyên trau dồi, bồi đắp tri
thức cho bản thân, biết sàng lọc tri thức và vận dụng sáng tạo vào đời sống thực tiễn.
3. Tổng kết vấn đề Câu 2 Phương pháp:
- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).
- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học. Cách giải: Yêu cầu hình thức:
- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản. Trang 4