Đề thi thử tốt nghiệp THPT 2025 Ngữ văn (từ Trường/Sở)

SỞ GD&ĐT BẮC NINH
ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG KHỐI 12
TRƯỜNG THPT QUẾ VÕ SỐ 1 NĂM HỌC 2024 - 2025 -------------------- MÔN: NGỮ VĂN 12
(Đề thi có 03 trang)
Thời gian làm bài: 120 phút
(không kể thời gian phát đề)
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản:
ĐÁ TRỔ BÔNG(NguyễnNgọcTư(1))
Khờ, thằng nhỏ gánh nước đi đằng trước tôi, đang bốc khói. Bằng mắt thường cũng
thấy một làn hơi mỏng bả lả gợn quanh nó, nhất là từ đôi ống quần ướt mèm. Nước trong
thùng ở hai đầu quang gánh dù không sánh ra chút nào, nhưng cứ nghĩ lên đến đỉnh núi chắc
chỉ còn lưng lửng, vì nước bốc hơi. Mình thì có hơn gì, tôi nghĩ, cũng sắp bốc cháy tới nơi rồi.
Nắng hệt một chảo mật nấu sôi, và những con người bé nhỏ ngụp lặn trong ấy chín nhừ,
mặt mày đỏ lựng. Thỉnh thoảng Khờ dừng lại để chờ tôi lúc này hồng hộc thở, bước từng bậc
đá bằng đôi chân không biết của ai. Dù nó đã lên xuống núi mười bảy lần trong ngày, gánh
nước uống cho chục ngoài hộ dân sống trên ấy. Hỏi Khờ sắp tới nơi chưa, nó kêu xíu nữa.
Chữ “xíu” không làm tôi mừng, vì biết mình còn trèo nhiều dốc đá mới chạm chân đỉnh núi
trọc bon không cây cối.
“Đám đá này mơi mốt trổ bông”, Khờ nói.
Năm Khờ chín tuổi, mẹ dắt nó lên ngọn núi Trời này, bảo ngồi đó đợi đá trổ bông mẹ lên
đón. Rồi bà mẹ trẻ xuống núi, biệt dạng. Chị chủ quán nước ngay bên sườn núi vẫn còn nhớ
gương mặt cô gái đó, “trẻ măng, đem con đi bỏ mà mặt tỉnh bơ, trửng giỡn (2) với mấy thằng
kiếm củi”. Chắc là sớm làm mẹ đơn thân, không mang vác nổi thằng nhỏ khờ đặt đâu ngồi đó.
Chắc là ngủ quên trên cỏ rồi đẻ Khờ, như những bà mẹ Việt cổ xưa vẫn cấn bầu (3) nhờ uống
nước trong gáo dừa, ướm chân vào dấu chân lạ.
Thằng nhỏ từng có cái tên tử tế, nhưng người xóm núi quên mất rồi. Nói cho cùng, làm
gì có tên nào hợp với nó, bằng tên Khờ. Trong thân xác thằng con trai sắp ba mươi, là một trí
khôn của trẻ con năm bảy tuổi. Thời gian không làm mai một cái niềm tin rồi đá trổ bông, mẹ đón về.
Sống nhờ chén cơm của cư dân triền núi, nhưng Khờ chưa bao giờ làm họ tiếc vì đã nuôi
dưỡng mình. Nhờ chi thằng nhỏ cũng làm, và nặng nhọc cỡ nào cũng không than vãn. Mưa nó
đi cọ rửa những bậc đá đóng rêu, che giúp mái nhà ai đó, cõng bà Chín Sầu Đâu đi hốt thuốc
nam chữa đau khớp, đón thằng Đen kẹt ở trường trong giông gió. Hạn qua nó kiếm củi phơi
khô chất đầy miễu hoang, cả xóm xài mút mùa không hết. Mùa khô nào họ cũng uống nước
mưa một tay Khờ gánh, từ ngôi chùa gần chân núi Xanh.
Suốt ba chục năm, duy nhất một lần Khờ rời núi chừng tuần lễ. Nó bị sét đánh. Cái đầu
trọc của núi mà nó đang chăn giữ, không hiểu sao hay bị sét xuống thăm, đến cây cối không
mọc nổi. Bữa đó giông khô, Khờ lom khom gom mớ thuốc nam chùa gửi phơi, thì bị sét quật
lăn ra, tóc cháy xém. Câu đầu tiên nó nói khi tỉnh dậy, “đá trổ bông chưa?”
Tới ông trời còn không bứng nổi thằng Khờ ra khỏi mớ đá đó, người núi Xanh nói. Đúng
lúc Khờ lại thêm một lượt gánh nữa ngang qua chỗ quán nước tôi ngồi cùng mấy bà trong
xóm, nhe răng cười. Ở Khờ không có vẻ gì bơ vơ, dù đang một mình bơi giữa đá và nắng.
Ngay khi nó bị che khuất bởi một cua gắt trên đường mòn, cũng để lại cảm giác ấm áp, chắc
nịch. Khó giải thích, nhất là nhân vật ấy mang trong mình một câu chuyện mủi lòng.
Hỏi mẹ Khờ có từng quay lại không, người núi Xanh nói biết đâu, giờ nhiều du khách lên
đây, mặt mũi ai cũng dáo dác như ai, nhớ sao nổi người phụ nữ mấy chục năm về trước.
Thằng nhỏ hay bị du khách ghẹo, họ xưng mẹ nè con, mau về với mẹ. “Mẹ tui nói chừng đá
trổ bông mới lên đón, giờ có trổ xíu nào đâu”, Khờ nói. Chỉ một lời dối ầu ơ, nhưng với bộ
não ngờ nghệch của Khờ, đã thành một thứ dây trói bền dai, buộc nó mãi trên đỉnh núi.
Mẹ Khờ có ở đây, chắc gì lay chuyển được nó, đá chưa nở bông nào.
Dân núi Xanh có lần hối tiếc, khi xúm nhau thuyết phục Khờ, rằng đám đá đó đâu thể
trổ bông được, sét đánh quá chừng mà, nhìn thì biết, tới cỏ còn không mọc nổi. Khờ nói luôn,
vậy mấy cục đá hong bị trời đánh thể nào cũng có bông. Từ bữa đó nó leo trèo khắp núi. Lo
bông đá đang trổ ở hang hốc nào đó, nơi nó chưa mò tới. Còn cả xóm thì phấp phỏng sợ nó trượt chân.
Mình mà nói núi này đá đực khó ra bông, Khờ sẽ hỏi, vậy núi nào mới có? Tôi hình
dung vậy, khi ngó thằng nhỏ vừa gánh xong đôi nước cuối cùng trong ngày, đổ vào cái khạp
da bò đặt ngay đỉnh trọc. Nước ấy dành cho du khách uống đỡ khát. Dù họ chỉ dùng rửa mặt,
rửa chân, hắt vào người nhau cho vui.
Nắng vẫn xéo xắt, chưa chịu nguội. Tôi quay lại đúng cái chân núi mà vài tiếng đồng hồ
trước mình đứng ngán ngẩm vì nắng và hồ Xanh cạn đáy. Nghĩ chắc cũng không cần trèo lên
chi, quá biết trên đó có những thứ gì, lại miễu cậu miễu cô, lại những quán xá đu theo vách đá,
lại bày bán mấy thứ thần dược từ cỏ cây meo mốc chớ đâu.
Nhưng Khờ xuất hiện, với đôi thùng nước treo đầu gánh, rủ khơi khơi, lên núi chơi, bông
đá nay mai sẽ trổ. Chú thích:
1. Nguyễn Ngọc Tư: sinh năm 1976 tại Đầm Dơi, Cà Mau, là nữ nhà văn trẻ của Hội nhà
văn Việt Nam. Với niềm đam mê viết lách, chị miệt mài viết về những điều gần gũi nhất xung
quanh cuộc sống của mình. Giọng văn chị đậm chất Nam bộ, là giọng kể mềm mại mà sâu cay
về những cuộc đời éo le, những số phận chìm nổi. Cái chất miền quê sông nước ngấm vào các
tác phẩm, thấm đẫm cái tình của làng, của đất, của những con người chân chất hồn hậu nhưng
ít nhiều gặp những bất hạnh.
2.Trửng giỡn: trêu đùa
3. Cấn bầu: có thai
4. Khạp: cái lu, vật dụng đựng nước 5. Miễu: miếu thờ
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định ngôi kể trong truyện?
Câu 2. Tìm những chi tiết trong câu chuyện để chứng minh rằng không ai có thể lay chuyển
niềm tin đá trổ bông của Khờ?
Câu 3. Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn sau: Nhờ chi
thằng nhỏ cũng làm, và nặng nhọc cỡ nào cũng không than vãn. Mưa nó đi cọ rửa những bậc
đá đóng rêu, che giúp mái nhà ai đó, cõng bà Chín Sầu Đâu đi hốt thuốc nam chữa đau khớp,
đón thằng Đen kẹt ở trường trong giông gió.
Câu 4. Nhận xét về nhân vật Khờ?
Câu 5. Từ câu chuyện về Khờ, anh/chị suy nghĩ như thế nào về niềm tin trong cuộc sống?
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật Khờ trong truyện ngắn
“Đá trổ bông” của Nguyễn Ngọc Tư.
Câu 2 (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về vấn đề:
Lắng nghe chính mình.
----------------HẾT--------------
(Thí sinh không được sử dụng tài liệu)
Họ và tên thí sinh:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SBD:. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
SỞ GD&ĐT BẮC NINH
ĐÁP ÁN ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG 12
TRƯỜNG THPT QUẾ VÕ SỐ 1 NĂM HỌC 2024 - 2025 -------------------- MÔN: NGỮ VĂN 12
(Đáp án gồm có 5 trang)
Thời gian làm bài: 120 phút
(không kể thời gian phát đề) Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 4,0 1
Ngôi kể trong truyện: ngôi thứ nhất 0,5 2
Những chi tiết trong câu chuyện để chứng minh rằng không ai có thể 0,5
lay chuyển niềm tin Đá trổ bông của Khờ:
- Mỗi ngày chờ đợi Đá trổ bông, chưa bao giờ Khờ dám rời núi.
- Mọi người xúm lại giải thích cho Khờ hiểu đá biết đánh, không thể
trổ bông, Khờ lại hỏi, vậy ở đâu đá trổ bông.
- Bị sét đánh ngất đi, câu đầu tiên Khờ hỏi khi tỉnh dậy là Đá đã trổ bông chưa. 3
- Phép liệt kê: đi cọ rửa những bậc đá đóng rêu, che giúp mái nhà ai 1,0
đó, cõng bà Chín Sầu Đâu đi hốt thuốc nam chữa đau khớp, đón thằng
Đen kẹt ở trường trong giông gió. - Tác dụng:
+ Nhấn mạnh sự chăm chỉ, chịu khó và hay giúp đỡ mọi người của Khờ.
+ Phép liệt kê làm cho các diễn đạt hiệu quả, ngắn gọn và dễ hiệu quả
hơn. Giúp cho đoạn văn tăng thêm tính biểu cảm. 4 Nhận xét về Khờ: 1,0 - Khờ khạo, ngây ngốc.
- Tính tình hiền lành, chăm chỉ, giúp đỡ mọi người.
- Tin vào tình mẫu tử, khao khát tình mẫu tử. 5
Suy nghĩ về niềm tin trong cuộc sống: 1,0
Học sinh có thể trình bày những suy nghĩ của mình theo nhiều cách. Có thể theo hướng sau:
- Niềm tin giúp con người ta vượt qua mọi trở ngại, vượt lên bản thân
mình, sống có mục tiêu, có chí hướng, tinh thần lạc quan, vui vẻ.
- Niềm tin mù quáng khiến con người trốn tránh, không tin vào sự thật
ngay trước mắt, không chấp nhận sự thật, mê muội trong những ảo tưởng. II VIẾT 6,0 1
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật Khờ 2,0
trong truyện ngắn “Đá trổ bông” của Nguyễn Ngọc Tư
a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn 0,25
Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ)
của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch,
quy nạp, tổng-phân-hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,25
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Nhân vật Khờ trong truyện ngắn