Đề thi thử tốt nghiệp THPT 2026 Ngữ văn (từ Trường/Sở)

SỞ GD&ĐT BẮC NINH
ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG NĂM HỌC 2025-2026
CỤM TRƯỜNG THPT TT1-QV1-LVT MÔN: NGỮ VĂN 12 --------------------
(Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề)
(Đề thi có 02 trang)
Họ và tên: ............................................................................ Số báo danh: .......
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau:
Có chăng nghệ thuật đọc sách? […]
(1) Với những nho sĩ thời xưa, đọc sách, bình văn nhiều khi là chuyện thiêng liêng, người ta chuẩn
bị không gian và tâm thế thanh tịnh để thưởng ngoạn một cuốn sách; một căn phòng thanh vắng,
một lư trầm, y phục tề chỉnh.
(2) Trong thời đại công nghiệp và hậu công nghiệp ngày nay, sách cũng như một món hàng, thậm
chí là thức ăn nhanh, người ta tranh thủ những phút rảnh rỗi hiếm hoi trên tàu xe, trong phòng đợi
nhà ga, đọc để giải khuây, để giết thì giờ. Những người làm sách đã tìm các hình thức thuận lợi cho
công chúng: sách bỏ túi, sách truyện tranh có nhịp độ nhanh, sách ghi âm để mở nghe như nghe nhạc
trên đường lái xe hơi đến sở làm.
(3) Việc đọc sách là thói quen của từng người, không ai giống ai. Có những người kỹ tính giữ gìn
cẩn trọng từng cuốn sách, không làm nhàu nát, không dám viết hay ghi “nốt” gì trong sách, đánh dấu
trang sách đọc dở bằng tấm thẻ nhỏ chứ không dám gập nếp góc trang giấy làm đau sách. Lại có
những người cho rằng giá trị của sách là ở tinh thần của nó chứ không phải dáng vẻ bề ngoài, nên
mình là chủ thì có toàn quyền sử dụng: thoải mái gạch dưới những câu văn cần chú ý, ghi bên lề
những dấu hỏi, dấu than, những lời nhận xét, bình phẩm… Chúng ta có thể học hỏi được rất nhiều từ
những “ghi chú bên lề” đó trong tủ sách mà các danh nhân để lại. […]
(4) Cách ngồi đọc sách cũng tùy thuộc vào loại sách và mục đích của việc đọc. Đọc sách khoa học
kỹ thuật, triết học… với mục đích nghiên cứu thì phải ngồi vào bàn nghiêm túc, tập trung tư tưởng,
đôi khi phải đứng dậy đi đi lại lại ngẫm nghĩ để tiêu hóa một ý tưởng, một luận điểm. Tương truyền
rằng tấm thảm trong phòng làm việc của Karl Marx in hằn dấu chân ông. Còn đọc thơ, đọc truyện để
giải trí thì tha hồ thoải mái: đọc khi nằm đợi giấc ngủ, lúc đi du lịch, trong buổi họp nhàm chán, khi
chờ khám bệnh hay xin giấy tờ…
(5) Nghệ thuật đọc sách chung quy là nghệ thuật sử dụng thời gian, thời gian học tập hay thời
gian giải trí. Đọc là cách nối dài sự hiện hữu của mình. Sách cũng như bạn, có bạn nghề nghiệp, có
bạn tâm giao, có bạn để tán dóc… Mình chọn bạn mà chơi và tùy theo bạn mà biết cách chơi. Không
nên ép đọc sách theo một kiểu nào, một khuôn khổ nào. Lâm Ngữ Đường khuyên ta: Lúc nào thấy
thích đọc thì mở sách ra mà đọc. Nói theo một truyện ngắn trào phúng của Aziz Nesin, nếu cứ chờ
đến khi không có ruồi bay, thì sẽ chẳng bao giờ làm được việc gì cả.
(6) Quan niệm và thị hiếu của người đọc dẫn đến cách chọn sách và đọc sách. Không phải
ngẫu nhiên mà khi được hỏi tại sao ông không thèm ghé mắt đến cuốn sách mọi người đang đổ xô tìm
đọc, một nhà văn trả lời: Tôi không đọc nó vì tôi biết cuộc đời ngắn lắm! Nói cho cùng, nghệ thuật đọc
sách cũng thể hiện nghệ thuật sống. Sống cho ra sống và sống một cách thoải mái, tự do, không gò bó,
không chạy theo những gì giả tạo ở ngoài bản thân mình.
(Trích Hãy cầm lấy và đọc – Huỳnh Như Phương, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2016, tr.18-20)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định vấn đề nghị luận của văn bản.
Câu 2. Chỉ ra các luận điểm được tác giả triển khai trong văn bản.
Câu 3. Phân tích hiệu quả của biện pháp tư từ so sánh trong câu văn sau: Trong thời đại công nghiệp
và hậu công nghiệp ngày nay, sách cũng như một món hàng, thậm chí là thức ăn nhanh, người ta
tranh thủ những phút rảnh rỗi hiếm hoi trên tàu xe, trong phòng đợi nhà ga, đọc để giải khuây, để giết thì giờ.
Câu 4. Nhận xét về cách sử dụng bằng chứng trong đoạn (4).
Câu 5. Qua văn bản, anh/chị hãy nêu một vài cách đọc sách hiệu quả của bản thân (trình bày từ 5 – 7 dòng). II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm). Từ quan điểm: “Không nên ép đọc sách theo một kiểu nào, một khuôn khổ nào.”
trong văn bản ở phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy
nghĩ của bản thân về tự do trong học tập và sáng tạo.
Câu 2 (4,0 điểm). Anh/Chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh, đánh giá hình tượng
đất nước trong hai trích đoạn thơ dưới đây:
Bên kia sông Đuống
Quê hương ta lúa nếp thơm nồng
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp
(Trích Bên kia sông Đuống, Hoàng Cầm 100 bài thơ, NXB Dân Trí, 2022, tr.20)
Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút; non Nghiên
Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta…
(Đất nước, trích chương V, trường ca Mặt đường khát vọng – Nguyễn Khoa Điềm,
SGK Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2016, tr.120)
-------------- HẾT------------- ĐÁP ÁN Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 4,0 1
Vấn đề nghị luận của văn bản: Nghệ thuật đọc sách/ Cách lựa chọn và 0,5
thưởng thức sách của con người trong thời hiện đại.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời được 01 ý như đáp án: 0,5 điểm.
- Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời : 0 điểm. 2
Những luận điểm được tác giả triển khai trong văn bản: 0,5
- Sự thay đổi của quan niệm đọc sách theo thời đại.
- Thói quen đọc sách riêng của mỗi người.
- Cách đọc sách phụ thuộc vào loại sách và mục đích đọc.
- Nghệ thuật đọc sách là nghệ thuật sử dụng thời gian.
- Nghệ thuật đọc sách cũng thể hiện nghệ thuật sống.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời đúng từ 4 - 5 luận điểm: 0,5 điểm.
- Học sinh trả lời đúng từ 1 - 3 luận điểm: 0,25 điểm.
- Học sinh trả lời sai/không trả lời: 0 điểm. 3
- Biện pháp tu từ so sánh: Sách được so sánh với món hàng, thức ăn 1,0 nhanh - Tác dụng:
+ Nhấn mạnh thực trạng công nghiệp hóa trong việc đọc sách làm mất đi
giá trị tinh thần và ý nghĩa của việc đọc.
+ Thể hiện thái độ phê phán kín đáo nhưng sâu sắc của tác giả trước lối
đọc công nghiệp, hời hợt, thiếu chiều sâu, đồng thời bộc lộ sự tiếc nuối,
trăn trở về những thay đổi trong văn hóa đọc của con người hiện đại.
+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho diễn đạt và lập luận.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời đúng như đáp án: 1,0 điểm.
- Học sinh chỉ ra được biện pháp so sánh: 0,25 điểm.
- Học sinh trả lời được tác dụng như đáp án: 0,75 điểm.
- Học sinh trả lời được 01 ý trong tác dụng như đáp án: 0,25 điểm.
- Học sinh trả lời sai/không trả lời: 0 điểm. 4
- Bằng chứng: Tấm thảm trong phòng làm việc của Karl Marx in hằn dấu 1,0 chân ông. - Nhận xét:
+ Bằng chứng cụ thể, sinh động, xác thực.
+ Làm sáng tỏ luận điểm: Cách đọc phụ thuộc vào loại sách và mục đích đọc.
+ Tăng tính thuyết phục, biểu cảm và truyền cảm hứng về tinh thần học
tập nghiêm túc, tập trung.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời đúng như đáp án: 1,0 điểm.
- Học sinh chỉ ra được bằng chứng chứng: 0,25 điểm.
- Học sinh nhận xét được bằng chứng như đáp án: 0,75 điểm.
- Học sinh nhận xét được 01 ý như đáp án: 0,25 điểm.
- Học sinh trả lời sai/không trả lời: 0,0 điểm 5
- HS trình bày cách đọc sách theo quan điểm và kinh nghiệm của bản 1,0
thân phù hợp, hiệu quả.
- Sau đây là một vài gợi ý:
+ Lựa chọn sách phù hợp mục đích.
+ Đọc kết hợp với ghi chú, suy ngẫm, trao đổi.
+ Kết hợp giữa việc đọc để học và đọc để thư giãn.
+ Tạo không gian yên tĩnh cho việc đọc.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trình bày được từ 4 -5 cách trở lên: 1,0 điểm.
- Học sinh trình bày được từ 2- 3 cách: 0,75 điểm.
- Học sinh trình bày được 01 cách: 0,25 điểm.
- Học sinh không trả lời: 0 điểm.
* Lưu ý: Học sinh có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau, miễn phù
hợp với bản thân, hợp lý và hiệu quả. II VIẾT 6,0 1
Từ quan điểm: “Không nên ép đọc sách theo một kiểu nào, một khuôn 2,0
khổ nào.” trong văn bản ở phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết đoạn văn
nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về tự do
trong học tập và sáng tạo.
Đoạn văn đáp ứng được các yêu cầu sau:
a. Yêu cầu chung: xác định đúng vấn đề nghị luận; bảo đảm các yêu 0,5
cầu về hình thức, dung lượng.
- Vấn đề nghị luận: Tự do trong học tập và sáng tạo.
- Hình thức: có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, phối hợp,…
- Dung lượng: khoảng 200 chữ.
b. Yêu cầu cụ thể: học sinh triển khai đoạn văn theo trình tự hợp lí và sử
dụng đúng các kĩ năng nghị luận. 0,25
b1. Giải thích vấn đề:
- Tự do trong học tập và sáng tạo là khả năng chủ động tiếp nhận tri thức,
dám suy nghĩ độc lập, dám thể hiện cái riêng trong tư duy, trong cách học
và trong việc tạo ra sản phẩm của mình.
-Tự do trong học tập và sáng tạo còn là việc không bị gò bó trong khuôn
mẫu, không rập khuôn theo người khác, mà biết học theo cách phù hợp với bản thân.
b2. Bàn luận vấn đề: 1,0
- Tự do trong học tập là vô cùng quan trọng và cần thiết, bởi nó giúp
khơi dậy hứng thú và niềm say mê học tập; giúp kích thích tư duy độc lập
và khả năng sáng tạo; giúp người học phát triển toàn diện năng lực cá
nhân; tạo nên sự tiến bộ của tri thức nhân loại…
- Để đạt được tự do trong học tập và sáng tạo, người học cần chủ động và
tự giác trong việc đặt mục tiêu, kế hoạch, phương pháp học phù hợp với
bản thân; giữ tinh thần phản biện, tư duy độc lập; không sợ sai, dám thử nghiệm,…
- Tự do không có nghĩa là tùy tiện; tự do chân chính phải đi cùng với
trách nhiệm, kỷ luật và ý thức học hỏi nghiêm túc.
- Liên hệ với bản thân 0,25
b3. Sáng tạo
- Có những ý đột phá, vượt ra ngoài Đáp án nhưng có sức thuyết phục.
- Có cách diễn đạt tinh tế, độc đáo.