Giáo án Bài 17 Lịch sử 7 Cánh diều (Phiên bản 2): Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên của nhà Trần

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 17: BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG-
NGUYÊN CỦA NHÀ TRẦN (Thế kỉ XIII) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS học sẽ:
- Vẽ, lập được lược đồ diễn biến chính ba lần kháng chiến của nhà Trần chống
quân xâm lược Mông - Nguyên.
- Phân tích được nguyên nhân thắng lợi, nêu được ý nghĩa lịch sử của ba lần
kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên.
- Nhận thức được sâu sắc tinh thần đoàn kết và quyết tâm chống giặc ngoại xâm
của quân dân Đại Việt.
- Đánh giá được vai trò của một số nhân vật lịch sử tiêu biểu thời Trần: Trần
Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn, Trần Nhân Tông,.. 2. Năng lực
- Năng lực chung:
 Giao tiếp và hợp tác: Thông qua hoạt động nhóm và trao đổi thảo luận để
tìm hiểu các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên của nhà Trần.
 Giải quyết vấn đề: Thông qua việc chủ động, sáng tạo hoàn thành các nhiệm
vụ học tập về lịch sử nhà Trần.
- Năng lực lịch sử:
 Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu
lịch sử đơn giản dưới sự hướng dẫn của giáo viên trong các bài học lịch sử..


 Nhận thức và tư duy lịch sử: Vận dụng được kiến thức lịch sử để phân tích
và đánh giá tác động của một sự kiện, nhân vật, vấn đề lịch sử đối với cuộc
sống hiện tại, đồng thời giải thích các vấn đề thời sự đang diễn ra ở trong nước. 3. Phẩm chất
- Giáo dục phẩm chất chăm chỉ trong học tập, lao động.
- Trân trọng các di sản văn hóa của nhân loại, có trách nhiệm trong việc bảo tồn
và phát huy thành tựu văn hóa chung của nhân loại; thúc đẩy tinh thần gắn kết,
gắn bó với lịch sử, văn hóa của dân tộc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, SGV, SBT Lịch sử Địa lí 7 – phần Lịch sử.
- Tranh ảnh, tư liệu có liên quan đến bài học
- Phiếu học tập, giấy A0, video clip. - Máy tính, máy chiếu.
2. Đối với học sinh
- SGK, SBT Lịch sử Địa lí 7 – phần Lịch sử.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Giúp HS: Tạo tâm thế cho học sinh chuẩn bị vào bài học và xác định
được vấn đề chính của nội dung bài học.
b. Nội dung: GV đưa ra mở đầu, HS suy nghĩ trả lời.
c. Sản phẩm học tập: HS trả lời câu hỏi
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - Nêu câu hỏi:


Đầu năm 1285, từ vùng đất champa, tướng Toa Đô gửi thư về cho vua Nguyên là Hốt
Tất Liệt: “ Giao chỉ (tức ĐạiViệt) liền với đất Chân Lạp, Chiêm Thành, Vân Nam,
Xiêm, Miến. Nên lập tỉnh ngay trên đất ấy và đóng quân trấn giữ,…lấy lương ở đó
cấp cho quân sĩ, tránh được việc vận tải đường biển mệt nhọc.”
Lời đề nghị của Toa Đô được Hốt Tất Liệt thực hiện, nhưng 50 vạn quân Nguyên đã
bị quân dân nhà trần đánh tan. Vậy quân dân Đại Việt đã kháng chiến chống quân
xâm lược Mông - Nguyên và giành thắng lợi như thế nào? Thắng lợi đó có ý nghĩa lịch sử như thế nào?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS suy nghĩ trả lời câu hỏi
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện 1-2 HS chia sẻ câu trả lời trước lớp.
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Để có câu trả lời đầy đủ và chính xác nhất cho câu hỏi
“Quân dân Đại Việt đã kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên và giành
thắng lợi như thế nào? Thắng lợi đó có ý nghĩa lịch sử như thế nào?” , chúng ta cùng
nhau đi tìm hiểu – Bài 17: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông -
Nguyên của nhà Trần.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu về cuộc kháng chiến lần thứ nhất, chống quân xâm lược Mông Cổ (1258)
a. Mục tiêu: Tóm tắt được diễn biến chính cuộc kháng chiến lần thứ nhất, chống
quân xâm lược Mông Cổ (1258) của quân dân nhà Trần; đánh giá vai trò của Trần Thủ Độ.


b. Nội dung: GV cho HS làm việc theo cặp, đọc thông tin và tư liệu trong SGK, quan
sát lược đồ hình 17.1, sơ đồ trong sgk để tìm hiểu về cuộc kháng chiến lần thứ nhất
chống quân xâm lược Mông Cổ.
c. Sản phẩm học tập: Diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ và vai
trò của vua tôi nhà Trần.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
1. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất,
- GV cho HS làm việc theo cặp, đọc thông tin chống quân xâm lược Mông Cổ
và tư liệu trong SGK và quan sát lược đồ (1258) 17.1, sơ đồ 17, hãy: a,
- Ngày 17- 1 - 1258, ba vạn quân
Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai
chỉ huy, tiến vào Bình Lệ Nguyên
(Vĩnh Phúc) thì bị phòng tuyến của ta chặn lại.
- Ngày 21-1-1258: Để bảo toàn lực
lượng, nhà Trần chủ trương thực hiện kế “thanh dã”.
- Ngày 29-1-1258, Nhà Trần mở cuộc
phản công lớn ở Đông Bộ Đầu. Cuộc
kháng chiến chống quân xâm lược
a, Tóm tắt diễn biến chính của cuộc kháng Mông Cổ lần thứ nhất kết thúc thắng
chiến lần thứ nhất, chống quân xâm lược lợi. Mông Cổ (1258)?
b, Vua Trần Thái Tông và Thái sư
b, Nêu vai trò của vua Trần Thái Tông và Thái Trần Thủ Độ giữ vai trò: chỉ huy quân
sư Trần Thủ Độ trong cuộc kháng chiến lần đội, lãnh đạo cuộc kháng chiến chống