Giáo án Bài 23 Địa lí 11 Cánh diều: Kinh tế Nhật Bản

Ngày soạn Ngày Dạy Tiết Lớp 11 11 11
BÀI 23: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN,
DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI NHẬT BẢN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến thức,kĩ năng: Sau khi học xong bài này,HS
- Trình bày được vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ của Nhật Bản.
- Phân tích được ảnh hưởng của vị trí địa lí đến phát triển kinh tế - xã hội Nhật Bản.
- Trình bày được đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Nhật Bản. Phân
tích được ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh tế - xã hội Nhật Bản.
- Trình bày được đặc điểm dân cư và xã hội của Nhật Bản; phân tích được đặc điểm dân cư
đến phát triển kinh tế - xã hội.
- Rèn kỹ năng khai thác thông tin từ bản đồ, bảng số liệu, video clip. 2. Năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp, hợp tác, giải quyết vấn đề, tự học, sử dụng công nghệ thông tin.
- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ; sử dụng bản đồ; sử dụng tranh ảnh. 3. Phẩm chất:
- Phẩm chất: trung thực, chăm chỉ, trách nhiệm.
- Có ý thức học tập người Nhật trong lao động, học tập và thích ứng với tự nhiên
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Thiết bị: Máy tính, máy chiếu.
2. Học liệu: SGK, Atlat, bản đồ, biểu đồ, tranh ảnh, video.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
3.1. Ổn định tổ chức lớp.
3.2. Hoạt động khởi động
- GV cho học sinh quan sát những hình ảnh sau và cho biết đó là quốc gia nào?
( Hình ảnh biểu tượng đặc trưng của đất nước Nhật Bản – đất nước Mặt Trời mọc; ngôi chùa
vàng nổi tiếng, xa xa là ngọn núi Phú Sĩ trên đỉnh có tuyết phủ trắng xóa phản chiếu ánh sáng
rực rỡ của Mặt Trời tượng trưng cho tinh thần kiên cường bất khuất của nhân dân Nhật Bản)
- Học sinh trình bày quan điểm. GV dẫn dắt vào bài
3.3. Hoạt động tìm hiểu kiến thức mới
* Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm vị trí địa lí của Nhật Bản. Đánh giá ảnh hưởng của vị
trí địa lí đến phát triển KT – XH
Bước 1: GVgiao nhiệm vụ cho cả lớp/ cá nhân
Bước 2: + GV :Yêu cầu học sinh: nêu dàn ý yêu cầu học sinh cả lớp quan sát bản đồ tự nhiên
Nhật Bản, kết hợp với thông tin trong SGK làm rõ dàn ý về vị trí địa lí, lãnh thổ và điều kiện
tự nhiên Nhật Bản và đưa ra đánh giá
- Học sinh cả lớp nhận và nhắc lại nhiệm vụ
+ HS : nghiên cứu tài liệu và trả lời câu hỏi, so sánh, đối chiếu với bài làm của các
bạn và nêu chính kiến (thiếu, đủ)
Bước3: Yêu cầu học sinh lựa chọn hoặc bổ sung sản phẩm tốt nhất thành nội dung hoàn chỉnh và lưu lại vở ghi Nội dung cơ bản: I. Vị trí địa lí
1. Vị trí địa lí và lãnh thổ
- Là một quốc đảo nằm ở phía đông bắc của châu Á
- Lãnh thổ gồm hàng nghìn đảo nhỏ, trong đó 4 đảo lớn nhất là Hô-cai-đô, Hôn-su, Xi-cô-cư, Kiu-xiu.
- Nằm trong khoảng vĩ độ từ 200B đến 450B và trong khoảng kinh độ từ 1230Đ đến 1540Đ.
- Tiếp giáp các biển: Thái Bình Dương, Nhật Bản, Ô-khốt.
2. Đánh giá ảnh hưởng của vị trí địa lí. *) Thuận lợi:
- Nằm trong khu vực phát triển kinh tế năng động của Châu Á nên thuận lợi cho giao thương
quốc tế và phát triển kinh tế
- Xây dựng các hải cảng, phát triển tổng hợp kinh tế biển. *) Khó khăn:
- Bị đe dọa bởi thiên tai (động đất, sóng thần…)
* Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên Nhật Bản và đánh
giá ảnh hưởng của tự nhiên đến phát triển KT - XH
Bước 1: GVgiao nhiệm vụ theo nhóm/ chia lớp thành 6 nhóm
Bước 2: + GV :Yêu cầu học sinh 6 nhóm hoạt động và hoàn thành lần lượt theo nội dung phiếu học tập sau đây:
Phiếu học tập số 1 Đánh giá Nhân tố Đặc điểm Thuận lợi Khó khăn Địa hình và đất Khí hậu Sông, hồ Sinh vật Khoáng sản Biển
- Học sinh các nhóm nhận và nhắc lại nhiệm vụ
+ HS : làm việc theo đơn vị nhóm, nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho các thành
viên và thư ký ghi chép nội dung thảo luận.
+ HS tiến hành thảo luận trong khoảng thời gian 7 phút
Bước3: Yêu cầu học sinh lựa chọn hoặc bổ sung sản phẩm tốt nhất thành nội dung hoàn chỉnh và lưu lại vở ghi Nội dung cơ bản:
Phiếu học tập số 1 Đánh giá Nhân tố Đặc điểm Thuận lợi Khó khăn Địa hình và đất
- Chủ yếu là đồi núi,
- Đất pốt dôn, đất nâu - Địa hình bị cắt xẻ
chiếm 80% diện tích lãnh tích hợp cho phát phức tạp
thổ, phần lớn là núi trẻ có triển rừng và chăn - Động đất, núi lửa độ cao 1500-2000m. nuôi.
gây thiệt hại về người
- Đồng bằng nhỏ hẹp ven - Địa hình tạo cảnh và tài sản.
biển( ĐB Can-tô trên đảo quan dẹp, thu hút du
- Thiếu đất trồng trọt. Hôn –su) lịch (núi Phú Sĩ) Khí hậu
- Khí hậu gió mùa, có sự - tạo nên cơ cấu cây - Thiên tai: bõa, lũ phân hóa phức tạp. trồng vật nuôi đa lụt, mùa đông giá - Theo Bắc- Nam: PB có dạng. lạnh
khí hậu ôn đới, có mùa
đông lạnh, PN có khí hậu
cận nhiệt, mùa đông ít
lạnh, mùa hạ nóng có mưa to và bão
- Theo Đông – Tây: Đảo Hôn-su: Phía đông đảo
ấm, phía tây đảo lạnh..
- Theo độ cao: Khí hậu có
sự phân hóa ở khu vực núi cao. Sông, hồ
- Mạng lưới sông ngòi dày - Sông ngòi có nhiều - Phát triển mạng
đặc, phần lớn là sông giá trị về mặt thủy lưới giao thông ngắn, dốc. điện. đường bộ gặp khó
- Có nhiều hồ, lớn nhất là
- Các hồ là cảnh quan khăn
hồ Bi-oa; các hồ núi lửa... đẹp, có thể khai thác du lịch Sinh vật - Phong phú: Rừng nhiệt - Phát triển lâm
đới, rừng lá rộng, rừng lá nghiệp và công kim. nghiệp chế biến gỗ.
- Thành phần loài đa dạng Khoáng sản
- Nghèo tài nguyên khoáng - Suối tự nhiên, suối - Thiếu nguyên liệu
sản; chủ yếu là than đá và khoáng có thể phát cho phát triển công đồng. triển du llichj nghiệp
- Vàng, chì, kẽm, dầu mỏ,
khí tự nhiên có trữ lượng không đáng kể. Biển
- Đường bờ biển dài, vùng - Thuận lợi cho phát - biển rộng 2900km.
triển tổng hợp kinh tế - Biển không bị đóng biển: khai thác thủy băng, nhiều vũng, vịnh sản, cảng biển
- Nằm ở nơi gặp gỡ giãu các dòng biển nóng và
lạnh nên giàu tài nguyên sinh vật biển
* Hoạt động 3: Phân tích đặc điểm dân cư – xã hội Nhật Bản và đánh giá tác động của
dân cư đến phát triển KT - XH
Bước 1: GVgiao nhiệm vụ cho cả lớp/ cá nhân
Bước 2: + GV :Yêu cầu học sinh theo dõi video clip, nêu dàn ý cần tìm hiểu và yêu cầu các
cặp học sinh nghiên SGK tiến hành trao đổi hoàn thành sản phẩm dựa trên dàn ý và các định hướng của thầy
- Học sinh cả lớp nhận và nhắc lại nhiệm vụ
+ HS : nghiên cứu tài liệu và trả lời câu hỏi, so sánh, đối chiếu với bài làm của các
bạn và nêu chính kiến (thiếu , đủ)
Bước3: Yêu cầu học sinh lựa chọn hoặc bổ sung sản phẩm tốt nhất thành nội dung hoàn chỉnh và lưu lại vở ghi Nội dung cơ bản: a, Dân cư
- Dân số: 126,2 triệu người (2020), đứng thứ 11 trên thế giới.
- Tỷ suất gia tăng tự nhiên thấp: -0,3 % (2020).
- Tuổi thọ TB cao nhất TG.
- Tỷ lệ người già trong dân cư cao (28,4% năm 2020)
- Dân cư phân bố không đồng đều, tập trung phần lớn ở vùng ven biển TBD trên đảo Hôn – su.
- Tỷ lệ dân thành thị cao (91,8%- 2020), dân cư tập trung tại các đô thị. b, Xã hội
- Người dân NB chăm chỉ, có tác phong công nghiệp , tính kỷ luật cao, tinh thần trách nhiệm cao.
- Chỉ số HDI cao, chất lượng cuộc sống cao.
- Chú trọng đầu tư cho giáo dục.
- Phong tục tập quán độc đáo và nền văn hóa đặc sắc: như gấp giấy, cắm hoa… => Đánh giá
- Kết cấu dân số già: có nhiều kinh nghiệm song lực lượng lao động bị thiếu hụt và chi phí cho phúc lợi XH lớn.
- Dân cư là một trong những yếu tố quan trọng góp phần đưa Nhật Bản vươn lên trở thành
siêu cường kinh tế thế giới
3.4. Hoạt động luyện tập: HS hoàn thành hệ thống câu hỏi trắc nghiệm dưới đây
Câu 1. Đảo chiếm diện tích đất nước Nhật Bản là A. Hô-cai-đô. B.Hôn-su. C. Xi-cô-cư. D.Kiu-xiu.
Câu 2. Đảo nằm ở phía bắc của Nhật Bản là A. Hôn-su.
B. Hô-cai-đô. C. Xi-cô-cư. D. Kiu-xiu.
Câu 3. Khó khắn lớn nhất về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Nhật Bản là
A. Bờ biển dài, nhiều vũng vịnh. B. Khí hậu phân hóa rõ rệt từ bắc xuống nam.