Giáo án Bài 5: Tán sắc ánh sáng qua lăng kính. Màu sắc của vật Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo

Trường: ...........................
Họ và tên giáo viên:............................
Tổ: ................................
CHỦ ĐỀ 2: ÁNH SÁNG
BÀI 5. TÁN SẮC ÁNH SÁNG QUA LĂNG KÍNH. MÀU SẮC CỦA VẬT
Thời lượng: 3 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Lăng kính là một khối chất trong suốt, đồng chất (thuỷ tinh, nhựa…), thường có dạng lăng trụ tam giác.
- Đặc trưng của lăng kính về phương diện quang học: góc chiết quang A và chiết suất n của chất làm lăng kính.
- Lăng kính tạo được quang phổ của ánh sáng trắng.
- Tác dụng của lăng kính: tách riêng các chùm sáng màu có sẵn trong chùm sáng trắng cho
mỗi chùm đi theo một phương khác nhau (tán sắc ánh sáng).
- Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất định và không bị tán sắc khi đi qua lăng kính.
- Vật màu đen hấp thụ tất cả các ánh sáng màu và không có ánh sáng phản xạ. Ta nhận ra
vật có màu đen vì nó được đặt bên cạnh những vật có màu sắc khác. 2. Về năng lực a) Năng lực chung
– Tích cực và chủ động trong việc tiến hành thí nghiệm tìm hiểu hiện tượng tán sắc ánh sáng. b) Năng lực KHTN
– Vẽ được sơ đồ đường truyền của tia sáng qua lăng kính.
– Thực hiện thí nghiệm với lăng kính tạo được quang phổ của ánh sáng trắng qua lăng kính.
– Giải thích được một cách định tính sự tán sắc ánh sáng mặt trời qua lăng kính.– Từ kết
quả thí nghiệm truyền ánh sáng qua lăng kính, nêu được khái niệm về ánh sáng màu.
– Nêu được màu sắc của một vật được nhìn thấy phụ thuộc vào màu sắc của ánh sáng bị
vật đó hấp thụ và phản xạ.
– Vận dụng kiến thức về sự truyền ánh sáng, màu sắc ánh sáng, giải thích được một số
hiện tượng đơn giản thường gặp trong thực tế. 3. Về phẩm chất
- Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
- Cẩn thận, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong chủ để bài học.
- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập KHTN.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
– Máy tính, máy chiếu.
– File trình chiếu ppt hỗ trợ bài dạy.
– Bộ thí nghiệm tìm hiểu hiện tượng tán sắc ánh sáng cho mỗi nhóm HS, gồm: 1 lăng kính;
1 nguồn sáng trắng phát ra chùm sáng hẹp, 1 màn hứng chùm sáng.
– Các hình ảnh: (1) cầu vồng. Video giải thích sự hình thành cầu vồng:
https://www.youtube.com/watch?v=ujCgHcLybQk
– Phiếu học tập (in trên giấy A1): PHIẾU HỌC TẬP 1 NHÓM …..
Thực hiện lần lượt các thí nghiệm theo hướng dẫn trong SGK (hình 5.2. Thí nghiệm tạo
quang phổ của ánh sáng trắng qua lăng kính – SGK/tr22)
- Chùm sáng đi vào lăng kính và ra khỏi lăng kính có điểm gì khác nhau.
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
- Viết ra thứ tự các màu xuất hiện trên màn.
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
- Trả lời câu hỏi các câu hỏi
a) Sự sắp xếp các màu trong quang phổ của Mặt Trời (Hình 5.3) và quang phố của ánh
sáng trắng qua lăng kính (Hình 5.2) có điểm gì giống nhau?
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
b) Vì sao ta có thể kết luận ánh sáng mặt trời là ánh sáng trắng?
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................ LUYỆN TẬP HỌ VÀ TÊN: …..
Câu 1: Hiện tượng nào trong các hiện tượng sau không phải là hiện tượng phân tích ánh sáng?
A. Hiện tượng cầu vồng.
B. Ánh sáng màu trên váng dầu. C. Bong bóng xà phòng.
D. Ánh sáng đi qua lăng kính bị lệch về phía đáy.
Câu 2: Trong các phát biểu sau đây, phát biểu nào là sai?
A. Ánh sáng trắng là tổng hợp (hỗn hợp) của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên
liên tục từ đỏ tới tím.
B. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi đi qua lăng kính.
C. Hiện tượng chùm sáng trắng, khi đi qua một lăng kính, bị tách ra thành nhiều chùm
sáng có màu sắc khác nhau là hiện tượng tán sắc ánh sáng.
D. Ánh sáng do Mặt Trời phát ra là ánh sáng đơn sắc vì nó có màu trắng.
Câu 3: Chiếu ánh sáng màu lục qua quả táo màu đỏ, quả táo có màu? A. Màu da cam B. Màu vàng C. Màu đỏ D. Màu gần như đen.
Câu 4: Tìm phát biểu sai về hiện tượng tán sắc ánh sáng:
A. Chiết suất của lăng kính đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau có giá trị khác nhau.
B. Khi chiều chùm ánh sáng trăng qua lăng kính, tia tím lệch ít nhất, tia đỏ lệch nhiều nhất.
C. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi qua lăng kính
D. Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên lien tục từ đỏ đến tím.
Câu 5. Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong câu sau:
Lá cây có màu xanh là vì chúng tán xạ tốt ánh sáng ..... trong ánh sáng .... của Mặt Trời.
A. xanh – trắng. B. trắng – xanh.
C. xanh – vàng. D. vàng – xanh.
Câu 6: Chiếu ánh sáng phát ra từ một đèn LED lục vào mặt ghi của một đĩa CD rồi quan
sát ánh sáng phản xạ từ mặt đĩa theo đủ mọi phía. Ta sẽ thấy những ánh sáng màu gì?
A. Chỉ thấy ánh sáng màu lục. B. Thấy các ánh sáng có đủ mọi màu.
C. Không thấy có ánh sáng. D. Thấy ánh sáng màu đen
Câu 7: Đường đi của tia sáng qua lăng kính đặt trong không khí hình vẽ nào là không đúng.
A. Hình 1 B. Hình 2 C. Hình 3 D. Hình 4
Câu 8: Dưới ánh sáng đỏ và ánh sáng lục, ta thấy có một dòng chữ màu đen. Vậy dưới
ánh sáng trắng, dòng chữ ấy có màu: A. đỏ B. vàng
C. lục D. xanh thẫm, tím hoặc đen