Giáo án Bài 5: Thuyết động học phân tử chất khí Vật Lí 12 Chân trời sáng tạo

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
CHƯƠNG 2: KHÍ LÍ TƯỞNG
BÀI 5: THUYẾT ĐỘNG HỌC PHÂN TỬ CHẤT KHÍ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Phân tích mô hình chuyển động Brown – tính chất chuyển động hỗn loạn của các phân tử khí.
- Nêu được thuyết động học phân tử chất khí. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ học tập, phát
triển khả năng tư duy độc lập của HS.
- Năng lực giao tiếp hợp tác: Làm việc nhóm, tích cực tham gia thảo luận nhóm,
trao đổi và chia sẻ ý tưởng về nội dung học tập.
- Năng lực giải quyết vấn đề: Đề xuất vấn đề, nêu giả thuyết, lập kế hoạch, sáng tạo
nhiều cách để giải quyết các tình huống thực tế liên quan đến chuyển động nhiệt của các phân tử khí.
Năng lực vật lí:
- Nhận thức vật lí: Phân tích mô hình chuyển động Brown, nêu được các phân tử
trong chất khí chuyển động hỗn loạn; từ các kết quả thực nghiệm hoặc mô hình,
thảo luận để nêu được các giả thuyết của thuyết động học phân tử chất khí.
- Tìm hiểu tự nhiên: Chỉ ra được các ứng dụng tính chất của chất khí trong thực tế. 1
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng thuyết động học phân tử chất khí,
giải thích một số hiện tượng đơn giản liên quan đến chuyển động nhiệt của các phân tử khí. 3. Phẩm chất
- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập vật lí.
- Chủ động, tích cực tham gia các hoạt động học tập.
- Cẩn thận, chặt chẽ trong suy luận
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
1. Đối với giáo viên:
- SGK, SBT, SGV Vật lí 12, Kế hoạch bài dạy.
- Hình ảnh và bảng trong SGK: hình ảnh tập huấn phòng cháy chữa cháy giải cứu
nạn nhân bằng đệm hơi, hình ảnh các phân tử khí va chạm vào thành bình,… - Video:
+ Thí nghiệm minh họa chuyển động Brown:
https://physics.bu.edu/~duffy/HTML5/brownian_motion.html
+ Web mô phỏng chuyển động của phân tử chất khí:
https://phet.colorado.edu/vi/simulations/gas-properties - Phiếu học tập.
- Máy chiếu, máy tính (nếu có).
2. Đối với học sinh:
- SGK, SBT Vật lí 12.
- Dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: HS xác định được vấn đề bài học về chuyển động của các phân tử chất khí.
b. Nội dung: GV cho HS thảo luận về câu hỏi, HS phát biểu ý kiến của bản thân về kiến
thức đã học kết hợp với kinh nghiệm thực tế, từ đó GV định hướng HS vào nội dung của bài học. 2
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và nhu cầu tìm hiểu về thuyết động học phân tử chất khí.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chiếu hình ảnh tập huấn phòng cháy chữa cháy giải cứu nạn nhân bằng đệm hơi (hình 5.1) cho HS quan sát.
Đệm hơi cứu nạn là một thiết bị không thể thiếu trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy
dùng để giải cứu nhanh chóng các nạn nhân trong trường hợp họ phải nhảy từ trên tầng
cao xuống đất trong các vụ cháy nhà cao tầng hoặc động đất xảy ra. Đêm hơi là một
tấm đệm được bơm đầy khí bên trong. Nhờ tính chất nào mà đệm hơi có thể giúp giảm
chấn thương cho các nạn nhân trong tình huống này?
- GV gợi ý thêm cho HS suy nghĩ và thảo luận: Đệm hơi có ưu điểm gì vượt trội so với
các loại đệm xốp khác mà trong hoạt động cứu nạn chuyên nghiệp, người ta sử dụng
đệm hơi chứ không dùng các loại đệm xốp?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS thảo luận, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. Gợi ý trả lời: 3
- Tính chất của đệm hơi: có tính đàn hồi, diện tích tiếp xúc lớn,…
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét chung và dẫn dắt vào bài học mới: Các phân tử chất khí có những đặc
điểm chuyển động như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay –
Bài 5: Thuyết động học phân tử chất khí.
II. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Tìm hiểu về chuyển động Brown và chuyển động của các phân tử chất khí
a) Mục tiêu: HS nêu được tính chất chuyển động hỗn loạn của các phân tử khí.
b) Nội dung: HS đọc SGK, thảo luận để phân tích mô hình chuyển động Brown, từ đó
nêu được các phân tử khí chuyển động hỗn loạn.
c) Sản phẩm học tập: HS nêu được tính chất chuyển động hỗn loạn của các phân tử trong chất khí.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập I. CHUYỂN ĐỘNG
- GV chiếu hình ảnh 5.2 cho HS quan sát. BROWN - Chuyển động Brown là
chuyển động hỗn loạn, không
ngừng, có quỹ đạo là những
đường gấp khúc bất kì của các
hạt nhẹ trong chất lỏng và chất khí.
- Chuyển động Brown chứng
tỏ các phân tử chất khí
chuyển động hỗn loạn, không
- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và mô tả về quỹ ngừng. Nhiệt độ càng cao, các
đạo và tính chất chuyển động của hạt phấn hoa trong phân tử khí chuyển động càng nhanh. 4