Giáo án Bài 5: Văn bản thông tin (2024) Cánh diều

TUẦN 15+16+17 BÀI 5 VĂN BẢN THÔNG TIN
(THUẬT LẠI SỰ KIỆN THEO TRẬT TỰ THỜI GIAN) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức:
- Nhận biết được một số yếu tố hình thức (nhan đề, “sa - pô”, hình ảnh, cách
triển khai,...), nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa,...) của văn bản thông tin thuật
lại một sự kiện, triển khai thông tin theo trật tự thời gian.
- Mục đích của việc mở rộng vị ngữ, nhận diện các trường hợp để mở rộng vị ngữ.
- Viết được văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện.
- Trao đổi, thảo luận về ý nghĩa của một sự kiện lịch sử.
- Tự hào về lịch sử dân tộc; quan tâm đến những sự kiện nổi bật của địa
phương, đất nước và thế giới;... 2. Năng lực:
- NL tự chủ, tự học; giao tiếp và hợp tác; giải quyết vấn đề và sáng tạo
- NL ngôn ngữ và NL văn học (cảm nhận cái hay của văn thuyết minh, rèn kĩ
năng đọc, viết, nói và nghe về văn thuyết minh)
- Nhận biết văn bản thông tin; phân biệt văn bản thông tin và các kiểu văn văn
bản đã học trước đó.
- Trình bày các tri thức có tính chất khách quan, khoa học thông qua những tri
thức của môn Ngữ văn và các môn học khác.
- Mở rộng được vị ngữ trong viết và nói.
- Viết được bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện đảm bảo bố cục và các bước. 3. Phẩm chất:
- Yêu nước, nhân ái (yêu quý, trân trọng, tự hào về độc lập tự do, về những
thành quả của dân tộc đã dành được)


- Trách nhiệm, chăm chỉ (sử dụng đúng Tiếng Việt trong nói và viết, giữ gìn sự
trong sáng của Tiếng Việt; tích cực, tự giác trong học tập có ý thức bảo vệ và
giữ gìn trái đất- ngôi nhà chung của nhân loại.)
+ Trung thực, trách nhiệm, chăm chỉ (thể hiện trong việc thực hiện nhiệm vụ
được giao, sử dụng thông tin chính xác, tin cậy trong khi thuật lại sự kiện đã
học đã đọc. Đưa ra được nhận xét, đánh giá hoặc những cảm nhận ban đầu của
người viết về sự kiện)
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- SGK, SGV video Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường
Ba Đình, Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, tranh ảnh liên quan thông tin liên
quan đến chiến dịch giờ Trái đất
- Máy chiếu, máy tính bảng phụ,phiếu học tập.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: Xác định vấn đề (phần này là khởi động vào cả bài lớn)
a) Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng cho học sinh tìm hiểu tiếp cận văn bản thông tin
b) Nội dung: Yêu cầu học sinh quan sát tham gia trò chơi“Ai tinh mắt hơn”
c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh về các kiểu văn bản đã học
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
GV giao nhiệm vụ cho HS bằng trò chơi “Ai tinh mắt hơn” Luật chơi:
Với 81 chữ cái ABC đã được đảo các vị trí nhiệm vụ của các em hãy tìm
trong 81 chữ trên theo hàng dọc, hàng ngang, hoặc đường chéo để tìm ra các kiểu văn bản đã học.
Trò chơi này sử dụng kĩ thuật tia chớp. Bạn nào trả lời nhanh và đúng bạn sẽ
nhận được một phần quà, nếu sai thì sẽ nhường cơ hội cho người khác.


Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Giáo viên: hướng dẫn học sinh thực hiện trò chơi
- Học sinh lên bảng làm việc cá nhân-> tìm từ
Bước 3: Báo cáo kết quả
- HS trả lời, báo cáo sản phẩm… ->HS khác nhận xét, đánh giá…
- Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá
- Giáo viên nhận xét, đánh giá và giới thiệu bài học:
Trong cuộc sống, nhiều khi chúng ta cần trình bày, cung cấp thông tin
hay giải thích về sự vật, hiện tượng dưới dạng một văn bản. Kiểu văn bản đó
được gọi là văn bản thuyết minh
( Văn bản thông tin). Vậy văn bản thông tin là kiểu văn bản như thế nào? Có
đặc điểm gì? Văn bản này có gì giống và khác các văn bản đã học. Chúng ta
cùng tìm hiểu Bài 5: Văn bản thông tin để nắm được những đặc trưng của kiểu văn bản này.


ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
HỔ CHÍ MINH VÀ TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP (Bùi Đình Phong) 1. Mục tiêu
1.1 Về kiến thức:
- Giúp học sinh hiểu được những thông tin chính gắn với các mốc thời gian cụ
thể với những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc ta: Bác đọc bản tuyên ngôn
độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
- Hiểu ý nghĩa của sự kiện trọng đại đó. 1.2. Về năng lực
- Nhận biết một số yếu tố hình thức của văn bản thông tin: hình ảnh, nhan đề, sa pô...
- Nhận biết một số các chi tiết tiết biểu: đề tài, chủ đề, ý nghĩa...
- Đọc hiểu một văn bản cùng thể loại, cùng chủ đề. 1.3. Về phẩm chất
- Yêu nước, nhân ái (yêu quý, trân trọng, tự hào về độc lập tự do của dân tộc)
trách nhiệm, chăm chỉ (sử dụng đúng Tiếng Việt trong nói và viết, giữ gìn sự
trong sáng của Tiếng Việt; tích cực, tự giác trong học tập.)
2. Thiết bị dạy học và học liệu
- SGK, SGV video Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường
Ba Đình, tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học.
- Máy chiếu, máy tính, bảng phụ, phiếu học tập.
3. Tiến trình dạy học
Hoạt động 1: Xác định vấn đề
a. Mục tiêu: Giúp học sinh huy động những hiểu biết về Bản tuyên ngôn độc lập
kết nối vào bài học, tạo tâm thế hào hứng cho học sinh tìm hiểu văn bản .
b) Nội dung: HS quan sát Clip để xác định vấn đề cần giải quyết: Tìm hiểu về sự
kiện trọng đại: Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập. Bước đầu khơi gợi trong
các em những cảm xúc về giây phút trọng đại trong lịch sử dân tộc
c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh
d) Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của Thầy và Trò Nội dung cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
GV giao nhiệm vụ cho HS
Quan sát Clip sau và cho biết đó là sự kiện
nào? Em biết gì về sự kiện đó?
? Cảm xúc của em khi xem Clip trên?