Giáo án Bài 8: Văn bản nghị luận (2024) Cánh diều

TUẦN 25+26+27
Bài 8: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
(NGHỊ LUẬN XÃ HỘI) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức:
- Tri thức ngữ văn (khái niệm nghị luận xã hội trình bày một ý kiến, lí lẽ, dẫn chứng).
- Thực hành tiết kiệm nước, chăm sóc và bảo vệ động vật, cây xanh.
- Từ Hán Việt, văn bản, đoạn văn. 2. Về năng lực:
- Nhận biết được một số yếu tố hình thức ( ý kiến, lí lẽ, bằng chứng, …)
nội dung (đề tài, vấn đề, tư tưởng, ý nghĩa,…) của các văn bản nghị luận xã hội.
- Biết tiết kiệm nước, chăm sóc và bảo vệ động vật, cây xanh,
- Vận dụng được những hiểu biết về văn bản, đoạn văn và một số từ Hán
Việt thông dụng vào đọc, viết, nói và nghe
- Viết được bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng trong đời sống
- Trình bày được ý kiến về một hiện tượng trong đời sống 3. Về phẩm chất:
- Biết chăm sóc, yêu quý đối xử thân thiện với động vật.
- Có ý thức tiết kiệm bảo vệ nguồn nước sạch.
- Có ý thức giữ gìn tiếng Việt, học hỏi, trân trọng từ Hán Việt
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - SGK, SGV.
- Một số video, tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học. - Máy chiếu, máy tính
- Giấy A1 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm. - Phiếu học tập.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ
a) Mục tiêu: Giúp HS
- Kết nối kiến thức từ cuộc sống vào nội dung bài học. b) Nội dung:
GV yêu cầu HS quan sát video, trả lời câu hỏi của GV.


c) Sản phẩm: câu trả lời của HS
d) Tổ chức thực hiện:
B1: Giao nhiệm vụ học tập:
- HS quan sát, lắng nghe video bài hát “ Colour of the wind” suy nghĩ cá nhân và trả lời.
? Nội dung của video đề cập đến vấn đề gì?
B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập:
- HS quan sát và lắng nghe video, suy nghĩ câu trả lời
B3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:
Học sinh trình bày trước lớp ý kiến của mình. Các học sinh khác bổ sung, nhận xét.
B4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- Nội dung của video: Cần bảo vệ động vật, phê phán hành động săn bắt, phá hoại động vật
Nhận xét câu trả lời của học sinh, chuyển dẫn vào hoạt động
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
VÌ SAO CHÚNG TA PHẢI ĐỐI XỬ THÂN THIỆN VỚI ĐỘNG VẬT I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức:
- Khái niệm văn nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến)
- Ý kiến nghị luận, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản
- Nhan đề, nội dung, đề tài của bài viết
- Tóm tắt được văn bản nghị luận để nắm được ý chính của văn bản 2. Về năng lực:
- Nhận biết được nhan đề đề cập đến nội dung, đề bài
- Nhận biết được ý chính của mỗi đoạn trong văn bản.
- Nhận biết được ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản


- Trình bày được mối quan hệ giữa ý kiến lí lẽ, bằng chứng dưới dạng sơ đồ
- Nhận ra được ý nghĩa vấn đề đặt ra trong văn bản đối đời xống xã hội và đối với bản thân 3. Về phẩm chất:
- Yêu quý động vật, sống hòa hợp với thiên nhiên.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - SGK, SGV. - Máy chiếu, máy tính.
- Giấy A1 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm. - Phiếu học tập.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. HĐ 1: Xác định vấn đề
a) Mục tiêu: HS kết nối kiến thức trong cuộc sống vào nội dung của bài học.
b) Nội dung: GV hỏi, HS trả lời.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
Chiếu cho học sinh quan sát bức tranh trong SGK. Bức tranh gợi cho em suy nghĩ gì?
B2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ cá nhân
B3: Báo cáo, thảo luận: Một HS trả lời câu hỏi của GV
- Dự kiến sản phẩm: Con người và thiên nhiên phải sống hòa hợp với nhau
B4: Kết luận, nhận định (GV):
Nhận xét câu trả lời của HS và kết nối vào hoạt động hình thành kiến thức mới.
2. HĐ 2: Hình thành kiến thức mới I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Văn nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến)
a. Mục tiêu: Giúp HS nêu được khái niệm văn nghị luận xã hội trình bày một ý
kiến, vai trò của lí lẽ, bằng chứng. b. Nội dung:
- GV nêu ý kiến, tổ chức hoạt động nhóm cho HS.
- HS làm việc cá nhân, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần)
- Hs đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm, điền vào phiếu học tập.
- GV hướng dẫn HS đọc SGK, nêu ý kiến, giải thích
c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh, phiếu học tập
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV &HS
Sản phẩm dự kiến


B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
- Nghị luận xã hội
- Đưa ra 1 vấn đề, ý kiến (GV vẽ bằng sơ đồ để giải (trình bày một ý kiến) thích cho học sinh) Nêu lên một vấn đề
? Qua việc tìm hiểu ý kiến trên, em hiểu thế nào là văn mình quan tâm trong
nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến)
đời sống, sử dụng các
? Vai trò của các yếu tố lí lẽ, bằng chứng trong văn nghị lí lẽ bằng chứng cụ thể luận xã hội?
để củng cố cho ý kiến
B2: Thực hiện nhiệm vụ của mình nhằm thuyết
HS: HS đọc kiến thức Ngữ văn ở phần đầu, quan sát,
phục người đọc, người
lắng nghe ý kiến, suy nghĩ cá nhân về yêu cầu của GV nghe tán thành ý kiến,
GV: Hướng dẫn học sinh đọc sách, giải thích về ý kiến vấn đề đó đưa ra.
- Lí lẽ: là cơ sở cho ý
B3: Báo cáo, thảo luận kiến, quan điểm của GV: Yêu cầu HS trả lời
người viết, người nói.
HS: Học sinh trả lời câu hỏi - Bằng chứng: là
- Các bạn khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho những minh chứng làm nhóm bạn (nếu cần). rõ lí lẽ.
B4: Kết luận, nhận định (GV)
=> Ý kiến, lí lẽ, bằng
- Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang mục sau. chứng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. 2. Tác phẩm
a. Mục tiêu: Giúp HS biết được những nét chung của văn bản (Thể loại, nhan đề, bố cục…) b. Nội dung:
- GV sử dụng KT đặt câu hỏi, HS thảo luận nhóm.
- HS suy nghĩ cá nhân để trả lời, làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV &HS Sản phẩm
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) a) Đọc và tìm hiểu
- Đọc mẫu, hướng dẫn cách đọc & yêu cầu HS đọc. chú thích
- Cho học sinh thảo luận cặp đôi - HS đọc đúng.
- Chiếu yêu cầu lên màn hình máy tính, giao nhiệm vụ: ? Nối cột A với cột B b) Thể loại A B - Văn nghị luận xã 1. Tổ
a) Đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hoá, hội (trình bày một tiên
đổi thay, theo quan niệm duy tâm ý kiến)