Giáo án Chuyên đề KTPL 11 Kết nối tri thức

KẾ HOẠCH BÀI DẠY
BÀI 1. TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC VÀ NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH TÁC ĐỘNG CỦA
PHÁT TRIỂN KINH TẾ ĐẾN MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN
( Bộ Kết nối tri thức) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC. 1. Về kiến thức
- Nêu được những tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên.
- Xác định được nguyên nhân phát sinh những tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên. 2. Về năng lực - Năng lực chung:
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: Biết tham gia các hình thức làm việc nhóm phù hợp
+ Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phân tích được các trường hợp liên quan đến vấn đề
tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên. - Năng lực đặc thù:
+ Năng lực điểu chỉnh hành vi: Hiểu được trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi
trường tự nhiên trước tác động tiêu cực của phát triển kinh tế.
+ Năng lực tìm hiểu và tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội: giải thích được một cách đơn
giản một số hiện tượng phát triển kinh tế tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên. 3. Về phẩm chất
- Rèn luyện được tính chăm chỉ, trung thực và có trách nhiệm trong việc tham gia các hoạt động
bảo vệ môi trường tự nhiên trước tác động của phát triển kinh tế.
- Thể hiện được tinh thần yêu nước, yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường tự nhiên, góp phần xây
dựng đất nước Việt Nam tươi đẹp.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU.
- SGK, SGV, SBT môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 11;
- Tranh/ảnh, clip, câu chuyện, trò chơi, ví dụ thực tế,... liên quan tới bài học;
- Trích một số điều luật liên quan nội dung bài học;
- Máy tính, máy chiếu projector, bài giảng PowerPoint,....
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Hoạt động: Mở đầu
a) Mục tiêu. Tạo tâm thế tích cực và giúp HS có hiểu biết ban đầu về bài học mới.
b) Nội dung. Học sinh làm việc cá nhân, quan sát các hình ảnh sách giáo khoa đưa ra,
suy nghĩ và thực hiện yêu cầu sách giáo khoa đặt ra:
1/ Nội dung các hình ảnh trên phản ánh tình trạng tài nguyên thiên nhiên nước ta đang
bị khai thác như thế nào?
2/ Theo em, tình trạng đó có ảnh hưởng thế nào đến môi trường tự nhiên?
c) Sản phẩm. Học sinh bước đầu nhận biết được tình hình khai thác tài nguyên thiên
nhiên cũng như hậu quả từ tình trạng này gây ra
- Những hình ảnh trên cho thấy, tài nguyên thiên nhiên ở nước ta đang bị khai thác quá
mức, khai thác bừa bãi
- Việc khai thác này sẽ tác động tiêu cực tới môi trường tự nhiên gây nên những hậu quả
to lớn đối với con người cũng như xa hội
d) Tổ chức thực hiện
Giao nhiệm vụ học tập:
Học sinh làm việc cá nhân, quan sát các hình ảnh sách giáo khoa đưa ra, suy nghĩ và thực
hiện yêu cầu sách giáo khoa đặt ra:
1/ Nội dung các hình ảnh trên phản ánh tình trạng tài nguyên thiên nhiên nước ta đang
bị khai thác như thế nào?
2/ Theo em, tình trạng đó có ảnh hưởng thế nào đến môi trường tự nhiên?
Thực hiện nhiệm vụ
Giáo viên gọi từ một đến hai HS lên chia sẻ, các HS khác nhận xét về câu trả lời của bạn Báo cáo, thảo luận
- Giáo viên yêu cầu một số học sinh trình bày việc chuẩn bị của bản thân mình
- Các học sinh khác chủ động tìm hiểu, góp ý, bổ sung hoàn thiện
Kết luận, nhận định
- Giáo viên nhận xét đánh giá về quá trình thực hiện nhiệm vụ của học sinh Gv nhấn mạnh:
Phát triển kinh tế góp phần nâng cao đời sống nhân dân, thúc đẩy xã hội phát triển nhưng
cũng tạo ra áp lực lớn đối với môi trường: gây ô nhiễm, suy thoái môi trường, suy kiệt tài
nguyên, suy giảm đa dạng sinh học,... Nhận thức được những tác động tiêu cực đồng thời xác
định được nguyên nhân dẫn đến những tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường
tự nhiên giúp chúng ta có cơ sở để đưa ra những chính sách, biện pháp nhằm khắc phục và hạn
chế những tác động tiêu cực này, góp phần bảo vệ môi trường tự nhiên.
2. Hoạt động: Khám phá
Nội dung 1: Tìm hiểu nội dung: ô nhiễm môi trường
a) Mục tiêu. HS nêu được khái niệm ô nhiễm môi trường, nguyên nhân và hậu quả do ô
nhiễm môi trường gây ra.
b) Nội dung. HS làm việc theo nhóm, quan sát các hình ảnh, đọc thông tin trong sách
giáo khoa đưa ra và trả lời câu hỏi
1/ Nội dung các hình ảnh và thông tin phản ánh tình trạng ô nhiễm môi trường ở nước ta
dưới tác động của phát triển kinh tế như thế nào?
2/ Em hãy nêu ví dụ về tình trạng ô nhiễm môi trường do tác động của phát triền kinh tế trong thực tiễn. c) Sản phẩm.
Các hình ảnh, thông tin thể hiện môi trường nước, đất, không khí, biển,... đang bị ô
nhiễm nghiêm trọng do các hoạt động kinh tế gây ra như: xả nước thải chưa qua xử lí ra môi
trường (ảnh 1), phun thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi (ảnh 2), xả khói khí thải từ các khu công
nghiệp (ảnh 3), gây dầu tràn trên biển (ảnh 4).
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Dự kiến sản phẩm
Giao nhiệm vụ học tập
1. Tác động tiêu cực của
HS làm việc theo nhóm, quan sát các hình ảnh, đọc thông phát triển kinh tế đến môi
tin trong sách giáo khoa đưa ra và trả lời câu hỏi trường tự nhiên
1/ Nội dung các hình ảnh và thông tin phản ánh tình trạng a. Ô nhiễm môi trường
ô nhiễm môi trường ở nước ta dưới tác động của phát triển Ô nhiễm môi trường là sự
kinh tế như thế nào?
biến đổi tính chất vật lí, hoá
2/ Em hãy nêu ví dụ về tình trạng ô nhiễm môi trường do học, sinh học của thành phần
tác động của phát triền kinh tế trong thực tiễn.
môi trường không phù hợp với
Thực hiện nhiệm vụ quy chuẩn kĩ thuật môi
- Học sinh đọc thông tin.
trường, tiêu chuẩn môi trường,
- Học sinh làm việc theo nhóm: Suy nghĩ và trả lời câu hỏi gây ảnh hưởng xấu đến sức giáo viên đặt ra.
khoẻ con người, sinh vật và tự
Báo cáo, thảo luận nhiên.
- Giáo viên gọi một số học sinh đại diện các nhóm đứng lên
chia sẻ nội dung tìm hiểu về thông tin sách giáo khoa đưa ra
- Các học sinh còn lại tiến hành hoạt động nhận xét và góp ý.
Kết luận, nhận định
- Giáo viên nhận xét bài trả lời của học sinh đã được yêu
cầu trình bày và tiến hành nhận xét
- Gv nhận xét, đánh giá, chốt vấn đề để làm nổi bật nguyên
nhân cũng như hậu quả mà ô nhiễm môi trường gây ra Gv nhấn mạnh:
Cùng với quá trình phát triển kinh tế, con người đã và đang
gây ô nhiễm môi trường tự nhiên ờ nhiều nơi: làm biến đổi
chất lượng nước, khiến các tính chất lí hoá học và điều kiện
vi sinh cùa nước thay đổi; đất đai tồn đọng nhiều chất thải
độc hại; môi trường không khí có sự thay đổi lớn trong
thành phần không khi, khỏi, bụi, hơi hay các khí lạ đưa vào
không khí gây nên các mùi lạ, làm giảm tầm nhìn; nồng độ
các chất gây ô nhiễm trong nước biển, tích tụ trong trầm
tích biển vùng ven bờ như: dầu, kim loại nặng, các hoá chất
độc hại,... ngày càng gia tăng,...
Nội dung 2: Tìm hiểu nội dung: Suy thoái môi trường
a) Mục tiêu. Học sinh nêu được: Khái niệm, nguyên nhân và hậu quả do suy thoái môi trường gây ra.
b) Nội dung. HS làm việc nhóm, các nhóm cùng đọc thông tin và trả lời các câu hỏi trong SGK:
1/ Các thông tin cho thấy sự suy giảm về số lượng và chất lượng các thành phần môi
trường ở nước ta như thế nào?
2/ Em hãy nêu thêm ví dụ về sự suy thoái môi trường khác do tác động của phát triển
kinh tế ở nước ta hiện nay. c) Sản phẩm.
1/ Thông tin 1 phản ánh lưu lượng nước trên một số sông bị suy giảm, ảnh hưởng đến
môi trường nước. Thông tin 2 phản ánh số lượng và chất lượng đất ở một số vùng đang bị suy giảm.
2/Các ví dụ khác vể suy thoái môi trường như: suy giảm chất lượng không khí ở các
thành phố lớn, khu công nghiệp,...
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Dự kiến sản phẩm
Chuyển giao nhiệm vụ
1. Tác động tiêu cực của
HS làm việc nhóm, các nhóm cùng đọc thông tin và phát triển kinh tế đến môi
trả lời các câu hỏi trong SGK: trường tự nhiên
1/ Các thông tin cho thấy sự suy giảm về số lượng b. Suy thoái môi trường
và chất lượng các thành phần môi trường ở nước ta như Suy thoái môi trường là sự thế nào?
suy giảm về chất lượng và số
2/ Em hãy nêu thêm ví dụ về sự suy thoái môi trường lượng của thành phần môi
khác do tác động của phát triển kinh tế ở nước ta hiện trường với nhiều cấp độ khác nay.
nhau, thể hiện ở mức độ giảm
Thực hiện nhiệm vụ
sút về chất lượng của thành
- Học sinh cùng nhau đọc thông tin và thảo luận.
phần môi trường đó hay số
- Học sinh làm việc theo nhóm: Suy nghĩ và trả lời lượng các thành phần môi
câu hỏi giáo viên đặt ra.
trường bị khai thác, bị tiêu
Báo cáo thảo luận
huỷ so với trữ lượng của nó,
- Giáo viên gọi một số học sinh đứng lên chia sẻ nội gây ảnh hưởng xấu đến đời
dung tìm hiểu về thông tin sách giáo khoa đưa ra qua việc sống con người và sinh vật.
trả lời câu hỏi 1 và 2
- Các nhóm còn lại tiến hành hoạt động nhận xét và góp ý.
Kết luận, nhận định
- Giáo viên nhận xét bài trả lời của học sinh đã được
yêu cầu trình bày và tiến hành nhận xét
- Giáo viên chốt kiến thức đưa ra được nguyên nhân
và hậu quả của hiện tượng suy thoái môi trường gây ra
Dưới tác động của phát triển kinh tế, môi trường đất
nông nghiệp có dấu hiệu suy giảm về chất lượng như: bạc
màu, chua, chai cứng, mặn hoá, phèn hoả, khô hạn và sa
mạc hoá đất cũng như suy giảm về số lượng diện tích đất
canh tác, đất rừng. Môi trường nước cũng bị suy giảm: trữ
lượng nguồn nước bề mặt và nước ngầm đều giảm sút
cùng với chất lượng nước cũng bị thay đổi các thành phần vật li, hoá học.
Nội dung 3: Tìm hiểu nội dung: Suy giảm tài nguyên thiên nhiên
a) Mục tiêu. Học sinh nêu được: Khái niệm, nguyên nhân và tác động từ việc suy giảm
tài nguyên thiên nhiên gây ra.
b) Nội dung. HS làm việc nhóm, các nhóm cùng đọc thông tin và trả lời các câu hỏi trong SGK:
1/Các thông tin trên phản ánh những tác động của phát triển kinh tế đến việc làm suy
giảm nguồn tài nguyên thiên nhiên ở nước ta như thể nào?
2/ Em hãy nêu những tác động tiêu cực khác của phát triển kinh tế dẫn đến suy giảm
nguồn tài nguyên thiên nhiên ở nước ta hiện nay. c) Sản phẩm.
1/ Thông tin 1 cho thấy sản lượng khai thác các tài nguyên quan trọng ở nước ta ngày
càng tăng, trong khi đây là những tài nguyên không tái tạo, chúng tỏ các tài nguyên này đang
bị suy giảm về số lượng.
Thông tin 2 cho biết hiện trạng tài nguyên rừng, mặc dù chúng ta cố gắng trồng rừng
nhưng chỉ sau một năm đã mất đi 107428 ha rừng tự nhiên, chứng tỏ tài nguyên rừng cũng
đang bị suy giảm nghiêm trọng.
2/ Ngoài ra, còn kể đến nhiều sự suy giảm tài nguyên do tác động của phát triển kinh tế
như: khai thác dầu thô để bán, khai thác quặng thô bằng phương pháp thủ công gây thất thoát, lãng phí,...
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Dự kiến sản phẩm
Chuyển giao nhiệm vụ
1. Tác động tiêu cực của
HS làm việc nhóm, các nhóm cùng đọc thông tin và phát triển kinh tế đến môi
trả lời các câu hỏi trong SGK: trường tự nhiên
1/Các thông tin trên phản ánh những tác động của c. Suy thoái tài nguyên thiên
phát triển kinh tế đến việc làm suy giảm nguồn tài nguyên nhiên
thiên nhiên ở nước ta như thể nào? Suy giảm tài nguyên
2/ Em hãy nêu những tác động tiêu cực khác của thiên nhiên là sự suy giảm về
phát triển kinh tế dẫn đến suy giảm nguồn tài nguyên số lượng và chất lượng các
thiên nhiên ở nước ta hiện nay.
nguồn tài nguyên thiên nhiên
Thực hiện nhiệm vụ
mà không thể hồi phục lại,
- Học sinh cùng nhau đọc thông tin và thảo luận.
giảm sức tải của môi trường,
- Học sinh làm việc theo nhóm: Suy nghĩ và trả lời khiến môi trường mất đi một
câu hỏi giáo viên đặt ra.
phần chức năng hỗ trợ sự
Báo cáo thảo luận
sống, việc cung cấp nguồn lực
- Giáo viên gọi một số học sinh đứng lên chia sẻ nội của môi trường giảm sút, tạo
dung tìm hiểu về thông tin sách giáo khoa đưa ra qua việc nên những giới hạn cho sản
trả lời câu hỏi 1 và 2 xuất và tiêu dùng.
- Các nhóm còn lại tiến hành hoạt động nhận xét và góp ý.
Kết luận, nhận định
- Giáo viên nhận xét bài trả lời của học sinh đã được