Giáo án Chuyên đề Sinh học 10 Kết nối tri thức

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
CHUYÊN ĐỀ 1: CÔNG NGHỆ TẾ BÀO VÀ MỘT SỐ THÀNH TỰU
BÀI 1: CÔNG NGHỆ TẾ BÀO THỰC VẬT VÀ MỘT SỐ THÀNH TỰU I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Trình bày được tính toàn năng của tế bào và các giai đoạn chung của công nghệ tế bào
thực vật. Lấy được ví dụ về công nghệ tế bào thực vật
- Nêu được một số thành tựu và triển vọng của công nghệ tế bào thực vật. 2. Năng lực Năng lực chung:
- Phát huy cao độ năng lực tự học: thông qua các hoạt động tự đọc sách, tóm tắt nội dung,
tự trả lời câu hỏi và đặt ra các câu hỏi tìm hiểu kiến thức của bài, nghiên cứu dự án.
- Năng lực diễn đạt bằng văn bản và giao tiếp: thông qua các hoạt động viết tóm tắt nội
dung kiến thức đọc được và thuyết trình trước tổ, nhóm hay trước lớp.
- Năng lực giao tiếp, hợp tác, lãnh đạo: thông qua thảo luận nhóm, rèn kĩ năng lắng nghe,
chia sẻ, điều hành nhóm.
- Phát triển năng lực nghiên cứu khoa học: HS đóng vai trò như nhà nghiên cứu khoa
học, tự tìm kiếm các biện pháp quy trình công nghệ ứng dụng khoa học vào đời sống.
Năng lực riêng:
- Nhận thức sinh học: trình bày được tính toàn năng của tế bào và quy trình công nghệ tế
bào thực vật, nêu được một số thành tựu và triển vọng của công nghệ tế bào thực vật.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Giải thích được tại sao công nghệ tế bào thực vật
có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đánh giá được tính hiệu quả của việc sử dụng công nghệ tế bào thực vật. 3. Phẩm chất
- HS thấy yêu thích môn học hơn, đam mê hơn với khoa học và công nghệ
- HS thay đổi được thái độ học tập từ cố gắng ghi nhớ kiến thức sang tìm cách vận dụng
kiến thức vào giải quyết những vấn đề của đời sống.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, Sách chuyên đề học tập Sinh học 10, SGV, Kế hoạch bài dạy.
- Tranh, ảnh liên quan đến nội dung chuyên đề.
- Máy tính, máy chiếu (nếu có).
2. Đối với học sinh
- Sách chuyên đề học tập Sinh học 10.
- Hình ảnh, tranh vẽ liên quan đến nội dung bài học.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về nuôi cấy mô tế bào thực vật
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chiếu hình ảnh về nuôi cấy mô tế bào ở thực vật và đặt vấn đề : Những cây con nhỏ xíu
trong đĩa Petri ở hình bên được tái sinh từ những mẫu mô trong môi trường nuôi cấy nhận tạo
- GV đặt câu hỏi : Theo em, bằng cách nào các nhà khoa học có thể nuôi cấy các mẫu mô của
một cơ thể thực vật để chúng tái sinh thành cây hoàn chỉnh ?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS đưa ra dự đoán cá nhân về tình huống mở đầu.
- HS khác nhận xét, bổ sung
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- Dựa trên cơ sở câu trả lời của HS, GV dẫn dắt vào bài học: Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân tạo
sao các nhà khoa học có thể tái sinh các mẫu mô của một cơ thể thực vật thành cây hoàn chỉnh,
chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay Bài 1 – Công nghệ tế bào thực vật và thành tựu
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tính toàn năng của tế bào
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động:
- HS trình bày được thế nào là tính toàn năng của tế bào
- HS nêu được ưu thế thích nghi tính toàn năng của tế bào thực vật b. Nội dung:
- GV hướng dẫn HS đọc thông tin tr.5 tìm hiểu về tính toàn năng của tế bào
- HS thảo luận, trao đổi và trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS nhớ được thế nào là tính toàn năng của tế bào, trả lời câu hỏi GV đưa ra
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
I. Tính toàn năng của tế bào
- GV yêu cầu HS nghiên cứu nội dung SCĐ, cho biết thế - Tính toàn năng của tế bào là đặc tính của
nào là tính toàn năng của tế bào ?
tế bào có khả năng phân chia và biệt hóa
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi trả lời các câu hỏi thành các loại tế bào khác nhau và phát triển sau :
thành một cơ thể hoàn chỉnh trong điều kiện
+ Hãy nên một số ví dụ thực tế cho thấy những tế bào thích hợp.
chuyên hóa của thực vật có tính toàn năng
- Ví dụ tế bào chuyên hóa của thực vật có
+ Tính toàn năng của các tế bào thực vật đem lại ưu thế tính toàn năng: Ở một số loài thực vật, một
thích nghi như thế nào ? Giải thích.
mẩu rễ cây còn sót lại trong đất có thể phát
triển thành một cây hoàn chỉnh; một mẩu lá
- GV nhấn mạnh lại cho HS về đặc điểm tính toàn năng của cây nằm trên mặt đất cũng có thể tái của tế bào :
sinh thành cây hoàn chỉnh do các tế bào lá
+ Tính toàn năng của tế bào được hiểu là tế bào có tiềm
năng di truyền để có thể biệt hóa thành các loại tế bào cây có tính toàn năng, có thể tái biệt hoá,
khác nhau của cơ thể. Tuy nhiên không phải tế bào nào phân chia và phát triển thành các loại tế bào
toàn năng di truyền cũng có thể biệt hóa thành các loại tế chuyển hoá khác nhau để tạo thành một cây bào khác nhau hoàn chỉnh.
+ Những tế bào chuyên hóa có toàn năng di truyền nhưng - Do tế bào có tính toàn năng nên chỉ cần
thường không thể tái biệt hóa và phân chia tạo ra các một bộ phận cơ thể còn sót lại cũng có khả
loại tế bào khác nhau như những tế bào gốc.
năng tái sinh thành cây. Nhờ khả năng tái
 Toàn năng di truyền của tế bào là điều kiện cần nhưng sinh mạnh mẽ mà hầu hết các loài thực vật
chưa đủ để tế bào có thể trở thành tế bào toàn năng.
có khả năng sống sót qua những điều kiện
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
khắc nghiệt, thậm chí qua các đợt đại tuyệt chủng hàng loạt.
- HS đọc thông tin mục I trong SCĐ tr.5 thảo luận, trao
đổi và trả lời câu hỏi.
- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời đại diện HS trả lời câu hỏi.
- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về quy trình công nghệ tế bào thực vật
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động:
- HS trình bày được quy trình công nghệ tế bào thực vật b. Nội dung:
- GV tổ chức cho HS đọc thông tin mục II, tìm hiểu quy trình công nghệ tế bào thực vật và trả lời
các câu hỏi trong mục Dừng lại và suy ngẫm
c. Sản phẩm học tập: Kết quả thảo luận của HS về quy trình nuôi cấy mô tế bào thực vật ;
nguyên nhân phải nuôi cấy mô tế bào trong môi trường vô trùng.
d. Tổ chức hoạt động: