Giáo án Chuyên đề Sinh học 12 Chân trời sáng tạo

KẾ HOẠCH BÀI DẠY 1.
CHUYÊN ĐỀ 1: SINH HỌC PHÂN TỬ
BÀI 1: KHÁI QUÁT SINH HỌC PHÂN TỬ VÀ CÁC THÀNH TỰU
Môn Sinh học; Lớp 12
Thời gian thực hiện: 2 tiết I. MỤC TIÊU PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC YÊU CẦU CẦN ĐẠT MÃ HOÁ 1. Về năng lực
a. Năng lực sinh học
Nêu được khái niệm sinh học phân tử. SH 1.1
Trình bày được một số thành tựu hiện đại về lí
Nhận thức sinh thuyết và ứng dụng của sinh học phân tử. SH1.2 học
Phân tích được các nguyên tắc ứng dụng SHPT trong thực tiễn. SH1.4
Tìm hiểu và sưu tầm thông tin, hình ảnh trên
Tìm hiểu thế internet, sách, báo,… để thiết kế poster hoặc giới sống
infographic giới thiệu về những thành tựu của SH2.5
việc ứng dụng thuật sinh học phân tử trong y
học tại Việt Nam và thế giới. Vận dụng kiến
thức, kĩ năng đã Đề xuất ý tưởng ứng dụng kĩ thuật SHPT trong học tương lai. SH3.2 b. Năng lực chung Tự chủ
và Xác định được nhiệm vụ học tập khi tìm hiểu TCTH tự học
sinh học phân tử và thành tựu. 6.1 2. Về phẩm chất Trách nhiệm
Tích cực học tập, rèn luyện để chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai. CC 2.3
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1 1. Đối với giáo viên
‒ Hình ảnh, video về nguyên lí các kĩ thuật sinh học phân tử như điện di, PCR;
hình ảnh các thành tựu ứng dụng kĩ thuật SHPT trong y - dược học; nông, lâm, ngư
nghiệp; bảo vệ môi trường; công nghiệp chế biến; quốc phòng, an ninh. ‒ Máy tính, máy chiếu. 2. Đối với học sinh ‒ Giấy A4.
‒ Bảng trắng, bút lông.
‒ Thiết bị (máy tính, điện thoại,…) có kết nối mạng internet.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1. MỞ ĐẦU (5 phút)
a) Mục tiêu: Nhận biết được phương pháp RT‒PCR là kết quả của thành tựu khoa học nào.
b) Tổ chức thực hiện:
* Giao nhiệm vụ học tập:
‒ GV sử dụng phương pháp hỏi – đáp và kĩ thuật KWL để hướng dẫn và
gợi ý cho HS thảo luận vấn đề được nêu ở hoạt động khởi động trong SCĐ trang 5.
‒ GV có thể đặt câu hỏi gợi ý như sau:
+ Em đã thấy/chứng kiến/đọc/xem thông tin về ứng dụng thành tựu
sinh học phân tử trong đời sống ở đâu đó chưa?
+ GV gợi ý bằng cách cho HS xem đoạn video giới thiệu về kỹ thuật PCR
* Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV và hoàn thành bảng KWL. K W L
Liệt kê những điều Liệt kê những điều bạn Liệt kê những gì bạn đã học bạn muốn biết muốn học
được từ những bài học trước
* Báo cáo, thảo luận:
‒ HS báo cáo kết quả thực hiện bảng KWL.
‒ Các nhóm còn lại theo dõi, nhận xét, góp ý.
* Kết luận, nhận định: GV nhận xét cho kết quả thực hiện nhiệm vụ của
các nhóm. Từ đó, GV dẫn dắt HS vào bài học. 2
HOẠT ĐỘNG 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI (65 phút)
Hoạt động 2.1. Hình thành khái niệm sinh học phân tử (5 phút)
a) Mục tiêu: SH 1.1; TCTH 6.1; CC 2.3. b) Tổ chức thực hiện:
* Giao nhiệm vụ học tập: GV sử dụng phương pháp hỏi – đáp để hướng dẫn, gợi
ý cho HS thảo luận và trả lời Câu 1 trong SCĐ trang 5.
* Thực hiện nhiệm vụ: HS nghiên cứu nội dung và trả lời câu hỏi theo yêu cầu của GV. * Báo cáo, thảo luận:
– HS trình bày nội dung trả lời Câu 1 trong SCĐ.
– Các HS còn lại lắng nghe, nhận xét và đóng góp ý kiến.
* Kết luận, nhận định:
‒ GV nhận xét và chỉnh sửa cho câu trả lời của HS. Từ đó, hướng dẫn HS
rút ra kiến thức trọng tâm như ý (1) SCĐ trang 13. Gợi ý/Tìm hiểu Trả lời
I. Khái niệm Câu hỏi 1: Trong các nghiên cứu về DNA/RNA, protein.
sinh học phân cấu trúc, chức năng của DNA/RNA, tử
protein, tế bào, cơ thể, quần thể,
nghiên cứu nào thuộc về cấp sinh học phân tử?
Sinh học phân tử được hiểu như thế Ý 1 – phần I – SCĐ – nào? trang 5
‒ GV sử dụng công cụ 1 để đánh giá.
Hoạt động 2.2. Tìm hiểu thành tựu lí thuyết của sinh học phân tử (20 phút)
a. Mục tiêu: SH 1.2, SH 2.5, TCTH 6.1, CC 2.3
b. Tổ chức thực hiện:
* Giao nhiệm vụ học tập:
- GV sử dụng phương pháp hỏi – đáp để hỗ trợ HS hoàn thành PHT; kết hợp kĩ
thuật phòng tranh (mỗi nhóm HS giải quyết nhiệm vụ học tập của nhóm mình và
trình bày ra giấy A0 theo mẫu , sau đó dán lên tường xung quanh lớp học như một
triển lãnh tranh). Cả lớp đi xem “triển lãm” và có thể ý kiến bình luận hoặc bổ
sung thông tin cho nhóm bạn. Cuối cùng, tất cả các nội dung trình bày được tập 3
hợp lại và tổng kết thành nội dung chính xác) từ đó HS thảo luận nội dung trong
SCĐ, trả lời các câu 2,3,4 trong SCĐ trang 5 và 7.
- GV chuẩn bị phiếu học tập, yêu cầu HS đọc thông tin phần II.1 trong sách và hoàn thành PHT sau: STT
Kĩ thuật sinh học phân Vai trò tử 1 PCR 2 Điện di 3 Giải trình tự gene 4 Sourthern blot 5 Northern blot 6 Western blot 7 Chuyển gene
* Thực hiện nhiệm vụ: HS làm việc theo nhóm dưới sự hướng dẫn của GV.
* Báo cáo, thảo luận:
- HS trình bày câu trả lời dựa trên kết quả thảo luận nhóm.
- Các HS còn lại theo dõi, nhận xét, góp ý.
* Kết luận, nhận định:
- GV nhận xét và chỉnh sửa cho câu trả lời của HS. Từ đó, hướng dẫn HS rút ra
kiến thức trọng tâm như ý (2) SCĐ trang 13.
- Gợi ý trả lời câu hỏi:
Câu hỏi số 2. Hãy nêu một số thành tựu hiện đại về lí thuyết của sinh học phân tử.
- Những phát hiện và mô tả cấu trúc vật chất di truyền cấp độ phân tử (DNA, RNA).
Làm sáng tỏ chức năng vật chất di truyền cấp độ phân tử (DNA, RNA).
Câu hỏi số 3. Hãy trình bày vai trò của các kĩ thuật SHPT như PCR, điện di
giải trình tự gene, Sourthern blot, Northern blot, Western blot và chuyển gene.
STT Kĩ thuật sinh học phân Vai trò tử 1 PCR
Nhân thành nhiều bản sao DNA từ một đoạn DNA ban đầu. 4