Giáo án Hàm số và đồ thị Toán 10 Cánh diều

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
CHƯƠNG III: HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ
BÀI 1: HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ (5 TIẾT) I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
 Nhận biết được những mô hình thực tế (dạng bảng, biểu đồ, công thức) dẫn đến khái niệm hàm số.
 Mô tả được các khái niệm cơ bản về hàm số: định nghĩa hàm số, tập xác
định, tập giá trị, hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến, đồ thị của hàm số.
 Mô tả được các đặc trưng hình học của đồ thị hàm số đồng biến, nghịch biến.
 Vận dụng được kiến thức của hàm số vào giải quyết bài toán thực tiễn 2. Năng lực
- Năng lực chung:
 Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá.
 Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm.
 Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
- Năng lực riêng:
 Tư duy và lập luận toán học.
 Mô hình hóa toán học, giải quyết vấn đề toán học: Vận dụng kiến thức của
hàm số ví dụ xây dựng hàm số bậc nhất dựa trên những khoảng khác nhau để
tính số tiền y (phải trả) theo số phút gọi x đối với một gói cước điện thoại,..
 Giao tiếp toán học, sử dụng phương tiện toán học. 3. Phẩm chất
 Có ý thức học tập, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo, có ý thức làm việc
nhóm, tôn trọng ý kiến các thành viên khi hợp tác.


 Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, có trách nhiệm, chủ động chiếm lĩnh kiến
thức theo sự hướng dẫn của GV.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án, đồ dùng dạy học, thước thẳng có
chia khoảng, phiếu học tập.
2. Đối với HS: SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng
nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU) a) Mục tiêu:
- HS tiếp cận với tri thức về nhà toán học Galileo Galilei và thí nghiệm của ông, từ
đó được gợi vấn đề về bài học.
b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, suy nghĩ về câu hỏi mở đẩu.
c) Sản phẩm: HS bước đầu có hình dung về nội dung bài học.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV yêu cầu HS đọc tình huống mở đầu
Galileo Galilei (1564 – 1642), sinh tại thành phố Pisa (Italia), là nhà bác học vĩ đại
của thời kì Phục Hưng. Ông được mệnh danh là “cha đẻ của khoa học hiện đại”.
Trước Galileo, người ta tin rằng vật nặng rơi nhanh hơn vật nhẹ, ông đã bác bỏ điều
này bằng thí nghiệm nổi tiếng ở tháp nghiêng Pisa. Từ thí nghiệm của Galileo, các
nhà khoa học sau này được truyền cảm hứng rằng chúng ta có thể rút ra tri thức
khoa học từ các quy luật khách quan của tự nhiên, chứ không phải từ niềm tin.
Làm thế nào để mô tả được mối liên hệ giữa thời gian t và quãng đường đi được S
của vật rơi tự do? Làm thế nào để có được hình ảnh minh hoạ mối liên hệ giữa hai đại lượng đó?


Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS đưa ra những nhận định ban đầu.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt
HS vào bài học mới: "Để trả lời cho câu hỏi này cũng như hiểu rõ hơn về hàm số,
chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài ngày hôm nay".
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Hàm số. a) Mục tiêu:
- HS nhận dạng và thể hiện được khái niệm hàm số.
- HS mô tả được các khái niệm cơ bản về hàm số: tập xác định, tập giá trị.
- HS nêu được cách cho hàm số: cho bằng một công thức; hàm số cho bằng nhiều
công thức, hàm số không cho bằng công thức (bảng, biểu đồ,..) b) Nội dung:
HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ làm các
HĐ1, 2,3, Luyện tập 1, 2, 3, đọc hiểu các Ví dụ.
c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, nhận biết được hàm số, xác
định được tập xác định, tính giá trị hàm số tại giá trị của x cho trước.


d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: I. Hàm số
- GV cho HS thực hiện HĐ1, 1. Định nghĩa HĐ2 theo nhóm đôi. HĐ1:
- GV dẫn dắt: Ở HĐ1 ta thấy với a. Thay t = 1 vào S ta được:
giá trị của t cho tương ứng một 1 S = .9,8.12 = 4,9 (m) 2
giá trị của S, ở HĐ2 mỗi giá trị Thay t = 2 vào S ta được:
của x cho tương ứng một giá trị 1 của y. S = .9,8.22 = 19,6 (m) 2
Trong trường hợp đó S gọi là hàm b. Với mỗi giá trị của t có 1 giá trị tương
số của t, y được gọi là hàm số của ứng của S. x. HĐ2:
+ Một cách tổng quát các giá trị x a.
và y thỏa mãn điều gì thì y là hàm Ta có: y = – 200x2 + 92 000x – 8 400 000 số của x? (1)
Thay x = 100 vào (1) ta được:
y = – 200.2002 + 92 000.100 – 8 400 000 = – 1 200 000
Thay x = 200 vào (1) ta được:
y = – 200.2002 + 92 000.200 – 8 400 000
- HS trả lời, GV chuẩn hóa kiến = 2 000 000
thức và giới thiệu: biến số, hàm b. Với mỗi giá trị của x, có một giá trị
số, tập xác định và các kí hiệu của tương ứng của y hàm số. Kết luận:
Cho tập hợp rỗng D ⊂R. Nếu với mỗi giá
trị của x thuộc D có một và chỉ một giá trị