Giáo án Làm một bài thơ tám chữ Ngữ Văn 9 Chân trời sáng tạo

TIẾT……… : VIẾT
LÀM MỘT BÀI THƠ TÁM CHỮ I. MỤC TIÊU
1. Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
- HS nhận diện và xác định được cách làm một bài thơ tám chữ, đảm bảo các bước:
chuẩn bị trước khi viết (xác định đề tài, mục đích, thu thập tư liệu); tìm ý và lập
dàn ý; viết bài; chỉnh sửa bài viết, rút kinh nghiệm;
- HS làm được một bài thơ tám chữ. 2. Năng lực a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...
b. Năng lực riêng biệt:
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến đề bài;
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân;
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận;
- Năng lực viết, tạo lập văn bản. 3. Phẩm chất:
- Ý thức tự giác, tích cực trong học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của GV - Giáo án;
- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà.
2. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học
tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: HS huy động tri thức đã có để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: Nhận thức và thái độ học tập của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau
học các bước để làm một bài thơ tám chữ.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu một số điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ tám chữ.
a. Mục tiêu: Xác định được một số điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ tám chữ.
b. Nội dung: Hs sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ I. Tìm hiểu chung - GV yêu cầu HS:
- Thơ tám chữ là thể thơ mỗi dòng có tám
+ Thơ tám chữ là thể thơ như thế chữ, khổ thơ dài ngắn khác nhau hoặc không nào?
chia khổ và có cách ngắt nhịp đa dạng. Về
- HS thực hiện nhiệm vụ.
cách gieo vần, thơ tám chữ thường gieo vần
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực chân và vần liền thành từng cặp luân phiên hiện nhiệm vụ
bằng, trắc (chẳng hạn như: sông- hồng; cá-
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan mã; giang-làng (Quê hương, Tế Hanh). đến bài học;
- HS trình bày sản phẩm.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày sản phẩm thảo luận;
- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức → Ghi lên bảng.
Hoạt động 2: Thực hành viết theo các bước
a. Mục tiêu: Nắm được các viết bài thơ.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
2. Hướng dẫn quy trình viết
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Theo em Bước 1: Chuẩn bị
khi làm một bài thơ tám chữ chúng ta • Đọc lại những bài thơ ở phần Dọc để
cần tuân thủ theo quy trình nào?
học cách thể hiện cảm xúc, suy ngẫm về
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
cuộc sống của các nhà thơ. Ví dụ: cách
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực thể hiện tình yêu quê hương của nhà thơ hiện nhiệm vụ
Tế Hanh, cách thể hiện tình cảm đối với
- HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi
bà của nhà thơ Bằng Việt... - Dự kiến sản phẩm:
* Quan sát, suy ngẫm về cuộc sống xung
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và quanh: hình ảnh quê hương; hình ảnh
người thân, bạn bè, thầy cô; hình ảnh thảo luận thiên nhiên...
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
• Định hình cảm xúc được gọi lên từ sự
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời vật, hiện tượng: vui, buồn, bùi ngùi, của bạn. thương nhớ...
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện * Hình dung người đọc bài thơ này có thể nhiệm vụ
là những ai (người lớn, trẻ em...) dể chọn
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến cách diễn đạt cho phù hợp. thức → Ghi lên bảng. Bước 2: Làm thơ
• Diễn đạt cảm xúc, suy ngẫm của em
bằng những từ ngữ, hình ảnh sống động,
gọi cảm, ví dụ: Chưa buồm giương to
như mảnh hồn làng (Tế Hanh).
Dùng từ láy, các biện pháp tu từ (nhân
hoá, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ),
hình ảnh tượng trưng.... để tăng hiệu quả
biểu đạt của hình tượng tho. Ví dụ: hình
ảnh “bếp lửa” (Bếp lửa – Bằng Việt),
biện pháp so sánh Chiếc thuyền nhẹ băng
nhu con tuấn mã (Quê Hương - Tế Hanh).
Lựa chọn, bổ sung hoặc giảm bớt số từ
trong một dòng thơ, đảm bảo mỗi dòng thơ có tám chữ.
• Gieo vần chân theo từng cặp (cùng
thanh bằng hoặc thanh trắc) ở tiếng thứ 8
của hai dòng thơ liền nhau. Thay thế
những từ ngữ đã có bằng những từ ngữ